Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары

46
ұй ым дас ты ру шы лар дың бі рі бо ла ды, қа зақ жа са ғы ның ал дың ғы 
са пын да шай қа са ды. Ор та Азия хан дық та ры мен, қал мақ тар мен 
ара да ғы ұрыс тар ға қа ты сып, ал ғаш қы кез де же ке ба сы ның ер лі гі-
мен, со ңы нан қол бас шы лық қа бі ле ті мен көз ге тү се ді. Са қа ба тыр-
лар са на ты на қо сыл ған кез де атақ ты «Ақ та бан шұ бы рын ды ның» 
куәге рі бо ла ды. Ш.Уәли ха нов тың «Әр қай сы сы әр та рап тан жор-
ту ыл жа са ған жоң ғар лар, Еділ қал мақ та ры, Жа йық ка зак тары 
жә не баш құрт тар қа зақ ұлыс та ры ның ұйпа-тұй па сын шы ғар ды, 
ма лын, жа нын ай дап әке те бер ді. ...қа қа ған қыс, жұт, ашар шы-
лық олар дың ха лін тіп ті ау ыр ла та түс ті» деп жаз ға нын дай, осы 
кез де қа зақ елі оң түс тік те гі қа ла лар мен ес кі мә де ни ет ошақ та-
ры нан айы ры лып, ха лық ты зар илет кен «Ақ та бан шұ бы рын ды, 
Ал қа көл сұ ла ма» оқи ға сы бас тала ды. 
Бұл ту ра лы жы рау:
Дұш пан нан көр ген қор лы ғым, 
Са ры су бол ды жү рек ке.
Он же ті де құр са нып,
Қы лыш іл дім бі лек ке.
Жау ға қа рай ат тан дым,
Жет кіз деп, Құ дай, ті лек ке, – деп жыр ла ған.
Ала са пы ран ке зең де ту ып, май дан да шың да лып өс кен Ақ там-
бер ді жыр ла ры қа зақ тар дың XVIII ға сыр да ғы жау гер ші лік ке 
то лы өмі рін шы найы бей не лей ді. Қи ын за ман ның қи лы ке зең-
де рін ба сы нан ке шір ген ақын-жы рау қо лы на най за ұс тап, жау-
мен шай қа са ды, ер лік тің үл гі сін көр се те ді. Ақ там бер ді ба сы нан 
ке шір ген сол бір қи ын кез дер ді:
Жа пан ға біт кен те рек пін,
Ең сем нен жел соқ са да тең сел мен.
Қа ра ғай ға қар сы біт кен бұ тақ пын,
Бал тала саң да айы рыл ман.
Сыр тым – құ рыш, жү зім – бо лат,
Тас қа да сал саң, ма йырыл ман! –
деп су рет тей ді. Бұл жыр жол да ры нан қай сар мі нез ді ба тыр дың өз 
бей не сін та ни мыз.
Ел дің ел ді гін сақ тар, оны сырт қы жау дан қор ғар ба тыр ұлы 
бол ған дық тан, Ақ там бер ді өз тол ғау ла рын да ер лік ті, ба тыр лық-
ты жыр ла ған. Жі гіт тің жі гіт ті гі ту ра лы:

жүктеу/скачать 9,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: