Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
«Алматы энергетика және байланыс университеті»
коммерциялық емес АҚ
Жылу энергетика факультеті
Физика кафедрасы
« Бекітемін»
ЖЭФ деканы
___________ Зияханов М.Ө.
«__» _____________2016ж.
Fiz 2204 -ФИЗИКА
пәніне арналған Syllabus
5В070400 мамандығы үшін – «Есептеуіш техника және бағдарламалық
қамтамасыз ету»
Курс
Семестр
Кредит саны
ECTS бойынша кредит саны
Барлық сағат саны
Соның ішінде:
Дәрістер
Машықтану сабақтары
Зертханалық сабақтар
ОӨЖ
Соның ішінде:
ООӨЖ
ЕСЖ
Емтихан
2
3
3
5
135
22
15
15
83
30
3
Алматы, 2015
Syllabusты 5В070400 – «Есептеуіш техника және бағдарламалық
қамтамасыз ету» мамандығының жұмыстық оқу бағдарламасы негізінде физика
кафедрасының аға оқытушысы Далелханқызы А. құрастырды.
Syllabus физика кафедрасының «20» маусым 2016 ж. отырысында
қаралып, мақұлданды. Хаттама № 10
Кафедра меңгерушісі________________ проф. Қарсыбаев М.Ш.
Syllabus жылуэнергетика факультетінің оқу-әдістемелік комиссиясының
отырысында қарастырылып, бекітілді. (хаттама №_4, 22.06.2016 ж.)
1 Оқытушылар:
Далелханқызы А – аға оқытушы.
каб. А317. Байланыс телефондары: 8(727)2927923, physics@aipet.kz.
2 Курстың аудиториялық сабақтарының өту орны мен уақыты оқу
сабақтарының кестесінде, ООӨЖ кеңес беру графигі физика кафедрасының
(А 309) және ақпараттық технологиялар факультетінің деканатының (С 409)
хабарландыру тақталарында көрсетіледі.
3 Оқу пәнінің сипаттамалары
3.1 Курстың мақсаты - студенттерді классикалық және қазіргі заманғы
физика мен физика теорияларын, физиканың негізгі заңдарын, сондай-ақ
физиканың әр саласындағы теориялық және тәжірибелік-машықтану есептерін
шешудің физикалық зерттеу әдістерін қолдануда дағдылары мен біліктерін
қалыптастыру, өзіндік танымдық іс-әрекетінің дағдыларын қалыптастыру;
олардың болашақта кәсіптік іс-әрекеттеріндегі нақты есептерді шешуге
көмектесетін физикалық құбылыстарды ғылыми - тәжірибелік зерттеудегі
әдістерді меңгеріп, қолдана білуін қамтамасыз ету.
3.2 Курстың тапсырмалары- классикалық және қазіргі заманғы физиканың
негізгі теорияларын, заңдарын және тұжырымдамаларының табиғатын және
олардың ішкі байланыстарын ашу; студенттердің болашақта кәсіптік іс-
әрекеттеріндегі нақты есептерді шешуге көмектесетін физиканың әр түрлі
салаларындағы
пәннің
жалпылама
типтік
мәселелерін
(теориялық,
эксперименттік және практикалық) шешуде олардың дағдылары мен біліктерін
қалыптастыру және ары қарай жеке өз беттерімен білім алу әдістерін
меңгерту; студенттердің өзіндік, танымдық іс-әрекетін, компьютер көмегімен
физикалық құбылыстарды моделдеуді меңгеруін және шығармашылық ойлау
қабілеттерін дамытуға дағдыландыру.
3.3 Курстың сипаттамасы
«Физика» пәні 5В070400 – «Есептеуіш техника және бағдарламалық
қамтамасыз ету» мамандығы бакалаврларын даярлауда олардың кәсіби іс-
әрекетінің негізін қалай отырып және ғылыми көзқарасы мен құзырлығын
қалыптастыратын базалық курс болып табылады; сонымен қатар «Есептеуіш
техника және бағдарламалық қамтамасыз ету» бакалаврларының кәсіби іс-
әрекетінің негізін қалау.
«Физика» курсында: Механиканың физикалық негіздері; Статистикалық
физика және термодинамика; Электродинамика; Тербелістер мен толқындар
физикасы; Кванттық физика; атом ядросы және элементар бөлшектер физикасы
оқытылады.
Пәнді оқу тапсырмалары нәтижесінде, физика курсын оқып үйренуде
студент:
-негізгі физикалық теориялар мен принциптерін қолдануды, зерттеудің
физикалық әдістерін, негізгі заңдар мен олардың қолдану шектерін білу;
-нақты физикалық есептерді және жағдайларды шешуде териялық білімді
қолдануды,физикалық эксперимент нәтижелерін талдауды, компьютер
көмегімен физикалық құбылыстарды моделдеуді үйрену;
-өлшеу құрылғыларын қолдануды, алынған мәліметтерді өңдеуді және
есептеуді, физикалық эксперименттерді жүргізуді білуі қажет.
«Физика» курсына классикалық және қазіргі заманғы физиканың негізгі
бөлімдері кіреді. Қазіргі заманғы физикада оның заңдары мен теориялары
мәнін жоғалтқан жоқ, олар ары қарай дамыды, жалпыланды және олардың
қолдану шегіне байланысты критикалық бағаланулар алынды және олар
техникада тура және жанама түрде қолдануда.
3.4 Курстың пререквизиттері:
3.5
Курстың
постреквизиттері:
«электр
тізбектері
теориясы»;
«микроэлектрониканың физикалық негіздері»
4 Пәннің құрылымы мен мазмұны
4.1 Теориялық дайындық
№
Тақырыбы
әдебиеттер
1
Механиканың физикалық негіздері
Кіріспе.
Материялық
нүкте
мен
қатты
дене
кинематикасы. Материялық нүкте мен материялық
нүктелер жүйесінің динамикасы.
Физика курсының пәні мен міндеттері.Материялық
нүкте кинематикасы. Қозғалыстың кинематикалық
теңдеулері. Жол, орын ауыстыру, жылдамдық және үдеу.
Тангенциал және нормаль үдеулер. Айналмалы қозғалыс
кинематикасы элементтері. Бұрыштық жылдамдық пен
үдеу.
Механикадағы күй ұғымы. Ньютонның бірінші заңы-
инерция заңы. Инерциалды санақ жүйелері. Масса және
импульс. Механикадағы күштер. Ньютонның екінші заңы.
Ньютонның үшінші заңы. Механикалық жүйе . (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
2
Қатты дененің кинематикасы мен динамикасы.
Айналмалы қозғалыс кинемаиикасы. Қатты дененің жазық
қозғалысы. Қатты дененің бекітілген осьті айналуы.
Импульс моменті. Күш моменті. Қатты дененің инерция
моменті. Қатты дененің бекітілген оське қатысты айналмалы
қозғалысы динамикасының теңдеуі. Ілгерілемелі және
айналмалы қозғалыс арасындағы ұқсастық.
Энергия және жұмыс
Энергия қозғалыс пен өзара әсерлесудің әр түрлерінің
әмбебап өлшеуіші. Күштің жұмысы және қуат.
Механикалық жүйенің кинетикалық энергиясы және оның
жүйеге
түсірілген
күштердің
жұмысымен
байланысы.Консервативті күштер. Материялық нүктенің
сыртқы күш өрісіндегі потенциалдық энергиясы және оның
күшпен байланысы. (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
3
Сақталу заңдары
Импульстың сақталу заңы. Импульс моментінің сақталу
Ә. 1, 2, 15,
17,18
заңы.Механикада энергияның сақталу заңы. Механикадағы
салыстырмалық принципі. Салыстырмалылықтың арнаулы
теориясы мен релятивтік механика элементтері. (2 сағ)
4
Статистикалық физика және термодинамика
Статистикалық бөлінулер. Термодинамиканың бірінші
заңы.
Зерттеулердің
статистикалық
және
термодинамикалық
тәсілдері.
Максвелл
бөлінуі.
Бөлшектердің жылулық қозғалысы жылдамдықтары.
Сыртқы потенциалдық өрістегі бөлшек үшін Больцман
бөлінуі. Еркіндік дәрежелер саны. Энергияның еркіндік
дәрежелеріне қарай бөлінуі. Идеал газдың ішкі энергиясы.
Жылу және газдың жұмысы. Термодинамиканың бірінші
заңы. (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
5
Термодинамиканың екінші бастамасы. Энтропия.
Қайтымды және қайтымсыз жылу үрдістері. Жылу
машиналары. Карно циклы және оның ПӘК-і. Карно тео-
ремасы. Энтропия.Термодинамиканың екінші бастамасы-
ның статистикалық түсіндірілуі. Соқтығысулардың орташа
саны мен еркін жолының орташа ұзындығы. Теңгерусіз
термодинамикалық жүйелердегі тасымалдану құбылыстары.
(2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
6
Электрдинамика. Вакуумдегі электрстатикалық өріс.
Электр өрісі. Суперпозиция принципі. Е векторының
ағыны. Гаусс теоремасы және оны электр өрістерін
есептеуде қолдану. Электр өрісінің жұмысы.
Электрстатикалық өріс циркуляциясы. Потенциал. Өрістің
кернеулігі мен потенциалының байланысы. Заряд электр
өрісінде орын ауыстырғанда істелетін жұмыс.
Зат ішіндегі электрстатикалық өріс. Электрстатикалық
өрістегі диэлектриктер. Диэлектрик түрлері.Үйектену. D
электр ығысу векторы. D векторы үшін Гаусс теоремасы.
Электрстатиканың негізгі теоремалары. Электр
зарядтарының өзара әсерлесу энергиясы. Зарядталған
конденсатордың
энергиясы.
Электрстатикалық
өріс
энергиясы және оның көлемдік тығыздығы. Тұрақты
электр тогы. Ток күші мен ток күші тығыздығы. Омның
және Джоуль-Ленцтің интегралдық және дифференциалдық
түрдегі заңдары. (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
7
Магнит өрісі
Магнит өрісі. Магнит индукциясы векторы. Суперпозиция
принципі. Магнит ағыны. Био-Савар-Лаплас заңы және
оны токтың магнит өоістерін есептеуге қолдану. Магнит
өрісі үшін Гаусс теоремасы және циркуляция туралы
теорема. Магнит өрісінде тогы бар өткізгіш орын
ауыстырғанда
істелетін
жұмыс.
Магнетиктер.
Ә. 1, 2, 15,
17,18
Магниттеліну. Зат ішіндегі магнит өрісі үшін толық ток
заңы. Магнитстатиканың негізгі теоремалары.
Максвелл теориясы негіздері
Электромагниттік индукция құбылыстары Электромаг-
нитті индукцияның негізгі заңдары. Ленц ережесі. Өздік
және өзара идукция құбылыстары Индуктивтілік. Токтың
магнит энергиясы. Магнит өрісінің энергиясының көлемдік
тығыздығы.
Максвелл теңдеулері. Құйынды электр өрісі. Ығысу
тогы.Электромагниттік өріс. Максвелл теңдеулер жүйесі.
Электр және магнит өрістерінің салыстырмалылығы. (2
сағ)
8
Тербелістер мен толқындар физикасы. Тербелістер туралы
жалпы көзқарастар. Гармоникалық осцилляторлар:
серіппелі маятник және тербелмелі контур. Гармоникалық
тербелістердің
энергиясы.
Векторлық
диаграмма.
Тербелістерді
қосу.
Гармоникалық
тербелістердің
дифференциалдық теңдеуі және оның шешілуі. Еркін өшетін
тербелістер. Осциллятордың еріксіз тербелістері. Еріксіз
тербелістердің амплитудасы мен фазасы. Резонанс.
Айнымалы электр тогы. Айнымалы ток үшін Ом заңы.
Айнымалы токтың қуаты. (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
9
Толқындар.Серпінді орталардағы толқындық процестер.
Толқындық теңдеу. Толқындық сан. Фазалық және топтық
жылдамдықтар. Серпінді толқын энергиясы. Умов векторы.
Электромагниттік
толқындардың
қасиеттері.
Электромагниттік
энергия
ағынының
тығыздығы.
Пойнтинг
векторы.
Дипольдің
сәуле
шығаруы.
Геометриялық және толқындық оптика элементтері. (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
10
Электромагниттік сәуле шығарудың кванттық табиғаты.
Жылулық сәуле шығару заңдары мен сипаттамалары..
Планктың кванттық гипотезасы және формуласы. Фотондар.
Комптон эффекті. Электромагнитті сәуле шығарудың
корпускулалық-толқындық дуализмі.
Заттардың корпускулалық-толқындық дуализмі. Де Бройль
гипотезасы және оның эксперименталды расталуы.
Микробөлшектердің
толқындық
қасиеттері
және
Гейзенбергтің
анықталмағандық
ара
қатынасы.
Анықталмағандық принципі – кванттық механиканың іргелі
принципі. (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
11
Кванттық механика элементтері. Кванттық механикадағы
микробөлшектердің күйі.Толқындық функция және оның
статистикалық мағынасы. Шредингердің уақыттық және
стационар теңдеуі. Қарапайым кванттық жүйе және сутегі
атомы үшін Шредингер теңдеуінің шешімі. Кванттық
Ә. 1, 2, 15,
17,18
сандар. Бордың сәйкестік принципі.
Атом ядросы және элементар бөлшектер физикасы . Атом
ядроларының құрылысы. Байланыс энергиясы. Ядролық
күштер.
Ядро
модельдері.
Атом
ядроларының
радиоактивтік ыдырауы. Ядролық реакциялар.Энергия
көздері проблемасы.Күшті, электрмагниттік, әлсіз және
гравитациялық өзара әсерлесулер. Бүгінгі физика мен
астрофизикадағы негізгі мәселелер туралы түсінік. (2 сағ)
Ә. 1, 2, 15,
17,18
4.2 Машықтандыру дайындығы
4.2.1 Зертханалық жұмыстар тізімі:
Тақы
рып
№
Тақырыбы
1
Кіріспе сабақ. Өлшеу практикумы . ММФ-1 (2 сағ)
Ә. 8
2
Қатты дененің айналмалы қозғалысы:
ММФ-5 Максвелл маятнигінің инерция моментін анықтау.
ММФ-6 Қатты дененің инерция моментін бұралмалы
маятник арқылы анықтау.
ММФ-7 Снаряд жылдамдығын бұралмалы маятник арқылы
анықтау
ММФ-8 Айналмалы қозғалыс заңдарын Обербек
маятнигінде оқып үйрену.
ММФ-9 Гироскоптық эффекті оқып үйрену (2 сағ)
Ә. 8
3
Статистикалық физика және термодинамика:
ММФ-10 Сұйықтың тұтқырлығын Стокс әдісімен анықтау.
ММФ-11 Ауа молекулаларының еркін жолының орташа
ұзындығын және эффективті диаметрін анықтау.
ММФ-12 Ауа үшін адиабата көрсеткішін анықтау.
ММФ-13 Ауаның изобаралық және изохоралық жылу
сыйымдылықтарының қатынасын дыбыс жылдамдығы
арқылы табу.
ММФ-17 Бірінші реттік фазалық өтулерді оқып үйрену (2
сағ)
Ә. 9
4
Электрстатика. Тұрақты ток
ЭМК-2 Модельдеу тәсілі бойынша электр өрістерін зерттеу.
ЭМК–3 Конденсатордың сыйымдылығын анықтау.
ЭМК – 6 Жалпылама Ом заңын оқып үйрену
ЭМК-7 Тұрақты ток тізбегінде қуатты тасымалдау. (2 сағ)
Ә. 10
5
Электрмагнетизм
ЭМК-10 Магнит өрістерін үлгілеу тәсілімен зерттеу
ЭМК-11 Жердің магнит индукциясының горизонталь
құраушысын анықтау.
ЭМК-15 Электронның меншікті зарядын магнетрон тәсілі
бойынша анықтау
ЭМК-13 Ферромагнетиктердің магниттік сипаттамаларын
және гистерезис тұзағын айнымалы магнит өрістерінде
анықтау.
ЭМК-14 Темірдің магниттік қасиеттерін оқып үйрену
(2 сағ)
Ә. 11
6
Тербелістер мен толқындар физикасы:
ЭМК-18 Тербелмелі контурда еркін өшетін тербелістерді
оқып үйрену
ЭМК-19 Еріксіз тербелістерді айнымалы ток тізбегі мысалы
арқылы оқып үйрену
ЭМК-20 Айнымалы ток қуатын өлшеу және қуат
коэффициентін анықтау
ЭМК-21 Гармоникалық тербелістерді физикалық маятник
арқылы оқып үйрену
ЭМК-22 Маятниктің еркін тербелісін ооқып үйрену
ОТТ-2 Лазер сәулесінің толқын ұзындығын анықтау
ОТТ-3 Жіңішке саңылаудағы дифракцияны оқып үйрену (2
сағ)
Ә.12
7
Кванттық физика және қатты денелер физикасы:
ОТТ-6 Фотоэлемент сипаттамаларын зерттеу.
ОТТ-7Стефан-Больцман тұрақтысын анықтау
ОТТ-8 Стефан-Больцман заңын тексеру
ОТТ-9 Жұтылу спектрі бойынша Планк тұрақтысын анықтау.
ОТТ-10 Мыс ионының дифракциясын бақылау.
ОТТ-12 Жартылай өткізгіштердің жарық өткізгіштік
құбылысын оқып үйрену.
ОТТ-13
Жартылай
өткізгіштердің
кедергілерінің
температураға тәуелділігін оқып үйрену. (3 сағ)
Ә. 13
4.2.2 Машықтандыру сабақтарының тақырыптары
№
Тақырыбы
Әдебиет
тер
1
Материялық нүкте мен қатты дененің ілгерілемелі
қозғалысының кинематикасы мен динамикасы. Материялық
нүкте қозғалысының кинематикалық сипаттамалары.
Кинематиканың негізгі міндеті. Күш және масса. Импульс.
Динамиканың негізгі міндеті. Ньютонның екінші заңы –
Ә. 3,4,5
қозғалыс теңдеуі. Импульстың сақталу заңы. (2 сағат)
2
Қатты дененің айналмалы қозғалысы. Айналмалы
қозғалыстың кинематикалық сипаттамалары, олардың нүкте
қозғалысының сызықтық сипаттамаларымен байланысы.
Айналмалы қозғалыс динамикасының негізгі заңы.
Айналыстағы дененің кинетикалық энергиясы. Сыртқы
күштің жұмысы. Импульс моментінің сақталу заңы.
Механикалық энергия және жұмыс. Механикадағы сақталу
заңдары. Күштің жұмысы. Қуат. Кинетикалық энергия және
жұмыс. Потенциалдық энергия және оның күшпен
байланысы. Механикадағы энергияның сақталу заңы. (2
сағат)
Ә. 3,4,5
3
Термодинамиканың бірінші және екінші бастамасы.
Жылу мен жұмыс энергия өзгерісінің өлшеуіші. Жылу
сыйымдылық. Термодинамиканың бірінші бастамасын идеал
газдың изопроцестеріне қолдану. Жылу қозғалтқыштары
және
оның
ПӘК-і.
Карно
циклы.
Энтропия.Термодинамиканың екінші бастамасы. (2 сағат)
Ә. 3,4,5
4
Электрстатика. Электрстатикалық өрістің кернеулігі мен
потенциалы, олардың арасындағы байланыс. Өріс ішінде
электр заряды орын ауыстырғанда істелетін жұмыс.
Зарядталған бөлшектердің электр өрісінде қозғалысы. Гаусс
теоремасы жәнен оны вакуумдегі электрстатикалық
өрістерді есептеуге қолдану. Электрстатикалық өріс
энергиясы. Электр тогы. Тұрақты ток заңдары.
Электр өрісі ішінде орналасқан өткізгіштер мен диэлек-
триктер. Конденсаторлар. Электр ығысуы. Электр өрісінің
энергиясы мен энергия тығыздығы. Жалпылама Ом заңы.
ЭҚК-і, потенциалдар айырмасы, кернеу ұғымдары. Ом
және Джоуль-Ленц заңдарының дифференциалдық түрі. (2
сағат)
Ә. 3,4,6
5
Магнит өрісі. Магнит индукциясы векторы. Суперпозиция
принципі. Магнит ағыны. Био-Савар-Лаплас заңы және оны
токтың магнит өрістерін есептеуге қолдану. Вакуумдегі және
зат ішіндегі магнит өрісі үшін Гаусс теоремасы және
циркуляция туралы теорема.
Электромагниттік индукция .
Электромагниттік индукция құбылысы. Фарадей-Максвелл
заңы. Өздік және өзара индукция. Индуктивтілік. Магнит
өрісінің энергиясы және тығыздығы. Құйынды электр өрісі.
Ығысу тогы. Максвелл теңдеулер жүйесі. Электр және
магнит өрістерінің салыстырмалылығы. (2 сағат)
Ә. 3,4,6
6
Тербелістер
мен
толқындар.
Еркін
гармоникалық
тербелістердің дифференциалдық теңдеуі. Гармоникалық
осцилляторлар:
серіппелі,
математикалық,
физикалық
Ә. 3,4,7
маятниктер және тербелмелі контур. Гармоникалық
тербелістердің энергиясы. Векторлық диаграмма.
Серпінді толқындар және оның сипаттамалары. Серпінді
толқын энергиясы және энергия тығыздығы. Умов векторы.
Электромагниттік толқындар, олардың қасиеттері және
сипаттамалары. Электромагниттік энергия, энергияның
тығыздығы. Пойнтинг векторы. (2 сағат)
7
Электромагниттік сәуле шығарудың кванттық табиғаты
Жылулық сәуле шығару және оның сипаттамалары. Абсолют
қара дененің сәуле шығару заңдары. Планк формуласы және
гипотезасы. Фотондар, фотондардың энергиясы мен
импульсы. Сыртқы фотоэффект және оның заңдары.
Эйнштейн теңдеуі. Комптон эффектісі. Электромагнитті
сәуле шығарудың корпускулалы-толқындық дуализмі.
Микробөлшектердің толқындық қасиеттері. Гейзенбергтің
анықталмағандық ара қатынасы. Шредингер теңдеуі.
Микробөлшектердің толқындық қасиеттері. Де Бройль
гипотезасы
және
формуласы.
Гейзенбергтің
анықталмағандық ара қатынасы – кванттық механиканың
іргелі принципі. Кванттық механикада күйдің берілуі,
толқындық функция, оның статистикалық мағынасы. (3
сағат)
Ә. 3,4,7
4.3 ОӨЖ тапсырмалары
Пән бойынша келесі тақырыптарда үш есептеу-сызба жұмыстары
орындалады (ЕСЖ тапсырмаларының нұсқалары Ә.14 әдебиетте берілген).
ЕСЖ № 1 Механиканың физикалық негіздері. Статистикалық физика
және термодинамика
ЕСЖ № 2. Электродинамика.
ЕСЖ № 3. Тербелістер мен толқындар
Студенттер үшін ЕСЖ тапсырмаларын беру және қабылдау кестесі
кафедра мен деканаттың хабарландыру тақтасында ілінген.
4.4 ОӨЖ тақырыптары
№
Тақырыбы
1
Векторлар мен скалярлар. Векторларды қосу ережелері. Векторларды
векторлық және скалярлық көбейту. Механикалық жүйе. Механикалық
жүйенің масса центрі және оның қозғалу заңы
Күштер. Механикадағы күштер. Гравитациялық күштер. Бүкіләлемдік
тартылыс заңы. Гук заңы. Үйкеліс күштері: тыныштық, сырғанау,
тербелу. Инерциалдық емес санақ жүйелері. Инерция күштері.
2
Молекула-кинетикалық теория негіздері. Молекула кинетикалык
теорияның негізгі теңдеуі. Термодинамикалық параметрлер.Теңгермелі
күйлер мен процестер, олардың термодинамикалық диаграммаларда
бейнеленуі.
3
Электр зарядтарының өз ара әсерлесуі.Кулон заңы. Электр зарядының
сақталу заңы. Электр диполі, диполь өрісі. Электр өрісіне орналасқан
диполь.
4
Электрстатикалық өріс ішіндегі өткізгіштер.Өткізгіш ішіндегі және
оның бетіне жақын аймақтағы электр өрісі. Зарядтың өткізгіш бетінде
орналасуы. Электрстатикалық қорған.
Конденсаторлар. Әр түрлі геометриялық пішінді конденсаторлардың
сыйымдылығы.
6
Бөгде күштер. Электр қозғаушы күші. Токтың жұмысы мен қуаты.
Металдардың электр өткізгіштігінің классикалық теориясы. Холл
эффекті.
7
Тогы бар контурдың магнит моменті. Айналу моменті. Магнит өрісінің
токқа және зарядталған бөлшектерге әсері. Ампер күші. Лоренц күші.
Айналдырушы момент. Зарядталған бөлшектердің магнит және электр
өрістерінде қозғалуы.
8
Ферромагнетиктер және олардың қасиеттері.
9
Экстратоктар
10 Тұрғын толқындар. Жарық дисперсиясы
11 Жарық поляризациясы. Голография
12 Фотоэффект. Фотоэффект заңдары. Эйнштейн теңдеуі. Фотоэффектің
қолданылуы.
13 Спотантты және еріксіз сәуле шығарулар. Лазер
14 Металдардың электр өткізгіштігінің кванттық теориясы элементтері.
Асқын өткізгіштік. Жозефсон эффекті
Р
- және n- типті өткізгіштік жартылай өткізгіштердің жанасуы. Р- n
ауысудың қасиеттері. Транзисторлар. Вентильді фотоэффект және оның
қолданылуы.
15 Атом ядроларындағы радиоактивті айналулар. Радиоактивті ыдырау
заңдары.
5 Аралық және қорытынды бақылауға арналған сұрақтар:
I Механиканың физикалық негіздері
1.
Қозғалысты кинематикалық көрсету. Радиус-вектор. Орын ауыстыру. Жол.
Жылдамдық және үдеу. Нормаль және тангенциал үдеу. Бұрыштық
жылдамдық және бұрыштық үдеу. Бұрыштық және сызықтық сипаттамалардың
арасындағы байланыс.
2.
Динамиканың негізгі мәселесі. Классикалық физиканың күй ұғымы.
3.
Масса, импульс, күш. Механикадағы күштер.
4.
Ньютон заңдары.
5.
Қатты денелер механикасы элементтері. Инерция центрі және оның
қозғалыс заңы.
6.
Күш моменті және дененің импульс моменті.
7.
Қатты дененің айналмалы қозғалыс динамикасының теңдеуі. Дененің
инерция моменті. Штейнер теоремасы.
8.
Импульстың және импульс моментінің сақталу заңдары - табиғаттың
іргелі заңдары. Бұл заңдарды механика есептерін шығаруда қолдану.
9.
Энергия- материяның әртүрлі қооззғалыстарының бірден бір өлшеуіші.
Жұмыс. Айнымалы күш жұмысын есептеу. Қуат. Кинетикалық энергия.
10.
Айналмалы қозғалыстың жұмысы мен кинетикалық энергиясы.
11.
Консервативті және консервативті емес күштер. Күштің потенциалдық
өрісі. Потенциалдық энергия және оның материялық нүктеге әсер ететін
күшпен байланысы.
12.
Механикалық энергияның сақталу және түрлену заңы.
13.
Инерциалды санақ жүйелері және Галилейдің салыстырмалық принципі.
14.
Салыстырмалылықтың арнаулы теориясының (САТ) постулаттары,
олардан шығатын салдарлар.
15.
Релятивтік динамика. Релятивтік импульс. Релятивтік динамиканың
қозғалыс теңдеуі.
16.
Энергия үшін релятивтік өрнегі. Масса мен энергияның өз ара байланыс
заңы.
II Статистикалық физика және термодинамика
17.
Зерттеулердің статистикалық және термодинамикалық әдістері.
Термодинамикалық жүйелер, параметрлер, процестер.
18.
Газдардың молекула-кинетикалық теориясы (МКТ). Қысым үшін МКТ
негізгі теңдеуі. МКТ көзқарасы бойынша температура ұғымы.
19.
Энергияның молекулалардың еркіндік дәрежесі бойыннша бөліну заңы.
Молекулалардың орташа энергиясы. Идеал газдың ішкі энергиясы.
20.
Молекулалардың жылдамдық және энергия бойынша бөлінуіне арналған
Максвелл заңы.
21.
Барометрлік формула. Бөлшектердің сыртқы потенциалдық өрісте таралуы
үшін Больцман заңы.
22.
Жүйенің ішкі энергиясы, жұмыс және жылу.
23.
Термодинамиканың бірінші бастамасы және оның идеал газдардың
изопроцестеріне қолданылуы. Адиабаталық процесс.
24.
Қайтымды және қайтымсыз процестер. Цикл. Жылу машиналары. Карно
циклы және оның ПӘК-і.
25.
Энтропия,
оның
статистикалық
түсіндірілуі
және
оның
термодинамикалық ықтималдылықпен байланысы.
26.
Термодинамиканың екінші бастамасы.
27.
Термодинамикалық теңгерусіз жүйелердегі тасымалдану құбылыстары
(Түсінік және жалпы сипаттамалары )
III Электрстатика. Тұрақты ток.
28.
Электр заряды. Электр зарядының сақталу заңы. Кулон заңы. Кулон
заңын нүктелік және созылған зарядтардың күштерін есептеу үшін қолдану.
29.
Электр өрісі. Электр өрісінің кернеулігі. Суперпозиция принципі. Нүктелік
заряд өрісі кернеулігі.
30.
Электр диполі. Дипольдің электр моменті. Диполь өрісі.
31.
Потенциал. Заряд электр өрісінде орын ауыстырғанда істелетін жұмыс.
Электр өрісінің циркуляциясы.
32.
Электр өрісі кернеулігі және потенциалы арасындағы байланыс.
33.
Күш сызықтары және эквипотенциал беттер.
34.
Электрстатиканың негізгі есебі. Оны шешу жолдары.
35.
Вектор ағыны ұғымы. Гаусс теоремасы.
36.
Диэлектриктер. Диэлектриктер молекулаларының дипольдік моменттері.
Диэлектриктердің үйектелуі. Полярлану (үйектеліну).
37.
Ортадағы электр өрісі үшін Гаусс теоремасы. Электр ығысуы.
Диэлектриктер ішіндегі өрісті есептеу.
38.
Зарядтардың өткізгіш бетінде орналасуы. Сыртқы электр өрісіндегі
өткізгіш. Электрстатикалық қорған.
39.
Оқшауланған өткізгіш сыйымдылығы. Сфера сыйымдылығы формуласын
қорыту. Конденсаторлар.
40.
Электр зарядтары жүйесінің өз ара әсерлесу энергиясы.
41.
Зарядталған өткізгіштің және конденсатордың энергиясы.
42.
Электр өрісі энергиясы және энергия тығыздығы.
43.
Электр тогы. Ток күші және ток күші тығыздығы. Тұрақты токтың болу
шарттары.
44.
Ом және Джоуль-Ленц заңдарының дифференциалдық және
интегралдық түрдегі заңдары.
45.
Бөгде күштер. ЭҚК-і. Жалпылама Ом заңы.
46.
Токтың жұмысы мен қуаты.
IV Магнетизм
47.
Магнит өрісі. Магнит индукциясы векторы, магнит өрісінің күш
сызықтары. Суперпозиция принципі. Био-Савар-Лаплас заңы. Түзу және
дөңгелек токтардың өрісі.
48.
Магнит ағыны. Вакуумдегі магнитстатиканың негізгі теоремалары.
Соленоид пен тороидтың магнит өрісі.
49.
Лоренц күші және Ампер күші. Токтардың өз ара әсерлесуі. Зарядталған
бөлшектердің магнит және электр өрістерінде қозғалуы.
50.
Магнит өрісіндегі тогы бар рамка. Магнит өрісінде тогы бар рамкаға әсер
ететін күш моменті. Магнит моменті. Тогы бар өткізгіш пен тогы бар контур
магнит өрісінде орын ауыстырғанда істелетін жұмыс.
51.
Зат ішіндегі магнит өрісі. Магнетиктер. Зат ішіндегі өріс үшін толық ток
заңы. Магнит өрісінің кернеулігі. Магнит тізбектері.
52. Электромагнитті индукция құбылыстары Электромагнитті индукцияның
негізгі заңдары. Ленц ережесі.
53. Өздік индукция құбылысы. Контур индуктивтілігі. Ұзын түзу соленоид
индуктивтілігі.
54. Электр тізбегін тұйықтау және ажырату экстратоктары.
55.
Токтың магнит энергиясы. Магнит өрісінің энергиясының көлемдік
тығыздығы.
56.
Электромагниттік өріс үшін Максвелл теориясының жалпы сипаттамасы.
Құйынды электр өрісі. Максвелдің бірінші теңдеуі. Ығысу тогы. Максвелдің
екінші теңдеуі. Электромагниттік өріс үшін Максвелл теңдеулер толық жүйесі.
Электр және магнит өрістерінің салыстырмалылығы.
Толқындар мен тербелістер
57.
Тербелмелі процестер туралы түсінік. Гармоникалық тебелістердің жалпы
сипаттамалары. Гармоникалық тербелістерді аналитикалық, графиктік және
векторлық диаграммамен көрсету.
58.
Гармоникалық тербелістердің дифференциалдық теңдеуі. Гармоникалық
осцилляторлар. Серіппелі маятник, маяттниктер, тербелмелі контур.
Осцилляторлар үшін энергетикалық қатынастар.
59.
Өшетін тербелістер және оның сипаттамалары: өшу коэффициенті,
логарифмдік декремент, беріктілік. Өшетін тербелістердің дифференциалдық
теңдеуі.
60.
Еріксіз тербелістер. Еріксіз тербелістердің дифференциалдық теңдеуі.
Еріксіз тербеліс жиілігі, фазасы және амплитудасы. Резонанстық қисықтар.
61.
Серпінді ортадағы толқындар. Толқынның негізгі сипаттамалары( жиілігі,
фазалық жылдамдық, толқын ұзындығы, толқындық сан). Жазық және
сфералық синусоидалық толқын теңдеуі.
62.
Серпінді толқындар үшін толқындық теңдеу. Фазалық жылдамдық.
Серпінді толқын энергиясы. Умов векторы. Толқын интенсивтігі.
63.
Толқындардың суперпозиция принципі. Толқындық пакет. Топтық
жылдамдық және оның фазалық жылдамдықпен байланысы. Толқындар
дисперсиясы.
64.
Электромагнитті өріс үшін толқындық теңдеу. Электромагнитті
толқындардың
дифференциалды
тендеулері
және
оның
қасиеттері.
Электромагниттік толқынның энергиясы және энергияның тығыздығы.
Пойнтинг векторы. Дипольдің сауле шығаруы.
Кванттық және атомдық физика
65.
Жылулық сәуле шығару және оның сипаттамалары. Кирхгоф заңы.
Абсолют қара дене. Стефан-Больцман және Вин заңдары.
66. Абсолют қара дененің сәуле шығару мәселесі. Планктың кванттық
гипотезасы және формуласы.
67. Фотоэффект. Сыртқы фотоэффект заңдары мен кванттық теориясы.
68. Комптон эффекті және оның элементар теориясы.Фотондар. Жарық
кванттарының энергиясы және импульсі. Фотон массасы.
69. Сәуле шығарудың корпускулалық және толқындық қасиеттерінің
байланысы (дуализмі).
70. Де Бройль гипотезасы және оның эксперименталды расталуы. Де Бройль
толқынының қасиеттері.
71.Гейзенбергтің
анықталмағандық
ара
қатынасы.
Гейзенбергтің
анықталмағандық қатынасы - кванттық механиканың іргелі принципі.
Гейзенбергтің анықталмағандық ара қатынасын кванттық-механикалық
есептерді шығарғанда қолдану.
72.Толқындық функция және оның статистикалық мағынасы. Кавнттық
механикадағы және классикалық механикадағы бөлшектің күйі ұғымының
айырмашылығы.
73. Шредингердің теңдеуі релятивтік емес кванттық механикадағы негізгі
теңдеу екендігі туралы түсінік. Бордың сәйкестік принципі .
74.
Сутегі атомы үшін Шредингер теңдеуінің шешуі. Кванттық сандардың
толық жүйесі. Паули принципі.
75.
Ферми – Дирак және Бозе-Эйнштейн кванттық статистикалары туралы
жалпы түсінік. Бозондар мен фермиондар. Бірдей бөлшектерді ажырата алмау
принципі.
76.
Металдарддағы ток тасымалдаушылар. Металдағы электрондық ферми-
газ. Металдардың электр өткізгіштігінің кванттық теориясы туралы түсінік.
77.
Қатты денелердің аймаақтық теориясы. Металдар, диэлектриктер, жартылай
өткізгіштер. Жартылай өткізгіштердің меншікті және қоспалы өткізгіштігі.
Фотоөткізгіштік.
78.
Атом ядросы. Ядроның құрылысы және негізгі қасиеттері. Ядролық
күштер.
79.
Ядролардың байланыс энергиясы. Энергия көздері проблемалары. Ядролық
реакциялар.
80.
Радиоактивтілік. Радиоактивтік ыдырау заңы. Ыдырау түрлері және
оның заңдылықтары.
6 Студенттердің жетістігін бағалау жөнінде ақпарат
6.1 Бағалау жүйесі
Курс бағдарламасы бойынша Сіздің жеткен жетістіктеріңіздің деңгейі
кредиттік технологиямен оқытуда қабылданған қорытынды бағалар көрсеткіші
бойынша бағаланады (1 кесте).
1 кесте
Әріп бойынша
бағалау жүйесі
Баллдары
%-ы
Дәстүрлік жүйе
бойынша бағалау
А
4,0
95-100
Өте жақсы
А-
3,67
90-94
Өте жақсы
В+
3,33
85-89
Жақсы
В
3,0
80-84
Жақсы
В-
2,67
75-79
Жақсы
С+
2,33
70-74
Қанағаттанарлық.
С
2,0
65-59
Қанағаттанарлық.
С-
1,67
60-64
Қанағаттанарлық.
Д+
1,33
55-59
Қанағаттанарлық.
Д-
1,0
50-54
Қанағаттанарлық.
F
0
0-49
Қанағаттанарлықсыз
Жіберілу рейтингінің бағасын (ЖР) Сіз семестр бойы жинақтайсыз.
Оқыту жұмыстарының түрлері 100-баллдық қөрсеткіш бойынша бағаланады
және жіберілу рейтингінде 2-ші кестеге сәйкес көрсетілген салмақ
коэффициентімен есептелінеді.
2 кесте. Жіберілу рейтингі.
Параметр
Салмақ коэффициенті
Дәрістік сабақтарға қатысу
0,05
ОӨЖ
0,10
Машықтандыру сабақтарындағы жұмыс
0,25
ЕСЖ қорғау
0,35
Зертханалық жұмыстар
0,25
Жіберілу рейтингінің қорытындысы (Орт)
1,00
Аралық бақылау (АБ) академиялық күнтізбеге сәйкес семестрде екі рет
өткізіледі. Әр АБ (А1 және А2) 100-баллдық шкаласымен бағаланады,
ақпараттық жүйемен АБ бағасының орташа мәні есептеледі
А
ор
=(А
1
+А
2
)/2
және 0,2 салмақ коэффициентпен қабылдау бақылауына қосылады:
ЖР = 0,2А
орт
+0,8Орт.
Пән бойынша қорытынды баға шығарылады
Қ=0,6ЖР+0,4Е
Е – емтиханд бағасы.
6.2 Балл қою саясаты:
Ең жоғары бағалау баллдары жұмысты уақытында және жоғары сапада
орындаған жағдайда қолданылады. Дәрістік және машықтану сабақтарға
қатысуды бағалау баллдары студенттердің оқу-танымдық іс-әрекеттерінің
белсенділігіне қарай және қатысқан сабақтарының санына қарай қойылады.
ЕСЖ орындауды бағалау баллдары қабылданған А, В, С үш деңгейлі
жүйеге байланысты келесі түрде қойылады: максимал балл А деңгейі үшін
78%, В деңгейі үшін – 88%, С деңгейі үшін – 100% құрайды.
6.3
Университетте
оқушылардың
академиялық
ұтқырлығын
ұйымдастыруда бағаларды аудару
ҚР-ғы оқушылардың оқу жетістіктерін балл-рейтингтік әріптік жүйесіне ECTS
(трансфертті (аудару) және кредиттерді жинақтаудың Европалық жүйесі)
бойынша бағаларды ауыстыру және керісінше орындау 3 және 4 кестелерге
сәйкес жүргізіледі.
Кесте 3 - ҚР-ғы оқушылардың оқу жетістіктерін балл-рейтингтік әріптік
жүйесіне ECTS бойынша бағаларды аудару
ECTS
бойынша баға
Әріптік жүйе
бойынша
баға
Баллдардың
сандық
эквиваленті
%-қ
мазмұны
Дәстүрлі жүйе бойынша
баға
А
А
4,0
100
Өте жақсы
В
В+
3,33
85
жақсы
С
В
3,0
80
D
С
2,0
65
қанағаттанарлық
E
D
1,0
50
FX, F
F
0
0
қанағаттанарлықсыз
Кесте 4 - ҚР балл-рейтингтік әріптік жүйесі бағаларын ECTS бойынша
бағаларға аудару
Әріптік жүйе
бойынша баға
Баллдардың
сандық
эквиваленті
%-қ
мазмұны
Дәстүрлі жүйе
бойынша баға
ECTS
бойынша баға
А
4,0
95-100
Өте жақсы
А
А-
3,67
90-94
В+
3,33
85-89
жақсы
В
В
3,0
80-84
жақсы
С
В-
2,67
75-79
С+
2,33
70-74
қанағаттанарлық
С
2,0
65-69
қанағаттанарлық
D
С-
1,67
60-64
D+
1,33
55-59
D
1,0
50-54
қанағаттанарлық
E
F
0
0-49
қанағаттанарлықсыз
FX, F
7 Курс саясаты:
- сабақты жібермеу және кешікпеу;
- машықтандыру және зертханалық сабақтарға дайындалу;
- кестеге сәйкес есептеу сызба жұмыстарды орындау және тапсыру;
- себепті жіберілген сабақтар бойынша (анықтама мен оқытушының рұқсаты
болған жағдайда) зертханалық жұмыстарды орындау;
- үйде және кітапханаларда өздігінен дайындалу.
8. Академиялық этика нормалары:
- ұқыптылық;
- тәрбиелілік;
- қайырымдылық;
- турашылдық;
- жауаптылық;
- аудиторияда жұмыс жасалғанда телефон өшірілуі керек.
Қайшылық туған жағдайлар оқу тобында оқытушымен немесе
эдвайзермен, күрделі жағдайда деканат қызметкерлерімен ашық талқылану
қажет.
9. Әдебиеттер тізімі
1. Трофимова Т.И. Физика курсы. - М. : «Академия»., 2006
2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы: 1,2 –ші кітап: Электр . –М.:
«Издательство АСТ», 2004.
3. Байпақбаев Т.С., Қарсыбаев М.Ш. Жалпы физика курсы есептер
жинағы.-А.: «Ақ Шағыл»,2014.
4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсы есептер жинағы.-Алматы,
2012
5. Байпақбаев Т.С., Майлина Х.Қ. Жалпы физика курсының есептер
жинағы (Механика.Молекулалық физика және термодинамика).-,Алматы:
АЭЖБИ, 2003.
6. Байпақбаев Т.С., Манабаев Х.Х.. Жалпы физика курсының есептер
жинағы (Электростатика. Тұрақты ток. Магнетизм.).-,Алматы: АЭЖБИ, 2003.
7. Байпақбаев Т.С., Қарсыбаев М.Ш. Жалпы физика курсының есептер
жинағы.-Алматы, 2014 337б.
8. Ілгерілемелі және айналмалы қозғалыс механикасы. Оқытудың барлық
бөлімінің және барлық мамандық студенттері үшін зертханалық жұмыстарды
орындауға арналған өдістемелік нұсқау. - Алматы: АЭЖБИ,2006
9. Статистикалық физика және термодинамика. Оқытудың барлық
бөлімінің және барлық мамандық студенттері үшін зертханалық жұмыстарды
орындауға арналған өдістемелік нұсқау. - Алматы: АЭЖБИ, 2007
10. Электр және магнетизм. Оқытудың барлық бөлімінің және барлық
мамандық студенттері үшін зертханалық жұмыстарды орындауға арналған
әдістемелік нұсқау. - Алматы: АЭжБУ, 2010
11. Тербелістер. Оқытудың барлық бөлімінің және барлық мамандық
студенттері үшін зертханалық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік
нұсқау. - Алматы: АЭжБУ, 2015
12. Толқындық оптика. Оқытудың барлық бөлімінің және барлық
мамандық студенттері үшін зертханалық жұмыстарды орындауға арналған
әдістемелік нұсқау. - Алматы: АЭжБУ, 2010
13. Кванттық физика. Оқытудың барлық бөлімінің және барлық
мамандық студенттері үшін зертханалық жұмыстарды орындауға арналған
әдістемелік нұсқау. - Алматы: АЭжБУ, 2015
14. Физика: 5В070300-АЖ, 5В070400-ЕТЖБҚ ету маманд. студ. үшін
есептеу-сызба жұмыс. орын. арн. әдіст. нұсқаулар.- А.М.Саламатина, М.Т.
Кызгарина, А.С. Жармухамбетова.- Алматы: АЭжБУ, 2013.- 27б.
Қосымша
15. Кенжебекова А.И., Сыздықова Р.Н., Қызғарина М. Физика 2. Дәрістер
жинағы.-Алматы,АЭЖБУ, 2012
16. Трофимова Т.И. Физика курсы бойынша шешулері қоса берілген
есептер жинағы.-М.: «Жоғ. мектеп», 2010
17. Детлаф А.А. , Яворский Б.М. Курс физики. -М. : Высш. шк., 2002
18. Курс физики. Под ред. Лозовского В.Н. – СПб.: Лань, 2001. – т.1, 2
19. Қойшыбаев Н.Қ. Шарықбаев А.О. Физика.-Алматы, 2001.-т.2
20. Қойшыбаев Н.Қ. Оқу құралы Т.2: Электродинамика негіздері. Тербе-
лістер мен толқындар. Оптика.Кванттық физика және атом ядросы.-
Алматы,2001
21. Жұманов К.Б. Оптика негіздері. .-Алматы, 2004.-т.2
22. Қойшыбаев Н.Қ. Жалпы физика курсы.-Алматы, 2001.-т.4
Достарыңызбен бөлісу: |