ОТАНДЫҚ ӚНДІРІСТІҢ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ АХУАЛЫН ТАЛДАУ
Б.Н. Сихимбаева-аға оқытушы, А. Асылханқызы-магистрант
(Алматы қ-сы, ҚазмемқызПУ)
Дағдарыстан шығудың ең маңызды құралы – инвестициялық қызметтің
белсенділігі болып саналады. Инвестициялық қызметтің ең негізгі шарты жағымды
инвестициялық жағдайдың қалыптасуы деп айтуға болады, ал бұл жағдай мынадай
қажеттіліктер болуын болжап береді:
-
Инвестициялық ауқымның қалыпты тұрақтануы мен кезекті жандануының
ӛндірістегі бәсекеге икемді бӛлігін, тірек ету арқылы жүзеге асуы;
-
ӛндірістік ӛсімді икемдейтін жағымды салық тәртібін жасау;
-
тӛлем-ақылық және қаржылық тәртіпті реттеудің, нормалаудың комплексті шегін
қалыптастыру;
-
Іс-жүзіндегі нақты банкілік алғашқы тӛлемнің пайызын белгілі бір деңгейге дейін,
яғни ӛндірістік сектордан капитал ағымын тоқтатуға икемдейтін және нақты
инвестицияны жандандыруға әкелетін деңгейге дейін тӛмендету;
-
Тиімді мемлекеттік кепілдіктер жүйесін дамыту;
-
Инвестициялық инфрақұрылымдар дамуы мен тиімділігін арттыру;
-
Толық салмақты шаруашылықтық механизмді жаңа технологиялық құрылымдағы
ӛндірістік – техникалық жүйеде болашағы күңгірт ӛндірістер, ресурстарын бӛлу
үшін, ресурстар шоғырын олардың ӛндірілетін жерлеріне шоғырландыру,
экономиканы модернизациялау үшін құрып шығу.
Біркелкі салықтық реттеудің жүйесін ӛндірістік ұйымдарға мемлекеттік және
жергілікті жеңілдіктер арқылы қалыптастыру, мекенжай тұрғысынан, жекеше, болжау
жағынан салықты жақсарту тәсілінің кӛптеген факторларға тәуелділігі - әртүрлі
аймақтағы қызметтердегі кіріс нормасын инвесторланатын капиталға жақындастырады
және капитал құйылымын реттейді, ал бұл инвестиция белсенділігін күшейтуге әкеліп,
барлық инвестициялық инфрақұрылымдардың жандануына әкеліп соқтырады.
Салықты реттеу жүйесін қарастыруға мына мәселелерді ескеруіміз тиіс:
Ӛндірістің сипаты және құрылымы айналымға түскен ӛнімнің қосымша
құнының үлесі, ӛндірістің еңбектік сыйымдылығы және ақшалай
сыйымдылығы, құрылымы;
ӛнімдегі орташа ӛсімдік пайда;
ұйымның мүліктік кӛлемі, сонымен қатар бұның ішінде консервіленген және
қолданылған ӛндірістік мақсаттағылары бар, амортизацияланған саясат;
Ӛндірістік ұйымның инвестициялық жоспарлары және олардың жаңашылдығы.
Қазақстан қазіргі шетелдік инвесторлар қызыметіне әлеуметтік экономикалық
құқықтық ережелер жасап, олардың мүдделеріне сәйкес инвестициялық климатта ӛте
ыңғайлы жасауға ұмтылып отыр, сонымен қатар ӛзіндегі экономикалық қиындықтарды
шешіп алдына қойылған мақсатқа жетуді кӛздейді.
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті. Хабаршы №3 (6), 2011.
234
1-сурет. Ӛндірістік ұйымдағы инвестициялық белсенділіктің бағасын шығаратын
функционалдық арақатынастың үлгі схемасы
Республикада саясаткерлер мен экономистердің пікірінше шетелдік күрделі
қаржының қатыстыруымен тӛмендегі проблемаларды шешуге мүмкіндік туадырады:
- сыртқа шығару мүмкіндігінің тиіміділігін арттыру, оны шикізаттық сипатынан
арылту;
- елдің сыртқа шығару қызыметтерін күшейту және сыртқы рыногтағы ӛз орнын
табу;
- сырттан әкелетін ӛнімдерді ауыстыратын ӛндірісті дамыту;
- ӛндірісітің ғылыми-техникалық деңгейі, жаңа техника мен технология, басқару
әдісін ӛнім ӛткізу арқылы кӛтеру;
- дайын ӛнімді шығарудың технологиялық бӛлігінің қалыптасуын бітіру;
- артта қалған және тоқырап ыдыраған аудандардың дамуына кӛмектесу;
- ұлттық экономикада жаңа жұмыс орнын жасау;
- қазіргі замаңғы ӛндірістік және басқару тәжірибелеріне кадр мамандарды
оқыту, дайындау;
- қазақстанның экономикалық ӛз дербестігін қамтамассыз ету.
Осы айтылған мақсатты белгілерді барлық дамыған және дамышу елдер
пайдаланды. Кейбір жағдайда қаржы министрлігі немесе басқада мекемелер ӛздерінің
қалауы бойынша шетелдік үлес қосушыларға жоба жағдайына ӛзгеріс еңгізу, оны
бастауды кейінге қалдыру, кейбір жағдайда келісімді талдауды талап ете алады.
Қазақстан Республикасың ашық рыногтық экоономикасын жүзеге асыруға
бағытталған саяси және экономикалық бір жүйелілікке бет алыспен келеді бұдан
Республика Президенті мен Үкіметтің республикаға шетелдік капиталдың құйылуын
ынталандырудағы іс әрекеттерінен, қолданып жатқан іс шараларынан кӛруге болады.
Инвестициялық саясат ел экономикасында маңғызды рӛл атқарады және оның
мақсаты мен алға қойылған міндеттерін білу қажет. Қазақстан Республикасы үкіметі
Директорлар
кеңесінің бас
директоры
Экономика және
финанс бойынша
директорлар
Инвесторлар Іскер
серіктестер
Үкіметтік
сараптамашылар
Несие алушылар
Аудиторлар
сыртқы
кеңесшілер
Ақпараттық –
сараптамалық
қызмет
Бас бугалтер
Бугалтерия
Ӛндірістік
бӛлімі
Жоспарлау
экономикалық
бӛлімі
Қаржылық
қызмет бӛлімі
Казахский государственный женский педагогический университет. Вестник №3 (6), 2011.
235
соңғы жылдардағы жинақталған тәжірибені негізге ала отырып, шетелдік инвесторлар
мүддесінің белгілі бір шеңбері туралы мәліметтер алады.
Қазақстан шетелдік инвестицияларды тартуды мақсаты түрде басшылыққа ала
отырып оның екі негізгі мүмкіндіктерні ескеруі қажет.
1)
Қазақстанның табиғи ресурстарына байлығы, республика териториясының
Европа мен Азияның түйіліскен жеріндегі стратегиялық маңызды жеріндле
орналасқан және Европа мен Азияның кең ауқымды рыногының байланысын
жеңілдетуіге мүмкінді мол
2)
Қазақстанда маманданған және жартылай маманданған жұмысшыларды
қосқанда адам ресурстарының жақсы білімді және әртүрлі ұлт –ұлыстың
қорының жеткіліктілігі. Бірақ, әрбір айтылған фактордың ӛз деңгейінде
шектеулері бар, оны мойындай және ескере білу керек. Оның бірі Қазақстан
құрғақ құрылықта орналасқан және ыңғайлы арзан, кӛлемді мұқиттық сауда
флотына жақын орналасқандығында.
Шетелдік инвестиция халық шарушылығының барлық бӛліктеріне қажет, нақты
айтқанда мұнай зерттеу мен ӛндіру, ӛңдеу, металл ӛңдеуге және тиімді қатынастық
жердегі, әуедегі транспортқа дейін, тамақ ӛнеркәсібіне ӛнеркәсіп тауарлрын ӛндіруге
халық тұтынатын тауарларға және бӛлшек саудаға қажет. Шетелдік инвестицияны
елдің қауіпсіздігіне байланысты қару –жарақ ӛндіру, есіркі шығару т.б. салаларға
қолдануға болмайды.
Шетелдік капитал жергідік отандық капиталмен Қазақстан Республикасында
бірінші кезекте агро ӛнер кәсіптік комплекс саласын дамытуға, әлемдік рыногта
бәсекеге түсе алатын салалардың жедел қалыптасуы мен дамуына бағытталуы керек.
Шетелдік инвесторлр кӛмегімен, біздің ойымызша мынадай міндеттерді
орындауға болады:
- аймақтың жоғары бағаланған, жаңадан табылған салалардың дамуын
ынталандаруын қолдау;
- ӛндірістің бір қатар тұйықталған жүйесін құру, мүмкіндігінше дайын ӛнім шығару;
- белгілі салалардағы ұлттық және шетелдік кәсіпорындарға ӛзара тиімді бәсекеге
түсуді қамтамассыз ету үшін қолайлы жағдайлар жасау;
- жұмыспен толық қамтамассыз ету;
- жоғары деңгейдегі капитал қайтарымына жету, сонымен қатар жалпы басқада ӛте
маңызды экономикалық қатынастарды шешуге осы міндеттерді орындай отырып
жетуге болады.
Тікелей шетелдік инвестициялық экономикалық реформаға әсер етуде
экономиканың басқа нысаналарымен салыстырғанда бірсыпыра маңызды, үстемдігі
жоғары, яғни тауар ӛндірумен қызыметтер атқаруға күрделі қаржы тауып салудың
қайнар кӛзі, жаңаи технологияны пайдалануға, ноу-хау, басқарудың адыңғы қатардағы
әдістері және маркетингті дамытуға қолайлы, сонымен бірге қарызды ӛтеуге қаржы
жинақтауға ӛте қажет.
Шетелдік тікелей инвестициялардың тиімділігін ынталандыра отырып,
тәуекелінің толық ақталуы, жобаның жетістікке жеткізуі инвесторлардың ӛздеріне
жүктеледі. Ӛндіріс пен ғылыми техникалық кооперацияның тығыз байланысы
қалыптасуның негізінде тікелей шетелдік инвестициялар ұлттық экономикамен дүние
жүзілік шаруашылықтың ӛтие тиімді үйлесіп байланысуын қамтамассыз етеді.
Сыртқы инвесторлардың әрекеттерін тӛмендегіден кӛруге болады:
1.
Инвестициялық қажеттіліктерді қарастыру үшін нақты ӛнеркәсіпті таңдау. Іс-
жоспарды қолға алу және финанстық іс-қағаздарға есеп беруге кіру.
2.
Бизнес аймағының инвестициялық приоритетпен сәйкестігінің бағасы, талап
ететін қажеттіліктердің кӛлемінің, қажеттіліктердің қайтарымының – негізгі
кепілдерінің бағасы;
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті. Хабаршы №3 (6), 2011.
236
3.
Ұйымның нвестициялық белсенділігінің, оны шапшаңдығының және факторлық
құрылымының бағасы
4.
Қаржылық жағдайдың сараптамасы, сонымен қатар ӛткен кезеңдер де
ескеріледі.Қаржылық нәтижелер болжамы, олардың сараптамасы (ӛмірге
икемділігі, болашағының болуы)
5.
Ұйымның сыртқы ортасының сараптамасы (тӛнген қауіптер - мүмкіндіктер)
6.
Ұйымның ішкі ортасының сараптамасы (қатаң жағы - әлсіз жағы)
7.
Барлық түрдегі тәуекелдіктердің бағасы
8.
Болжамдарды ұйымдастыру, финанстық нәтижелерді тәуекелдіктерді есепке алу
арқылы қайта бағалау; қарастырылған жобаның тұрақтылығын сараптау
9.
Қаржылаудың үлгілерін (варианттарын) таңдау
10.
Инвестициялық шешім қабылдау, оны дайындау
11.
Инвестициялық жобаның жүзеге асуында күнделікті бақылау
12.
Тӛленген ақшалар қайтарымы; жобаның айналымға түсуінен нақты кірісті
алудың басталуы. Стратегиялық бақылау.
Сыртқы инвесторлар үшін инвестициялық шешім қабылдау күрделі іс-әрекеті
қаржылық – шаруашылықтық аспектілердің барлығын, сыртқы және ішкі аймағын
бағалау қажет. Шешім қабылдап болғаннан кейін тұрақты бақылау қажет, сонымен
қатар жобанынң жүзеге асуының алдында да бақылауға тиіспіз. Әрбір этапта (деңгейде)
инвестордың жобаны ары қарай жалғастыруы мен айналдырудан бас тартуы мүмкін.
Егер инвестор инвесторлау үшін мүмкіндіктер кӛп екенін білсе, (сұраныс ұсынысты
арттырады), сыртқы инвестор алға қарай үш қадам жасайды, яғни ӛзіне ұнаған нақты
ӛнеркәсіпті таңдайды, бизнес-жоспарын алады және финанстық құжаттар кӛлемін
қарастырады, ӛзінің ісінің аймағының инвестициялық приоритет (алғашқы мәні)
сәйкестігін бағалауды ӛткізеді, талап етілетін және бар болған ақшаларды
салыстырады, ақшаның қайтарымының негізгі кепілдерін байқайды; инвестициялық
белсенділігін бағалауды жүргізеді (бұған фактор құраушы қосылады).
Бұрынғы КСРО елдеріне шетел капиталдарының тартылу бағыттарын анықтау
үшін шетелдердің тәжірибесін зерттеу маңызды. Түрлі даму елдер топтарына жатуына
қарамастан Қазақстан Республткасы Жапония, Германия мен ортақ ұқсастықтарға ие:
- ӛндіріс құлдырауы, жұмыссыздықтың ӛсуі, инфлияцияға әкелген терең
дағдарысытың басталуы;
- бұрынғы әлеуметтік жүйенің күйреуі және қоғамдық санада жаңа ойлауды
қалыптастыруды қажеттігі;
- жоғары білікті және арзан еңбек ресурстары орын таба алатын ішкі рынокты
кеңейтудің потенциалды мүмкіндіктері;
- шетелден инвестициялар ағымы кӛбейуге қажетті объективті алғышарттардың
болуы (заңдық режим, инвесторлардың ұлттық режиммен тең қарастырылуы,
жеңілдіктер жүйесінің болуы);
Қазақстандық қоғамның тұтастығы, халықтың сабырлығы, үкіметтің шетелдік
инвесторларға жағдай жасауы және оппозициялық партиялардың толық қалыптаспауы
кӛрініс тапқан жағымды әлеуметтік – психологиялық ортаның болуы.
Инвестициялық саясаттың әлеуметтік – экономикалық салдарын есепке ала
отырып Қазақстан тӛмендегі бағыттарды қамтитын экономиканың қаржылық тұрақтану
кезеңінің бастапқы уақытында қажетті қатаң методтарды қолданды: үкіметтік
кредиттер мен кепілдіктерді шектеу (себебі үкіметтік кредиттер алдын-ала тӛлемді,
кепілдік беруді және соманы прцентімен қайтаруды талап етеді). Мұндай жағдайда елге
келетін инвестицияларды кӛбейту мүмкіндіктері кеңейеді. Инвестицияларды тарту
жолының бұл түрі тӛмендегі факторлармен басым:
- тікелей шетелдік инвестициялар донордың келешектегі мүдделерінің іске
асырлуына мүмкіндік береді;
- ӛндіріс үрдісін басқару донорлық қатысу құқығын иелену мүмкіндігі;
Казахский государственный женский педагогический университет. Вестник №3 (6), 2011.
237
- сыртқы қарыздың сомасына тәуелсіз үлкен кӛлемде қаржы ресурстарын тартуды
қамтамасыз етеді;
- іскерлік және шаруашылық беле шаруашылық белмасыз ететін ӛндірістік және
ғылыми–техникалық
ынтымақтастық
түрлерін
кеңейтуге
мүмкіндіктер
қалыптастырады;
Мұның барлығы Үкіметтік инвестициялық бағдарламаны қабылдау бағытын
қалыптастырады: құрлыс және объекттерді сатып алумен қатар біріккен кәсіпорындар
және филалдар салу, объекттерді шетел компанияларына басқаруға беру, акционерлік
және банктік мекемелердің инвестициялары арқылы донорладың кәсіпорындарды
жекешелендіру үрдісіне қатысуын кеңейу. Пайдаланудағы бағыттардың сипатында
ӛзгерістер байқалуда. Мысалы біріккен кәсіпорындар алып сату іскерлігінен ӛндірістік,
банктік, құрылыстық және ауылшаруашылығында кӛбейе бастады. 1997 жылы жұмыс
істеп жатқан біріккен кәсіпорындар саны 1388 жетіп, оның ішінде шетелдік инветорлар
басқаратын кәсіпорындар саны – 100 болды. Серіктестер мүдделерінің ӛзгеруі олардың
ӛндірістік мақсаттарды іске асырып, ӛнімнің рыногын сақтауға ұмтылысын анықтайды;
Қазақстан Республикасы экономикасына салынған айналыстағы капиталдардың кӛбеюі
жеке жобалар бойынша жекешелендіру үрдісіне әсер етті.
Дегенмен, еліміздің экономикалық қауіпсіздігіне іштен ж2не сырттан қауіп
тӛндіретін бірнеше жағымсыз факторлар тӛмендегідей:
1.Халық шаруашылығының белгілі салаларының дамуында үлкен теңсіздіктің
пайда болуына әкелген мұнайгаз, қара және түсті металлургияның донор үшін негізгі
инвестициялық обьект ретінде сақталуы. Инвестициялардың мұндай сипатта дамуы
кейбір салаларда шетел инвесторларының монополистерге айналуына әкеледі (темекі
ӛндіру, маргарин ӛндірісі т.б.).
2.Тіке
шетелдік инвестициялар құрылымның 70% негізінен инвестор-
кәсіпорыннан оның филалдары, заим, сауда түрінде алатын қаржыдан тұрады. Мұндай
инвестициялар фирмааралық қарыздардың қалыптасуына және қатал шартты
комерциялық кредиттердің таралуына әкелді.
3.Негізгі инвестор тарапынан кредит беру қаржыландыру инвестициялар кӛлеміне
сай емес пайданың трансферттелуіне әкеледі. Мысалы дүниежүзілік практикада
пайданың кетуі инвестициялардың 20% аспайды, пайданың қайтадан инвестициялану
үрдісі бухалтерлік және басқа жолдармен алдмай-ақ елден қаржының кетуіне себеп
болады, яғни мемлекеттен тіке және жанама пайда шығарылады.
Тәуелсіздік алған қысқа мерзімде Қазақстан оң бағытта бірқатар қадамдар
жасады. Шетел инвесторларының күткен үміті, кейбір факторлардың орын алуынан,
ақталмады. Дӛкейшіліктің, нормативтік актілердің айқын еместігі секілді ӛзге де
факторлар оның себебі болып табылады. Жетпіс жылдық мұрадан бір күнде құтылудың
мүмкін еместігі олар да түсінді. Бақытқа орай, жағдай тұрақтана бастады, онымен бірге
Қазақстанның бизнес жасауға қолайлы орын екндігі байқалды.
Шетел инвесторларының пікірінше, Қазақстандағы инвестициялық ахуал
тұрақсыз, бірақ болашағы зор. Инвестициядан қомоқты пайда мүмкіндігі бола тұрса да,
ақынсыздық Қазақстанға шетел инвестициясының келіп құйылуына кедергі келтіруде.
Бұл айқынсыздық бірнеше түрлі болса да, қайсыбір ретте, Республика Үкіметі саяси
бағытының тұрақсыздығымен және бұрмалылығымен байланысты.
Бұл бес кедергінің ішінде тек қаржы тәуелділігі ғана Үкімет бақылауынан тыс.
Әйтсе де, қаржы тәуелділігі қалған Үкімет бақылауындағы тӛрт позициямен тығыз
байланысты. Бизнесмендердің айтуынша, Қазақстан Үкіметіндегі дӛкейшілдік олардың
Қазақстанда жұмыс істеуіне үлкен кедергі болуда. Кейбіреулері: ―Шетелдік
құрылғыларды ел экономикасына тарту үшін бизнеспен басқаруға қатынасты ӛзгерту
керек. Дӛкейшілдік барлық қызмет түрімен байланысты және ол дамуды тежеуде.
―Барлығына тӛлеу керек‖ деген талапты орындай отырып, шешуші сӛзге ие бола
алмаушылығы шетелдік ірі инвестиция кӛзінің Қазақстанға деген сенімін жоғалтуда.
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті. Хабаршы №3 (6), 2011.
238
Сондықтан да Қазақстан шетел инвесторларына деген ӛз ықыласының барлығын
әрқашанда сӛзбен емес, іспен дәлелдеуге керек‖, - деп атап айтуда.
Тіпті, бәсекелес министрліктер мен билік органдарының арасындағы
ӛкілеттігінің нақты айқындалмауынан және Қазақстандағы билік органдары
компанияларды инвестициялаудың ұзақ мерзімді тұтас кепілді инвестиция түрінен
қысқа мерзімді ақшалай қатысуды артық кӛретіндігін де жасырмайды.
Қазақстанға инвестиция тартудың үшінші бір кедергісі – ел халқы санының
аздығы және қаржы кестесі. Жаңа Салық Кодексі кейбір шетелдіктер тарапынан да
құпталуда, дегенмен де, салық салу деңгейі және Салық Кодексінің күрделі болуы әлі
де болса инвестиция үшін кедергі болып отыр. Қазақстан Үкіметінің жек нарыққа әсер
етуінің де жалпы деңгейі сақталуда. Үкіметке мемлекеттік реттеудің және дәрежесінің
күрделілігін тӛмендету керек. Салық салу және реттеудің жалпы деңгейі инвестиция
пайдасын тӛмендетеді, ал пайданың азаюы шетел инвесторларының ел экономикасына
қалыптасуына тосқауыл болды. Жалпы алғанда, шетел инвесторлары Қазақстанның
Салық Кодексін әлі де күрделі деп есептейді. Ал салық заңдарының жүзеге асуындағы
тұрақсыздық Салық Кодексінің одан әрі іске асуын күрделендіруде.
Ішкі экономикалық құқықтық жағдайдың инвесторларға қолайлы жақтары:
1.
Экспорттық кеден алымдарының салыстырмалы түрде аз болуы (орта есеппен 7,5%-
ке қысқартылуы).
2.
Экспорттық лицензиялауға жататын тауарлардың жалпы санының аздығы (35 тауар
түріне қысқартылуы).
3.
Экспорттық контингент санының кӛп еместігі.
4.
Кеден қызметінің тӛлем 1994 жылдан теңгемен есептеледі.
Ішкі экономикалық құқықтық инвесторларға қолайсыз жақтары:
1.
Ішкі сауда монополиясын кеңейтудің түбегейлі болмауы.
2.
Валюта айналымының қайталану жағдайы.
3.
Экспорттық шектеуге жататын кейбір тауар түрлеріне рұқсат алудың ұзақтығы және
қиындығы.
4.
Кез-келген уақытта ӛзгеруі мүмкін жеке нұсқаулар жиынтығы.
5.
Экономикалық даму теріс болғанда, ішкі экономикалық ӛсу деңгейінің шектеліп
қалу қаупі.
Шетел фирмалары үшін анықталмаған жағдайдың бірі – туындаған мәселені
шешуге кӛмектесетін нақты органның болмауы. Олардың ойынша, ӛздері ―One stop
shop‖ (бір ғана дүкеннен бір аялдағанда сатып алу) атайтын, мүмкіндігінше туындаған
мәселелерді шешетін бір органның болғаны дұрыс. Мысалға, Ұлыбританияда ондай
орын бар. Ол – ―Ұлыбританияның ӛнеркәсіп және сауда инвестициясы бюросы‖.
ӘДЕБИЕТТЕР
1.ҚР«Шетелдік инвестициялар туралы» 1994 жылы 27 желтоқсандағы заңы.
2.ҚР «Тікелей инвестицияларды мемлкеттік қолдау туралы» 1997 жылы 28 ақпандағы
заңы.
3.Инвестициялар туралы Қазақстан Республикасының 2003 ж. 8 қаңтардағы №373 –II
Заңы.
4.Назарбаев Н.А. «Қазақстан -2030» Қазақстан халқына жолдауы.
5.Назарбаев Н.А. Стратегия становления и развития казахстана как суверенного
государства//каз.правда. -1992. -16 мая.
6.«Куда инвестировать»//континент -2004. -11 мая.
7.Елемесов Р.Е. Халықаралық экономикалық қатынастар. –Алматы. Қазақ университеті,
2002 -256 бет.
8.Мамырова М.К. эффективность инвестиций в промышленном производстве –Алматы:
Экономика. 2001.
Казахский государственный женский педагогический университет. Вестник №3 (6), 2011.
239
9.Шакбутова А.Ж., Абдрахманова Г.Т. Оценка финансовых решений в условиях
инвестирования -Алматы. 2004.
ТҮЙІНДЕМЕ
Бұл мақалада отандық ӛндірістің инвестициялық ахуалына талдау жасалып,
біршама мәселелер қарастырылған.
РЕЗЮМЕ
В этой статье проведен анализ на инвестиционное состояние отечественного
производства, а также рассматривается некоторые проблемы.
М А Г И С Т Р А Т У Р А
ФАКТОРЫ И МЕТОДЫ ПРОВЕДЕНИЯ АНАЛИЗА ФИНАНСОВОЙ
УСТОЙЧИВОСТИ ПРЕДПРИЯТИЯ
Байшашева Ж. Б.- магистрант (г. Алматы КазЭУ им. Т.Рыскулова )
Вопросы оценки финансовой устойчивости выходят на одно из первых мест в
области управления финансами предприятий в свете пост - кризисного времени. Успех
компании в первую очередь зависит от эффективности управления денежными
потоками. Экономическая самостоятельность предприятий в условиях рыночных
отношений предполагает необходимость изучения финансовой отчетности. Роль
финансового анализа возросла, превратившись из рядового звена экономического
анализа в главный метод оценки экономики.
Анализ финансового состояния предприятия является неотъемлемой частью
современного бизнеса. Ведь от диагностики состояния предприятия и определения
стратегии бизнеса зависит эффективность деятельности предприятия.
Анализ
финансового
состояния
предприятия
имеет
многоцелевую
направленность и может осуществляться по следующим основным направлениям:
постоянный мониторинг фактической эффективности деятельности предприятия на
основе финансовой отчетности; выявление платежеспособности предприятия и
удовлетворительной структуры баланса предприятия с целью недопущения его
Достарыңызбен бөлісу: |