Оқулық "Білім беруді дамытудың федералды институты"

38
немесе 
(
) 
p
, (2.7) 
Демек, жылу қуаты c
V
және c
p
заттардың ішкі энергиясы мен 
энтальпиясының температураның әсерінен ӛзгергенін кӛрсетеді, 
сондықтан жылу сыйымдылығын осы шамалардың температуралық 
коэффициенттері деп атауға болады. Жоғарыда кӛрсетілген қатынастар 
кез-келген заттар мен кез-келген жиынтық жағдайы ҥшін жарамды. 
Тәжірибеде тҧрақты қысымдағы жылусыйымдылығы маңызды.
Бір моль затқа жатқызылған жылу сыйымдылығы молярлық жылу 
сыйымдылығы деп аталады және в ДжДмоль• К тҥрінде кӛрсетілген. 
Жеке заттардың молярлық жылу сыйымдылығы заттың химиялық 
табиғатының, оның фазалық жай-кҥйінің, температура мен қысымның 
функциясы болып табылады. Егер жылу қуаты 1 атомнан тҧратын 
сыртқы қысым кезінде ӛлшенсе, онда ол әдетте c ° деп белгіленеді. 
Кӛпкомпонентті жҥйенің жылу сыйымдылығы оның қҧрамына кіретін 
барлық компоненттердің жылу сыйымдылығының нақты сомасына тең. 
Тҧрақты кӛлеммен заттарға жеткізілетін барлық жылу ішкі 
энергияны кӛбейтеді. Егер зат тҧрақты қысымда қыздырылса, жҥйенің 
ішкі энергиясы артады және жҧмыс температурасы жоғары заттардың 
кеңеюінен кейін сыртқы қысым кҥштеріне қарсы орындалады. Бҧл 
жҧмыс жылудың қосымша мӛлшерін талап етеді. Сондықтан 
изобариялық жылу қуаты әрдайым изохорлыдан артық болады: c
p
> c
V
. 
Қыздырылған кезде кӛлемі аздап ӛзгеретін сҧйық және қатты заттар 
ҥшін изобариялық және изохориялық жылу қуаттарының мәндеріндегі 
айырмашылық аз. Газдар ҥшін температураның артуынан кӛлемнің
ӛзгеруі маңыыздын, сондықтан айырмашылық (c
p
- c
V
) маңызды және 
ҥнемі ескерілуі керек. 
Тҧрақты қысымдағы және тҧрақты кӛлемдегі мінсіз газдың 
молярлық жылу сыйымдылықтарындағы айырмашылық әмбебап газ 
тҧрақтысына тең: 
c
p
- c
V
= R
(2.8) 
Бҧл теңдеу әмбебап газ тҧрақтысының физикалық мәніне сәйкес келеді. 
1 К изобариялық жылыту кезінде мінсіз газдың бір молімен 
жҥргізілетін жҧмысы  R-ға тең қосымша жылу балансын жҧту арқылы 
жҥзеге асырылады. 
Жылусыйымдылығы - температураның кҥрделі функциясы. T> 298 К 
кезінде жылу сыйымдылығы кӛп жағдайда температураның 
жоғарылауымен біршама артады. Бейорганикалық заттар ҥшін жылу 

39
қуатының температураға тәуелділігі қуат функциясымен сипатталады: 
Берілген теңдеулердегі а коэффициенті абсолютті нӛлде жылу 
сыйымдылығын сезінбейтінін атап ӛту керек, ӛйткені екі теңдеу тек Т> 
298 К ҥшін жарамды. а, b, c, c 'коэффициенттері бірнеше мыңға жуық 
жеке заттар ҥшін тәжірибелік тҥрде анықталған және анықтамалық 
тізімге енгізілген. Фазалық ауысу кезінде жылу қуаты мен 
коэффициенттері a, b, c, c 'ӛзгеретінін атап ӛткен жӛн. 

жүктеу/скачать 9,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: