Мәдениеттану лердің есімдерін айтып жеткізді. Бүлар: (И. Репин*

Мәдениеттану
лердің есімдерін айтып жеткізді. Бүлар: (И. Репин*, 
К.Брюллов*, В. Суриков*, М. Врубель*, А. Иванов* және 
т.б.) қондырғылық графикада акварель, гуаш, пастель 
үстемділікті мағыналықтарға ие болады.
Қондырғылық графикада эстамп* — жекешеленеді. 
Бүл суретшінің жасаған таңбалық белгісі. Бүларга офорт* 
гравю расы ,* талдағы гравю расы , тем ірдегі, лен о- 
леумдегілері және литографиялық апарылады.
Монотиптілік* түрінен басқа, эстамптың барлық 
түрлері, дан аларды ң коркем ділік қү н д ы л ы қтар ы н
жоғалтпай кең таралымын алады. Бүл бағытта орыс және 
Советтік өнерінде И. Шишкиннің*, А. Остроумованың* 
шығармалары өте кең белгіленген.
Кітаптілік графика иллюстрация*, газет-журналдар 
ө н ім д ерін ж ән е кітап тарды кө р к ем д ілік ж ағы нан 
қалыптастыруда, үлкен мағыналықтарға ие болады. 
Бүлар өздерінің көркемділік бейнелеу мүмкінш ілік- 
терімен айтылудың — мәтіннің бейнелікті сапалығын 
кенділікті толықтылайды, сонымен қатар созді нақты- 
лықты, сезімділікті шығарманың эстетикалық* әсерін 
күшейтеді. Бүл бағытта кітаптілік иллю страцияның 
шеберлері В. Фаворскийдің*, Е. Лансеренің*, Кукрыник- 
сінің*, есімдері кең айтылып ескеріледі. Қазақстан елінің 
графигі Е. Оспанүлы да бүгінгі күнде көпш іліктің 
назарын аударады. Өзінің графикалық бейнелеуінде 
қазақ халқының тарихи өткен бүрынғы өмірін, әсіресе 
“Номадалық* — көшпенділік өмірінің негізділіктерін 
қалаған.
Графикада аса орынды плакат алады. Плакаттың 
ерекшеліктілік қасиеттеріне оның корнектілісі, жетер- 
ліктісі, ойын-сауықтылысы, есте қаларлықтысы апары­
лады. Плакат әрқашанда өтіп бара жатқан көрерменге 
эсер қалдыруын қажеттілейді. Сурет жарықтылысын,
66

Мәдениеттанү
әдеміліктісін, айқындылықтысын, қағаз бетінде мүқият- 
тылық үйымдастырылуын қалайды.
Плакат графиканың негізділікті көрнектіліктік қү- 
ралдарынан — (басқа түстерді, графикалық шрифтерді) 
пайдаланады. Өндірістік және қолданбалы графикада 
(киноплакат, этикетка, пошталық маркада, тауарлық 
белгілерде және т.б.) үлкен мағыналықтыққа экслибрис*
— кітаптілік белгіге ие болады. Экслибрис суретшінің 
жасауымен кітаптің иесінің әуесқойлықтарын, адамның 
мінездемесін, кітапхананың жинауындағы багытын, 
өзіне, бірлестіріп қосады.
Графиканы адамзаттылық қызметтілігінің барлық 
саласында, көпмақсаттылықта пайдалану үнемі кеңейеді 
және сы збаны ң әртүрлі түрлерінің арасында, атап 
айтқанда қонды рғы лы қ гравюра* мен экслибристің* 
жалпы бейнелеу өнерінің түрлерінде, диалектикалық 
байланы сты туғызады. Б ү н ы ң өзі сы зба ө н ер ін ің
идеялық-эстетикалық магыналығын көтереді, қоғамның 
көркемділік сүрауының қанағаттандыру барысында 
маңыздылықты факторына айналдырады және прогрес- 
сивтік-гумманистік идеяларды айтуды, адамның саясат- 
тылық идеялық тәрбиелеуін қамтиды. Жоғарыда біз, 
сызбаның тақырыптық композициясын* атадық.

жүктеу/скачать 8,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: