Биліктің жіктелуі: • қызмет ету саласы бойынша: саяси
идеологиялық
әлеуметтік
экономикалық
құқықтық, заңдылық, соттық
рухани (діни)
зайырлы
• объектісі бойынша: мемлекеттік
халықаралық
жанұялық және т.б.
• субъектісі бойынша: парламенттік
партиялық
таптық
қоғамдық, ұжымдық, жеке
• басқару тәртібі бойынша: тоталитарлық
деспоттық
авторитарлық
демократиялық
бюрократиялық
• әлеуметтік типі бойынша: социалистік
буржуазиялық
феодалдық және т.б.
5 - тақырып. Қоғамның саяси жүйесі. Қоғамның саяси жүйесі дегеніміз – бұл күрделі, әртүрлі саяси институттар
тарамдарының жиынтығы, әлеуметтік-саяси қауымдастықтар, ӛзара қатынастарымен
қимылдарының формалары арқылы саяси билік жүзеге асады.
Саяси жүйенің құрылымы (жүйешелері):
институциональдық жүйеше
нормативтік жүйеше
функциональдық жүйеше
коммуникативтік жүйеше
мәдени жүйеше
идеологиялық
Қоғамның саяси жүйесінің институциональдық жүйешесі –бұл институттар
жиынтығы (мекемелер, ұйымдар) саяси биліктің қызметімен байланысты. Оған кіретіндер:
мемлекет (заң шығарушы, атқарушы, сот органдары)
саяси инфрақұрылым (саяси партиялар, қоғамдық-саяси ұйымдармен қозғалыстар,
лоббистік топтар)
бұқаралық информациялық құралдар (кӛгілдір экран, радио, баспасӛз)
діни мекемелер
Қоғамның саяси жүйесінің нормативтік жүйешесі –бұл қоғамның саяси ӛмірін
анықтайтын және реттейтін саяси нормалар, адамгершілік принциптер және дәстүрлер.
Бұған жататындар:
заңдылық нормалар (конституция, заңдар, нормативтік актілер)
қоғамдық ұйымдар қызметінің нормалары
жазылмаған салт және дәстүрлер
этикалық - моральдық принциптер және нормалар