Гео изикалық барлау әдістерінщ

t-үрғызылған график, ауырлық күшінің изоаномаль картасы түрінде 
бейнеленеді.
Ауырлық күші грациентінің горизонталь қүраушы векторлары екін- 
ші туынды аномалиялар мөндері арқылы есептелініп, әрбір бақылау 
пунктіңде масштабына сәйкес топографиялық картага гүргызылады. 
Векторлар бақылау пунктінен бастап салъшады.
G
I 
dgjds 
л-W 1 уг\
Щ
  W yjW ^
 
(3.59) 
tg 2%
 =- 
2W JW &
Кисықтық векторларьгаьщ картасы 
R
 да осындай төсілдермен тұр- 
шзылады, айырмашылығы, бақылау пункті 
R
 векторыньщ ортасына 
дөл келеді.
dgjdr
 градиентінің векторлары профиль бойымен аномалияның багы- 
тына перпендикуляр бағытпен түрғызылады.
3.8.  Гравитациялық  аномаляяларды  геологиялық 
түрғыдан  ин герпретациялау
Интерпретациялаудыц физикалық негіздері. Гравитациялық өрістің 
өзгерісі (аномалияның пайда болуының басты себебі) — жер қойнауын 
қурайтын тау жыныстары тығыздығының бір-бірінен айырмашылы- 
шна байланысты. Міне, ссы алғышарт гравиметриялық барлау одісінің 
геологиялық зерттеуде жөне кен орындарын барлауда тиімді болуынъщ 
басты шарты. Кіріктіруші (вмещающие) жьгаысгар мен рудалық дене- 
нің тығыздык жагыиан  айырмашылыгы көбейген сайьтн гравибар- 
лаудың мүмкіндігі де осе түседі.
Гравитациялы қ аномалияны ишерпретацйялаудың негізгі мақсаты— 
олардың жер бетіндегі таралу зандылығьшың жер қойнауыңдағы геоло- 
гаялық объектілермен байланысын анықтау жене осы нәтижелерді әр 
түрлі геологиялық мөселелерді шешу үпгін пайдалану.
Интергфетациялау нетижелері  зертгелетін ауданның геологиялық 
қүрылысының күрделілігіне, геологиялық жөне геофизикалык зертгелу
дещейіне тікелей байланысты. Егер бүл мөліметтер шектеулі болған 
жагдайда, табылған  аномалияны тек қана сол ауданның жер қойнауын 
қүрайтын  жыныстардың жалпы  қасиеттерімен  немесе  ыктимадды 
гектоникалық элементтердщ (жарылымдар, антиклинальдьіқ жөне син- 
клинальдық қатпарлар) орналасуымен ғана байланыстыруга болады.
Мүвдай гетогиялық йнтерпрегациялауды 
сапалық
 интерпретаігиялау
95

деп атайды. Ал, кейбір қолайлы жағдайларда сапалық талдаулар мен 
қатар, арнайы математикалық төсі;щермен сол гравитащіялық ано- 
малияның  көзі  болып  есептелетін  геологиялық  объектінің  пара- 
метрлерін (тереңдігі, мөлшері, сыртқы пішіні) анықтауға мүмкіндік 
туады. Мүны 
сандық
 интерпретациялау деп атайды. 
Ж
Сапапық
  талдау  интерпретациялаудың  алғашқы  жөне  маңызды 
сатысы  болып  саналады.  Бүл  талдау барлық уақытга  орындалады, 
оған осы ауданың өр түрлі геологиялық және геофизикалық мағлү- 
маттары пайдаланылады. Талдау барысыңда ықтималды геология-лык
факторлар анықталады, қүрылымның кейбір элементтері бағал-анып, 
болашақ толық геологиялық жөне геофизикалық түсірімдер жүргі- 
зілетін учаскелер белтіленеді, тіпті бүрғылау үңғымаларының ориы да
анықталуы мүмкін.
Сандық
 интерпретациялау барлық уақытта жүргізілмейді, тек қана 
аномалия мен оны тудыратын геологиялық факторлар туралы бол- 
жауларды  тиянақтау  үшін  жүргізіледі.  Сандық  интерпретациялау 
барысында гравиметриялық 
тура
 жөне 
кері
 есептер шешіледі. 
Тура 
есеп деп жер койнауындағы аномалвдық массалардың таралуына (руда- 
лык дененің тығыздығы, формасы жане мөлшері) байланысты жер 
бетіндегі гравитациялық аномалияны есептеуді айтады.
Ал, кері есеп деп жер бетіндегі гравитациялық аномалияның тара 
луына байланысты жер қойнауындагы рудалық дененің параметрлерін
(формасы, молшері, тығыздығы) анықтауды айтады. 
?
іура есеп  интерпретациялау барысында қосымша шама ретінде 
қаралады, өйткені ол кері есептің ықтималды шешімін табуга себебші 
болады (мәседен, қарапайым денелердің аномалиясы арқылы күрделі 
денелердің параметрлерін анықтау). 
Щ
Тура есептің шешімінің  әр уақытта бір  мағынасы  бар.  Өйткені. 
белгілі формулалар арқылы  өр түрлі  геометриялық пішіні бар гео- 
логиялық денелер  үшін жер  бетіндегі  гравитациялық  аномалияны 
жоғары дөлдікпен есептеуге болады. 
щ
Гравиметриялық  кері  есеп  теориялық  түрғыдан  бір  мағыналық
болып саналмайды,  өйткені  аномалияның түрі жер  қойнауындағы 
аномалиялық массалардың таралуының  ор түріне сэйкес болуы ықти- 
мал (2-сурепі қара).
Мүңдай өр мағыналық тек қана зерттелетін аудан үшін рудалық 
дененің пшііні мен тығыздығы жайлы қосымша геологиялық жәнс
геофизикалық маглүматтарды қоса пайдалану арқылы шешіледі. 
] 
Гравиметрияның кері есебін ш ету барысында зерттелетін геоло- 
гиялық  объект  туралы  меліметтерДі  анықтап  қана  қоймай,  сол
96

I
интерпретациялау нөтижелерінің дүрыстыгын бағалау қажет. Ал, бүл
мәшіе шешімнің түрақгылығына (орнықтылығына) байланысты. Әдет-
те, егер жер қойнауындагы геологиялық объектінің мелшері мен піпгі-
шнің аз ғана өзгерісі жер бетіндегі гравитациялық аномалияның аз ғана
езгерісіне сөйкес келсе, гравиметрияньщ кері есебінің шешімі түрақты 
деп саналады.
Сонымен, грани тациялық аномалиями интерпретаіщшіаудың сенім-
ділігі (надежность) зерттелетін аудан үтнін геологиялық, геофизикалық 
жөне қосымша мағл үматгардың толықтыгына тікелей байланысты.
Кдрапайым геометриялъщ денелер үшін гравитациялық орісті есептеу.
Әдетге, жер бетінде гравитациялық аномалиялар тудыратын геология- 
лық обьектілер параметрлерін анықтау үішн оны сыртқы пішіні  қара- 
пайым денелермен ауыстырады. Мүндай денелерді есептеу математи- 
калық түрғыдан оңай, оларды сандық интерпетациялау жеңіл және де 
нақты геологиялық объектінің кейбір сипаттамаларын анықтауға мүм- 
кіндік береді.  Әрине,  алынган  нотиженің  нақтылығы,  геолошялық 
объектінің сол қарапайым денеге сойкестігіне тікелей байланысты. 
Сыртқы пшгіндері қаралайым денелердің жер бетіндегі гравитация-
лық әсерін арігайы аналитикалық формулар арқьшы немесе графикалық 
төсілдермен анықтауга болады.
Аналитикалық тесілмен шешу барысында гравитациялық потен- 
циалдың өр түрлі туындылары зертгеліп, олардьщ кейбір ерекше нүк- 
телері  (максимум жене  минимум,  нольден  өту,  бүгілген жөне т.б.) 
дененін параметрлерімен байланысты анықталады.
Ал, графикалық тәсілде аналитикалық формулалар арқылы потен­
циал туындыларының ер түрлі параметрлері бар (тереңдігі, мөлшері 
жэне т.б.) денелер үшін теориялық қисық сызықтар, арнайы палеткалар 
тұрғызылады. Есептелген қисық сызықтарды теориялық қисық сызық- 
тармен салыстыру арқылы пішіні жуық теорнялық сызық алынып, 
оның параметр анықталдды. Теменде, осывдай денелердің бірі сфераға 
арналып гравиметрияньщ тура жоне кері есе гггерінің шешімі келтіриіген. 
Сфера
 (табиғатта мүндай қарапайым денеге үқсас діңгек (шток)
сықылды денелер немесе түз күмбезді (солянокупольные) қүрылымдар 
сәйкес болуы мүмкін).
&ер координаталар бастауын сфера центрінің жер бетіндегі проек- 
г  циясына сөйкес деп, сфера центрінің тереңдігі 
һ
 деп алсақ, онда Ag
ауырлық күші жөне оның градиенті 
Uv
 аномалиялары төмендегідей 
формулалармен табылады:
97

A  g 
=  кМ
  —г
Г
U 
-
  - 3
кМ  ~
г
и.
  =   - з
км  х
мүндағы 
к  —
 гравитацишшқ түрақты, ал
(3.60)
(3.61)
:
 
I
Міне,  осы  формулаларға  сөйкес  аномалияла  түрі  3.12-суретге 
келтірілген. 
Я
3.
12-гсурет.
  Сыртқы пішіні сфераға үқсас денелер үшін
Ag,  V  жоне  (7  аномалиялары
Ag аномалиясы арқылы гравиметрияның кері есебін шешу үшін
ягни 
һ
 жөне 
М
 мөндерін былайша табуға болады. 3.12-суретге корсеііл-
гендей, егер 
х
 = 0 болғанда, Ag аномалиясы 
Agmax-re
 тең. Олай болса, 
(3.60) формуласына х=0 қойыя 
1
кМ
 
.«
Ag-ax = Ag(0)  = 
(3.62)
Бүл табылған формула 
һ
 жене 
М
 мәндерін табудьщ бірінші теңдеуі 
болып саналады. Бкінші теңдеуді табу үшін 
х
 = 
х 1/г
 деп аламыз, онда 
Ag — 1/2 Ag(0) ягни A
gMax
 аномалиясының жарты мөніне тең.
(3.60) жөне (3.62) формулаларды біріктіріп шешіп 
\
98

As I p  -  
Ш
------- 1—
I  = 
Щ
 
(3.63)
Н
Ш
* -
  ' 
(
x
2 W 2   +   A
2 ) 2  
^
Бұл формуладан 
h
 мөнін анықтап, (3.62) формула бойынша сфера- 
ның 
М
 массасын есептеуге болады.
М
(3.64)
Ауырлық күшінщ 
Ua
 градиенп бойьшша гравимефиялық кері есеп
былай шешіледі. 3.12-суретге көрсетілгеңдей, 
Ш
  аномалиясыньщ мак-
Л/2 -қ а  тең болғанда,  ап минимумы 
+ һ / 2
  -қа тең
- Олай болса,
һ  —х  —х  
—L
 
П 65)
- 
тіп 
max
формуласьгна 
х —~һ/2
 мөнін қойып
болгаңда
4 « - , =  
Щ
 (-А /2 )  I   3
Ш
- ~
Г
Т
‘
  0,858 
Щ
 
I   6б)
2(—^-)*
Ж
; 
4
Бүл формуладан
Л /= 0,0175 
һ3  U 
■
 
(3.67)
r j  
і  
7 
xz max
сгер сфералық дененің тығыздығы 
о
 белгілі болса, онда оның ра­
диусы төмендегі формула арқылы анықталады
М
 =сти=4/3 
itR3a
 
(3.68)
Гравиметрияның тура және кері есептеріне арналған мүндай өр
түрлі қарапайым денелер үшін шешілген есептер арнайы кітаіггарДа 
келтірілген.
Сыртқы шшіні күрделі денелер үшін гравитациялық өрісті есептеу. 
Табиғатга травитациялык аномалиялар тудыратын геологи ялық дене- 
лердің сыртқы пішіні күрделі болып келеді. Соңцықтан оларды қара-
пайым геометриялық денелермен ауыстыру тек жуық шамамен ғана 
болады, Мүндай күрделі объектілердің параметрлерін табу үшін әлшей- 
ген аномалиялар мен өр түрлі геометриялық пішінді денелер аномалия- 
ларын салыстырып жәке мүмкіңдігінше олардың пішінін взгерте оты- 
рып, тек олардың бір-бірімен сөйкес келгенде ғана анықтауга болады.
Сонымен, жер қойнауындағы күрделі денелердің параметрлерщ 
анықтау үшін,  апдымен сыртқы пішіндері ер түрлі денелерді  қара- 
пайым 
геометриялық денелердің жиынтыгы (қосындысы) деп қарас- 
тырылады.  Геофизикалық практикада бүл үшін график-палеткалар 
ксңінен қодданылады.  Кейінгі кезде мүндай есегггеулер компьютер 
көмегімен тура интегралдық өдістермен есептелінеді.
99

3.9  Гравитациялық  аномалияларды  трансформациялау
(түрлендіру) 
Я I
Гравиметриялық түсірім нәтихесіңде өлшенген гравитациялық epic 
әр турлі геологиялық факторлардьщ жиынтығы больш саналады. Ал, 
нақтылы бір геологиялық мәселені шешу үшін, осы күрделі өріетің  >
 
(аномалияның) ішінен бізге керекті геологиялық объектіге байланысты 
аномалияны  беліп  алып,  талдау қажет.  Ол  үшін  бастапқы  күрделі 
өрістің (аномалияның) кейбір ерекш йгіктерін айқын көрсетіп, ал қажет-
щ
сіздерін бәсендету керек, яғни бастапқы өрісгі трансформациялау немссс 
“түрлеңдіру* қажет. 
Ж
Трансформациялаудың негізгі мақсаты — бастапқы гравитациялық 
аномалияны геологиялық объектілердің жер қойнауыңца орналасуына 
сөйкес компоненттерге бөліп көрсету. 
®  і
Басқаша айтқаңда, трансформациялау нөтижесінде бастапқы өрісіін 
өлдебір ерекшелігі айқындалып, қалғандары басылады. Сондықтан
гравитациялық аномалияны трансформадиялауды геологиялық интср- 
претациялаудың бір бөлігі, дөлірек айтқанда, оның алғашқы кезеңі
дсп атауга болады. 
I S
Егер де табылған аномалиялар жалпы гравитациялық өрісте бір-
бірімен байланыссыз, оз ерекшелікгерімен бөлінген болса, онда транс­
формациялау мөселесі оңайға түседі.  Іс жүзінде мүндай жагдай өге 
сирек кездеседі. Түсірім далдігіне, бақылау пункгерінің жиілігіне, гео- 
логиялық қ үрылы мдардың табиғи жатысына (астасуына) байланысты, 
көбінесе олар бір-бірінс төуелді түрде кездсседі. Сондықтан мүндай 
аномалияларды ажырату үшін, осы ауданга төн барлық геологиялық 
деректерді толығымен  пайдалану қажет.  Мүндайда аномалияларға 
қосымша шекгеулер қойып, трансформациялау едістемесінін үтыміы 
түрін қолдануға мүмкіндік береді.
Әдетте, гравитациялық аномалияны трансформациялау барысында 
кейбір  геологиялық  алғышарттар  жорамалды  түрдс  қабылданады:
геологиялық объектілердің ықтималды орналасу тереңдіктері, анома- 
лиялардың мөлшерлері, олардың градиенттері жене т.б. Шындыгынд*,
бүл шамалар бір-бірімен тыгыз байланысты. 
Н
Трансформациялаудың қандай бір тесілі болмасын, бастапқы гра-
витациялық орістің қүрамында жоқ (онда білінбеген) жаңа ерекшслікті 
табуга мүмкіндік бермейді, яғни трансформациялау нәтижесінде зерт-
телген  өрісте жоқ жаңа деректер алу мүмкін емес, тек бастапқы еріс- 
тің кейбір ерекшеліктері айқындалып, ал екінші бірі көмескіленеді.
100

Қазірде, гравитациялық аномалияны трансформаЦиялаудьщ біпнеше
әдістері бар. Олардың негізі жер қойнауындагы геолопшль^ о ™
 
мен елшенген аномалиялар арасьшдағы байланысқа негіздапген*  объект 
мөлшері үлкейіп, оның тереңцігі көбейген сайын, жер бетіңцегі анома- 
лияның ауданы да үлкейіп,  оның градиенті азая түседі.  Керісінше 
объект колемі азайьпі, тереңдігі азайган сайын жер бетіндегі аномалия 
ауданы да азайып, оның грациенті өсе түседі. Бірінші аномалия 
аймақ- 
тық,
  ал  екінші 
жергілікті
 аномалиялар деп  аталады.  Аймақтық 
немесе жергілікгі аномалиялар түсірім масппабына тікелей байланысты. 
Бір масштабтагы түсірім нөтижесінде табылған жергілікті аномалия 
баска бір масштабты түсірім үшін аймақтық болып есеіггелуі ықтимал! 
Транс форма циялау әдістері үш топқа белінеді:
-  аномалияны орташалау;
-  аномалияны аналитикалық жолмен жалғастьфу;
■
  -  потенцналдың жоғарғы туындыларын есептеу.
Аномалияны  орташалау.
  Бүл  төсіл  аномалияны  аймақтық және 
жергілікп күрастырыушыларга болу үпгін кеңінен қолданылады. Гео-
физикалық практикада орташалау радиусы тәжрибе арқылы анық- 
талады. Ол үшін картадағы бастапқы гравитациялық орісті бірнеше 
жерден әр түрлі радиуспен орташалап, орістің орташа мөні мен радиус 
арасындағы байланысты бейнелейтін график түрғызылады. Осы гра­
фик арқылы радиустың ыңғайлы мөні  анықталып,  келешекте оны 
барлық өрісті орташалау үшін қодцанады.
Кейбір кезде, білікті мамандар бүл орташалау жүмысын гравита- 
циялық epic сызылган картада кезбен-ақ жүргізуі мүмкін.
Аналитикалық жалгастыру
  гравитациялы қ аномалияның қарқыны 
бастапқы нүктеден (от источника) қашықтаған сайын оішң тереңдігі 
мен молшеріне байланысты ер түрлі деңгейде бесеңцеуіне негізделген: 
жер бетіне жақын жатқан аномалиялар тез бесеңцейтін (басылатын) 
болса, ірі жене терең орналасқан аномалиялардың бесеңдеуі ете баяу
түрде болады.
Жер бетінен жогары қарай бағытта аномалияны есептеу барысында 
(геологиялық объектщен қашықтай түседі), биікгік ескен сайын ано­
малия түрі де бастапқыга қарағанда тегістеледі, яғни жоғары деңгейде
есептеу кезінде тереңпе орналаскан ірі объектілер аномалиялары айқын-
далады. Егер, есептеу жер бетінен теменге қарай жүргізілсе (геология- 
лык объекгіге жақыңдай түседі), онда бір-бірімен жақмн орналасқан 
объекгілердің аномалиялары дараланып керінеді. Бүл едістің тағы бір 
пайдасы есептеу объектінің денгейіне жеткенде,  аномалияның түрі
101

#
күрт өзгеріске үшырайды. Міне, бүл деңгейді, объектінщ тереңдігі дсп 
білу керек. 
Н
Потенциалдың  жогаргы  туындыларын 
не аймақтық аномалияларды бөліп кө
жергілікгі
нылатын өдістердің бірі. Потендиалдың  есептейтін туындыларының 
саны (реті) жоғарылаган сайын, жер бетіне жақын жатқан біршама 
аномалиялар айқыңдала түседі де, ал терең орналасқан ірі аномачия- 
лардың өсері бәсеңцейді.
ы  пайдалану  салалары
Жер фигурасын зертету.
 Гравибарлау басқа геофизикалық өдістерге 
Караганда ерте дамыған өдістердің бірі. Әйткені, жер фигурасын зерт- 
теу үшін ең алғаш рет осы гравиметриялық өдістер қолданылды.  Жер 
шарының шар төрізді дене екенін осы іравиметриялық өдістер арқылы
XVIII ғасырда анықталған. Қазір де бүл өдіс жер фшурасын зерттеуде
кеңшен қолданыла,
Жер қыртысының қүрылысын зерттеу.
 Жер бетіндегі гра витациялық
өрістің таралуы, оның шла, өсіресе, жоғарғы бөлігінің қүрылысымен 
тікелей байланысты. Оны зерттеуде изостазия теориясының орны ай- 
рықша.  Қазіргі болжамдар бойынша, жер қыртысынан төмен орна- 
ласқан, жогарғы бетінің қысымы барлық жеріцде бірдей беткей бар. 
Бүл беткейді теңестіру (компенсациялық) немесе изостазиялық беткей 
деп айтады. Жер қыртысының табаны (төменгі шекарасы) жер бедерінің 
айнадан шағылған кескініне үқсас қайталанады яғни жер беті биіхтеген 
сайын жер қыртысының қалындығы да  өсе түседі. 
J
Буге аномалиясының жер беті биіктігі артқан сайын есетінін жога- 
рвда айтгық. Бүл изостазиялық теңесгірудің ітринципіне сәйкес келедЦ 
өйткет тещз деңгейінен жоғары жатқан артық массалардың,  тереңцегі 
жатқан массалардың жетіспеуіне теңестіруді білдіреді. Ауырлық күші 
аномалиясымен жер қыртысының қалыңдығы арасындағы бүл зан- 
“ яяық жердщ шпсі қүрылысын зертгеуде кеңінен қолданылады.
/  
еологиялық картаеа тусіру.
 Геолотялық мәселелерді шеигуде гра-
вибарлаудың орны айрыкша. Өйпсені, жер койнауыэдагы ір іге о ^ - 
™“ “ К «ҮРьілывдар гравиметрлік карталарда колемді аномалиялар
түрінде ошінеді.
Гессинклинадвды аймақтарды зертгеу бары сы ң^. 
OAlvI
сся^м акты ң жалпы қүрылымьш анықтау үшін және келешек тшгық
S
S
S
T
”  " "  текгоникаль,қ ^ұрылымварды даралау 
102 
1

Платформалық аймақтарды зерттеуде гравибарлау негізінен фуңда- 
менттің бедерін, шөгінді жыныстар қабаттарының қүрылымы мен қүра-
мын анықтау үшііі жүргізіледі. 
!
Масштабы 1:200000 — 1:50000 гравиметриялық түсірімдер рудалық
денелер кездесетін текгоникалық бүзылыстар бедцеуін жөне пликативті 
қүрыльшдардьі барлау үшін қолданылады.  Гравибарлаудың метаЛ- 
логениялық болжамдарға қажетті интрузиялық массивтерді іздестіруде
де орны айрықша. 
I
Кен орындарын іздестіру жәме барлау.
Мунай
 мен 
газ
 кен орындарының гравитациялық өсерлерінің азды- 
ғынан олар тікелей гравиарлаудың объектісі болып саналмайды. Бүл 
салаца гравибарлау жүмыстары негізінен мүнай мен газ жиналатын 
қүрылым пішіңцерін іздестіруге бағьгхталады. Мүндай қүрылымдардың
габиғатта көп түрлері  кездеседі.  Мөселен,  түз  күмбезді  қүрылым- 
дардың негізін тастүзды діңгектер (шток) қурайтыны бешілі. Тектони- 
калық қозғалыстардың әсерінен тастүзды діңгек көтеріліп күмбезді 
қ\рылымдар күрайды. Осы қүрылымдардық бүйір бөлікгеріңце өдетге 
мунай мен газ кен орындары кездеседі.Түзды күмбездің ядросы болып 
саналатьга діңгектің ауцаны жүздеген шаршы километр болуы мүмкін. 
Түздың тығыздығы (2,1 г/см3) кіріхтіруші жыныстардың тыгыздығы- 
нан (2,2—2,4 г/см3) елдеқайда аз. Олай болса, түзды күмбез қүрылым- 
дары үстіңце келемді гравитацишшқ аномалиялары байқалады. 
!
Камірдің
 тығыздығы  кірікітруші жыныстардан  өлдеқайда төмён 
(тас кемірдің тығыздығы — 1,5-1,7 г/см3, қоңыр көмірдің — 0,8-1,2 г/ 
см1),  сондықтан  грвитациялық  өрісте  бүл  айырмашылык  айкьш 
көрінеді. Гравибарлау сонымен қатар көмір бассейңцерінің шекарасын, 
түзілімдер қалындыгын және тереңдігін бағалау үшін хүргізіледі.  і
Рудалық кен орындары.
 Гравиметриялық түсірімдер өдетге рудалық 
аймақтардың терең қүрылысын зертгеуге жөне металлогениялық кар- 
талар жасау үшін жүргізіледі. Ірі және терең орналасқан қүрылымдар- 
мен көбінесе рудалық кен орындары байланысты.
Жерасты (шахпкиық)  гравибарлау.
 Әдетте шахталык гравибарлау 
жүмыстары қалып  қойган  (пропущенный) жэне терең орналасқан 
рудалық денелерді іздестіру үшін қолданылады. Жер бетінде мүндай 
денелердің аномалиялары білінбеуі мүмкін. Сонымен қатар, шахтадагы 
гравибарлау жүмыстары нөтижесіңце гравитациялық аномалияларды 
интерпретациялау үшін қосымша маліметгер алынуы мүмкін.
103