510 млн км² Құрлықтың ауданы – 149,1 млн км² (29%)


Елдерді салыстырудағы негізгі көрсеткіштер



Pdf көрінісі
бет141/145
Дата07.03.2023
өлшемі1,52 Mb.
#72350
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   145
Байланысты:
География. ҰБТ дайындық

 
Елдерді салыстырудағы негізгі көрсеткіштер 
Демографиялық 
көрсеткіштер
Экономикалық 
көрсеткіштер
Халықтың 
өмір 
сүру деңгейі мен 
сапасы
Жиынтық 
көрсеткіштер
Адам даму индексі (АДИ) 
АДИ – елдерді салыстыру және өмір сүру, сауаттылық, білімділік, деңгейін және өмір сүру 
ұзақтығын өлшеу мақсатында есептелетін интегралды көрсеткіш.
АДИ есептеу барысында 3 түрлі көрсеткіш ескеріледі, ол осы 3 индекстің орташа 
арифметикалық мәні болып табылады.

Ел халқының сауаттылық деңгейінің индексі 

Табыс индексі 

Күтілетін өмір жасының ұзақтығы 
АДИ рейтингісінде көш бастап тұрған елдер – Норвегия, Аустралия, Швейцария 
БҰҰ 2017 жылы жарияланған АДИ рейтингісінде Қазақстан 0,800 көрсеткішімен 52 
орынды иеленді.
Көпшамалы кедейшілік индексі (ККИ) – факторларды шаруашылықтар деңгейінде 
қарастырады, бұл табысты өлшеумен салыстырғанда неғұрлым толық бейнелей алады. 
ККИ бойынша кедей адамдардың үлесі ең жоғары елдердің барлығы Африкада орналасқан. 
Абсолюттік көрсеткіштері бойынша ең көп кедейлер – Оңтүстік Азияда.
Гендерлік теңсіздіктің индексі (ГТИ) – ер мен әйел арасындағы жетістікке жетудің 
мүмкіндіктерін 3 өлшем бойынша бағалайды: репродуктивті денсаулық, құқықтары мен 
мүмкіндіктерінің артуы, еңбек нарғындағы мүмкіндіктері. 2016 жылы ГТИ рейтингісі 
бойынша Швейцария, Дания, Нидерланды тұр. 
 
Адамзаттың ғаламдық мәселелері 
Адамзаттың бүгіні мен ертеңіне қауіп төндіретін және шешілуі үшін барлық елдер мен 
халықтырдың бірлескен әрекеттерін талап ететін мәселелер – адамзаттың ғаламдық 
проблемалары 


 
 
Ғаламдық мәселерді күшейтетін факторлар 
Жаппай қырып-жоятын қару түрлерін жасау нәтижесінде адамзат өркениетінің 
тіршілігіне қауіп төнуі
Адамның шаруашылық әрекетінің табиғи ортаға кері ықпал етуі арқылы экологиялық 
жағдайдың нашарлауы
Дамыған елдер мен дамушы елдердің әлеуметтік-экономикалық даму деңгейлері 
арасындағы алшақтықтың ұлғаюы
Табиғат ресурстарын пайдалану қарқынының күрт артуынан сарқылатын ресурстардың 
азаюы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   145




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет