Оқулық "Білім беруді дамытудың федералды институты"


k = 2ζ 21 —когезия жҧмысы. Егер ƒ  0 — тарату байқалады



Pdf көрінісі
бет115/140
Дата07.02.2023
өлшемі9,08 Mb.
#66005
түріОқулық
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   140
Байланысты:
Белик Физикалық және коллоидтық химия

k
= 2ζ
21
—когезия жҧмысы. Егер ƒ <0 болса, онда тарату 
болмайды; және, керісінше, егер ƒ > 0 — тарату байқалады. 
 
 
8.2.Денелердің дисперсиясы және термодинамикалық қасиеттері. 
8.2.1.Денедегі ішкі қысымға дисперсияның әсері. 
Екі аралас емес фазалардың арасындағы интервал қисықтығының 
Фазалардағы ішкі қысымға әсерінің нәтижесін қарастырайық. Мҧны істеу 
ҥшін тҧрақты температурада жабық екі фазалық жҥйені (8.10а) елестетіп 
кӛрейік. 1. Фаза 


234
(8.34) 
8.10.сурет Лаплас теңдеуін аламыз(а); сҧйықтықтың капиллярлы кӛтерілуі 
(б); сҧйықтықтың майысқан қисаю радиусы r
м 
с капилляр радиусымен 
қосылса, r
к
(в) газ болып табылады, 
ал 2 фаза - бҧл сҧйықтық. Осы жҥйенің жалпы кӛлемі V әрбір V және V
2
фазаларының кӛлемдерінен тҧрады және тҧрақты мән болып табылады
яғни. V = 
V1
V
2

Беттік кернеу ζ
21
сҧйықтық бетін қысуға тырысады және фазалардың 
беттерінің бӛлінуіне тангенстік бағытталады. Беткі кернеу кҥштерінің 
әсерінен беткі қабат ds мәні ӛзгереді, бҧл әрбір фазаның кӛлемін d V 
мәнімен ӛзгертуге әкеледі, яғни, d V
1
 = -d V
2
 = d V 
Сол кезде Гельмгольц энергиясының термодинамикасының бірінші 
және екінші заңдарының жалпыланған теңдеуі келесідей жазылуы мҥмкін:
, dA = -p
1
d V
1
 - p
2
d V
2
 + σds 
бҧл жердегі p
1
, p
2
— фазалардың ішіндегі қысым. 
Фазалар арасында тепе—теңдік болған жағдайда dA = 0, оны келесідей 
тҥрде жазуға болады (p
2
- p
1
)d V = ζds, немесе 
∆p d V = ζds, 
мҧндағы ∆p = p
2
– p
1

(8.34)теңдеуден қысымның айырмашылығын шығарып Δp, келесі 
(8.35) 
теңдеуін аламыз, ол фазалардағы ішкі қысымға бетінің қисықтық әсерін 
кӛрсетеді ds/d V. Фаза аралық кернеу неғҧрлым ҥлкен болса, соғҧрлым 
қисықтықтың әсері маңызды болып табылады. ds / dV туынды оң және 
теріс 
болуы 
мҥмкін. 
Егер 
қисықтықтың 
сызығының 
ортасы 
конденсацияланған фазада болса, бетінің қисықтығы оң болады; және 
керісінше, егер қисықтық сызығының ортасы конденсацияланған фазадан 
тыс болса, қисықтық теріс деп есептеледі. Осыны ескере отырып, ҥш 
ықтимал жағдайды қарастырамыз: 
1) бетінің қисаюы оң болады ds/dV> 0, онда ∆р> 0; демек, р 
2
> р
1
, яғни 1 


235
фазаға қарағанда 2 фазадағы қысым артық; 
2) бетінің қисаюы теріс болады ds/dV < 0, онда ∆р< 0; демек, р
2
< р
1
т.б. 
яғни 1 фазаға қарағанда 2 фазадағы қысым аз болады; 
3) жазықтықтың тегіс беті ds/dV = 0, онда ∆р = 0, демек, р 
2
= р
1
, яғни 
фазалардағы қысым тең болады. Мысалы, сҧйықтықтың тамшысы ҥшін 
жазықтықтың қисық беті оң болады ds/dV = 2/r (r — тамшының радиусы), 
онда ∆р = 2ζ/r, яғни тамшы ішіндегі қысым, осы сҧйықтықтағы тегіс 
жазықтық бетіндегіден кӛп болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   140




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет