2.28 ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ
- Шығысы – Ертіс пен Алтай.
- Батысы – Жайық пен Каспий.
- Солтүстігі – Сарыарқа мен Сібір.
- Оңтүстігі –
Тянь-Шань, Қаратау мен Сырдария.
XІV‒XV тайпалар-
дың мекен еткен
аумағы
Наймандар - Ұлытаудан Есілге дейін жерлер.
Қоңыраттар - Түркістан мен Қаратау аралығы.
Керейлер
- Тарбағатай, Жетісу, Ертіс, Зайсан көлі маңы мен Обь, Тобыл өзендерінің аралығы
Үйсіндер - Жетісу.
Арғындар
- Ертістен батысқа қарай, Орталық Қазақстан
Дулаттар - Іле, Шу, Талас бойы, Ыстықкөл маңы мен Оңтүстік
Қазақстан өңірі
Қаңлылар
- Қаратау, Сырдария бойы мен Жетісу
Жалайырлар - Қаратау, Сырдария бойы, Жетісу
Қазақ
хандығының
құрылуы
қарсаңында
рулар мекендеген
өңірлер
- Моғолстан мен Әбілқайыр хандығы әлсіреді.
- Ру мен тайпа көсемдерінің арасындағы талас-тартыстар тоқтамады.
- Қазақ тайпалары мен руларын мемлекет етіп біріктіру міндеті алға қойылды.
Қазақ мемлекеті
құрылуының
алғышарттары
- Әбілқайыр ханның салықты көбейтуі мен феодалдық тартыстардың нәтижесінде көшу басталды.
- 1456‒1457 жылдары ойраттардан жеңілуі Әбілқайыр ханның ел ішіндегі беделін түсірді.
- 1456 жылы Дайырқожа биді Әбілқайыр қолбасшысы Қобыланды батыр өлтіреді. Сұлтандар қанға-қан сұрады.
- Қобыландыны жазалаудан Әбілқайыр бас тартқасын Керей мен Жәнібек 1459-1460 жылы күзде Жетісуға көшті.
Керей мен
Жәнібектің
көшуінің
себептер
- Сұлтандарға Моғолстанның батыс аймағы – Шу бойынан қоныс бөліп берді.
- Бауыры Жүніс хан таққа таласта жеңіліп, Әмір Темір ұрпақтарынан қолдау тапты.
- Әбілқайыр, Темір ұрпақтарына қарсы одақтас табу. Ойраттарға қарсы қазақтардың күшін пайдалану.
Есен-бұғаның
қолдау
себебі
- М.Х.Дулатидың «Та'рих-и-Рашиди» еңбегінде Қазақ хандығы 1465–1466 жылдары құрылды.
- Алғашқы халық саны: 200 мың адам.
- Алғашқы территориясы – Батыс Жетісудағы Шу мен Талас өзендері маңы. Алғашқы Ордасы – Қозыбасы.
- Жетісуға қоныс аударғаннан бастап 1458 жылы халық Керейді хан көтерді.
Қазақ хандыңың
құрылуы
149
Достарыңызбен бөлісу: