Күшті электролиттердеп еріген немесе балқыған кезде толық диссоциацияланатын, яғни
толығымен
иондарға
ыдырайтын
электролиттерді
айтады.
Әлсіз электролиттер деп еріген немесе балқыған кезде ішін-ара диссоциацияланатын
электролиттерді айтады. Диссоциация дәрежесі 30% кіші немесе тең.
49. Қалыпты жағдайдағы зәрдің физикалық қасиеттері (мөлшері, меншікті салмағы, рНы, түсі, иісі, мөлдірлігі) және патология кезінде өзгеруі. Қалыпты жағдайдағы зәр пигменттері. Мөлшері:Тәулігіне бөлінген зәрдің көлемін диурез деп атайды, ол шамамен 2 л-ге тең. Ер
адамдарда зәр көбірек бөлінеді.
Диурездің жоғарылауы-полурия деп атады. Оның өзінің физиологиялық және патологиялық
деп 2 ге бөлінеді
Зәр мөлшерінің төмендеуі-олигурия деп атады. Бұл да физиологиялық(су көп ішкенде, сұйық
тамақ ішкенде) және патологиялық(қантты, қантсыз диабет, пиелонефрит, созымалы нефрит)
деп 2 ге бөлінеді. Физиологиялық шөлдегенде ауыр жұмыс істеген кезде, ал патологиялық
диареия, токсикоз, ісіну кезінде болады.
Анурия-зәр бөлінуінің тоқтауы. Анурия: а) пререналдык – соққы кезінде, күйікте,
сұйықтықты жоғалтканда, журек жетіспеушілігінде, гипотензияда;б) реналды - буйрек
ауруларында; в) постреналдык –зәр шығару жүйесінің аурулары кезінде байқалады
Никтурия-зәрдің күндізгіге қарағанда түнде көбірек бөлінуі. журек жумысының бузылуында,
жедел нефритте байқалады.
Меншікті салмағы:Зәрдің қалыпты жағдайдағы меншікті салмағы 1,010-1,025. Полиурияда
Меншікті салмагы темендейді, олигоурияда - керісінше, жогарылайды.Егер зәрдің меншікті
салмагы олигоурия кезінде томендесе, буйрек кызметінің ауыр бузылысы және оның катерлі
белгісі болып табылады.
Tүci: калыпты жагдайда түci акшыл-сарыдан кою сарыга дейін озгереді. Зәрдің түсі
құрамындағы пигменттер қалыптастырады: урохром, урозеин, уроэритрин, стеркобилин. .
Зәрде жасыл түстің пайда болатынының себебі - зәрде өт пигменттері көп мөлшерде болғанда,
метгемоглабин зәрге түскенде коңыр туске боялады. Зәрдің құрамында көп мөлшерде
фосфаттар, липидтер және ipiң болса зәр ақ тусті болады.
Алкаптонурия, гомогентизин қышкылының және оның метаболиттерінің бөлінуі кезінде зәр
қара туске боялады.
