Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары
жүктеу/скачать 9,92 Mb. Pdf көрінісі
|
808-003-001к-18 КазЛитра 8 каз УЧЕБНИК (3)
| Н-
ПВ б ас па сы 170 Әде би ет тео рия сы Мо но лог, диа лог Мо но лог – (грек–monoioigos,mono–бір,Iogos–сөз)дра ма лық шы ғар ма да ғы, сон дай-ақ бас қа әде би шы ғар ма да ғы кей іп кер дің іш кі кө ңіл күйі н біл ді ре тін тол ғау сө зі, ке й іп кер ді сөй ле ту тә сі лі. Мо но лог – кей іп кер дің өзі мен өзі сыр лас ып, ой ла нып-тол ған ған дай бо лып ай та тын сө зі. Бас қа бі реу ол сөз ді ес ти тін дей бол са да, жау ап қа йыру де ген бол май ды, бі рың ғай бір кей іп кер дің сө зі ға на бе рі ле ді. Мо но лог сол адам ның іш кі сы рын, кө ңіл күйі н, пси хо ло гия сын те рең ашып көр- се ту ге өте ың ғай лы. Мо но лог те кей іп кер дің түйі н ді ой-тұ жы рым да ры ай ты лып, оның тағ ды ры на бай ла ныс ты ма ңыз ды ке зең де гі жай-күйі ай қын аң ға ры ла ды. Диа лог (грек – dialogos) – әде би шы ғар ма да екі кей іп кер дің не ме се бір не ше адам ның сөй ле суі, олар ды сөй лес ті ру тә сі лі. Дра- ма лық шы ғар ма тү гел дей дер лік диа лог ке, сөй лес ті ру ге жә не же ке кей іп кер ді сөй ле ту ге, мо но лог ке не гіз де ліп құ ра ла ды. Диа лог – кей іп кер ді жай бі рі нен кей ін бі рін сөй ле те бе ру емес, ол сөй ле се тін адам дар дың қа рым-қа ты на сы ның қа лай шие ле ні сіп, қа лай өз ге ріп, өріс теп оты ра ты ны на сәй кес бе рі ле ді жә не бір кей іп кер дің айт қан сө зі екін ші кейіп кер дің ай та тын сө зі не түрт кі бо лып, ке ле сі сөй леу ші жау ап қа йыра сөй лей ді. Диа лог ар қы лы кей іп кер лер дің іш кі сы ры аң ға ры ла ды, яғ ни әр кей іп кер дің сөз сап тауы нан, оның ой-тол ға ны сы нан, сөй леу өз ге- ше лі гі нен жан дү ние сі ай қын елес бе ре ді. Жа зу шы ның ше бер лі гі де оның әр кей іп кер ді мі нез-бі ті мі не, ой-өрі сі не орай сөй ле туі нен кө рі не ді. «Қазақәдебиеті»анықтамалығы Көр кем шы ғар ма лар дан диа лог пен мо но лог ке мы сал дар кел ті- рің дер. Мұ қа ға ли Ма қа таев тың «Қар лы ға шым, кел дің бе?», «Да ри ға жү рек» , «Ақ қу лар ұй ық та ған да», «Шуа ғым ме нің», «Со ға ды жү рек», «Шол пан», «Жыр лай ды жү рек», «Өмір – өзен», «Өмірдас тан» жә не т.б. жыр жи нақ та ры, сон дай-ақ, «Қош, ма хаб бат!» ат ты про за лық кі та бы да бар. Бір ша ма өлең де рі не ән жа зыл ды. Өзін ау дар ма шы лық қы ры нан да сы нап көр ген Мұ қа ға ли Дан те нің «Құ ді рет ті ко ме дия сы ның» «Та мұқ» бө лі мін, Шекс пир дің «Со нет те рін», Уолт Уит мен нің өлең де рін қа зақ ті лі не ау дар ды. жүктеу/скачать 9,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|