Лекцияларының жиынтығЫ 2 Сапаров Қуандық Əбенұлы (оқу құралы) Алматы 2004 бет

75
4 
5 
Қуыс сүйектің құрлысының жобасы 
1-сыртқы жəне 2-ішкі негізгі тақташалар; 3-остеондар; 4-
ендірме тақташалар; 5-сүйекқап. 
Сүйектің гистогенезі. 
Бағана клеткасының дифференциациясы арқылы жүреді. 
Сүйек майында ерекше остогендік детермиленген клеткалар 
болады. Егер сүйек майын терінің, бұлшық етке көздің алдыңғы 
камерасына салсақ кейін одан сүйек пайда болады. Жілік 
майында бағана клеткаларының бір-бірне бағынбайтын 2 түрлі 
популяциясы болуы керек. Біреулері қан клеткаларын жəне 
дəнекер ұлпасының клеткаларын (эритроциттер, гранулоциттер, 
лимфоциттер, 
моноциттер 
жəне 
толық 
плазматикалық 
клеткалар) берсе келесі түрі механоциттер остеоциттер береді.
Организмнің өмір сүру процесінде сүйек ұлпасы жаңарып 
отырады. Физиологиялық регенерацияның көзі преостеобластар 
жəне қанмен келетін дифференцияланбаған клетка. 
Эмбриогенез кезінде сүйек 2 жолмен пайда болады: 
мезенхимадан (бас сүйектер) жəне шеміршек ұлпасының орнын 
басады. 
Сүйектің мезенхимадан пайда болуы 
Келешекте сүйек болатын жерге клеткалар жинақталады. 
Ол жерде коллаген талшықтары пайда болады олар өте қалың 
болып келеді. Преостеобласт клеткалары тропоколлаген жəне 
гликозоаминогликандар синтездейді. Клетка аралық заттар 
базофильді болады. 
Преостелобласт остеобластқа айналып, сүйектің клетка 
аралық заттарын активті түрде синтездейді. Бұл клеткаларда 
эндоплазмалық тор жəне Гольджи аппарты жақсы жетілген, 
гистохимиялық тəсілдермен зерттегенде оларда сілтілі 
фосфатаза бар екені анықталды. 
Сүйек затының көлденең салмасы гистогенезде əр бағытта 
орналасып күрделі өрнек суретіне ұқсайды. Сүйектің көлденең 
салмасының шектерінде қатарласып остеобластар орналасады, 
оссеин ұлпасының ішінде остеоциттер орналасады. Сүйек 
затының көлденең салмасы қалыңдап көлденең жəне ұзынша 

76
болып өседі. Сүйек затының көлденең салмасы ізбестелінеді. 
Алғашқы пайда болатын талшықты дəнекер ұлпасы бірте-бірте 
пластинкалы сүйек ұлпасына айналады. 

жүктеу/скачать 1,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: