Досмурзин ержан


(А. Обердің,* Н. Ефимовтың*



Pdf көрінісі
бет37/110
Дата19.02.2023
өлшемі8,45 Mb.
#69091
түріЛекция
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   110
Байланысты:
Madeniettanu 2011 Dosmurzin

(А. Обердің,* Н. Ефимовтың* жүмыстары).
Адам бейнесі арқылы немесе кең таратылған белгі, 
эмблема* арқылы жасалған шығармалар, яғни кейбір 
аллегориялар* немесе нысандар, станоктылық, мону- 
менталды қ м үсінш іліктің есептеріне жауап береді. 
Көбінесе бүлар парктік, декоративтік мүсіндер. Бүлар 
монументалдық мүсіндер сияқты идеялық-көркемділік 
мақсаттардан басқа, кеңістілікті біріктіру есептерін, өнер 
синтезінің* қағидалары бойынша - ансамбль жасауын 
қалайды.
Декоративтік-қолөнерлік мүсін бүгінгі күнде кең 
таратылған. Бейнелеу өнерінің басқа түрлері сияқты 
м үсінде тап ты қ қы зы ғуш ы лары , и д ео л о ги ял ы қ* , 
көркемділікті-эстетикалықты концепсиясымен* және 
идеясымен айтылуы жағынан қарама-қайшылықты тіресу 
процесстері оры н алады. С он д ы қтан гумманизм* 
идеалдарын* қолдай ты н ш ы н д ы л ы қ ты қ м ү сін н ің
91


Мәдениеттану
қатарында буржуазиялық өнерінде — модернистік*- 
формалдық (абстрактік*-кубистік*) мүсіндер болады.
Бүгінгі күнде социалистік реализм әдісі мүсіншілердің 
ш ығармаш ылығының идеялы қ, эстетикалы қ негізін 
қамтиды. Өнердің есебі — (мүсінді бөлектілі алғанда), 
басты алдындағы есебі, ол қоғам ішіндегі болып жатқан 
өзгерістерді, тарихи болған оқиғаларды ж әне жеке 
адамның өміріндегі болған өзгерістерді көрсетіп білгізу. 
Қараушыға, танып білушіге мүсін адамның санасының, 
ақылыньщ тереңділігіне кіруге көмектеседі. Мүсін арқылы
— мүсіншінің еркін ойларын ғана емес — адамның да 
еркін ойлауын анықтаймыз. Мүсінде — мүсінші өзінің 
барлы қ ішкі ж андүниелік сезімдерінің қозғалысын, 
әсіресе көлемділікгі бейнелеу композицияларында іске 
асырады. Мүсін бізге адамның жанынъщ философиясын* 
ашады ж әне оны ң ж ары қты лы мен қараңғы лы қты
жақтарын көруге көмектеседі. Мүсін адамға өнер сияқты 
б ір ж ақ ты л ы қ ж ауап беріп қ о й м ай д ы , ол адамды 
ойландыруға мәжбүр етеді.
Эллинизм* дәуірінде ізбасар-мүрагерлердің немесе 
басқарушылардың аң-аулау кездеріндегі көріністерінің 
м ү сін д ік к о м п о зи ц и я л а р ы көб ін есе храмдардың* 
ішіндегі қабырғаларда орын алуға арналып ойылған.
Ертедегі Римде мүсін-сымбаттары кең тарауын алады. 
Мүсіншілер отбасының сымбаттарын “СТЕЛА”* ретінде 
қоя бастайды. М ысалы үшін: Рим им периясы ны ң 
бірінші императоры Октавиан Августің 100-ден астам 
мүсінділік сымбаттары табылған.
Ертедегі гректік мүсіншілерге тірі адамға үқсайтын 
мүсінді қалай жасау керек деген ой келеді. Бүл туралы 
ертедегі грек м үсінш ісі Поликлет* бірінш і болып 
ойлайды. Поликлет сәйкестілік үғымына байланысты 
мынандай олшемдерді орнатады. Поликлет бойынша -


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   110




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет