Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
НАУРЫЗ – ҚАЗАҚТЫҢ ТӨЛ МЕРЕКЕСІ
жүктеу/скачать 9,12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ТҮРІКМЕН, ӨЗБЕК, ҚЫТАЙ ТӨЛ МЕ МЕ МЕ МЕ Е МЕ РЕ
. НАУРЫЗ – ҚАЗАҚТЫҢ ТӨЛ МЕРЕКЕСІ Әз-Наурыз – ұлттық мереке. Бұл қазақы мейрамның шыққан жерін, тарихтағы мөлдір бұлақтай бастауларын шығыс халықтар р р
өзіміздің тө тө ө тө тө ө л л л л л л ме ме ме ме ме м ре ре ре ре ре ре к к к ем ем ем ем ем м із із із із із із ді д д д д о о о о сы сы сы ы сы ы а а а а а а рқ рқ рқ рқ рқ қ ыл ыл ыл ыл ыл ыл ы ы ы ы ы ы жа жа ж жа жа жа т т т елдерге тели салуды до ға ға ға
ға ға ру ру ру ру ру қ қ қаж аж аж ж ж ж ет е ет ет е . Қа Қа Қа Қа Қа Қ за а за зақт қт қт қ қт ың ың ың ың а а абы
бы бы бы бы з з з- з ақ
ақ ақ а а са сса сақалы, белгілі этнограф-ғалым, марқұм Жағда Бабалық ата мызбен бірге өткізген сәттерімізде осы ойды жиі айтушы еді. Ол кісі 1970 жылдары Мәскеудегi Ленин атындағы кiтапхананың архивiнен ескi бiр жырды кездейсоқ қо қо қо қ қ о лға тү
үү ү ү сiрг р р р енін, араб әрiп терiмен жа жа жа
жа жа зы ы ы ы ы ы лғ лғ л л л ан сол
жы жы жы жы жы ж рд рд рд рд рд д а а а а а Нұ Нұ Нұ Нұ Нұ ұ х х х х х пайғамбардың кемесi кү кү
кү кү кү н н н н н н ме ме ме ме ме м н н н н н тү тү тү тү тү тү нн нн нн н нн н iң iң i i теңескен күні Қазығұрттың басына тоқтағаны, Нұх пайғамбардың кемеден түскен барша тiршiлiк иелерiне ең ұлық мереке – күн мен түннiң теңелуiн, яғни жаңа бiр өмiрдiң басталуын тойлауға әмiр бергенi жа- зылыпты дейтін-ді. Осы аңызды ақиқатқа балауға да бо латынын ын н н н н а а а а айт
й йт йт йт й ып ып ып ып ы ы ,, , қы қы қы қы қы ы зы зы зы зы зы қт тт т т ы ы ы ы ы ы де де де де де д ре ре ре ре ре ре кт кт кт кт кт ер ер ер ер ер е ін ін н н тізбелейтін. Қазы ғұрт тауы – қазақтың жері. Демек, біздің ға лым- дар осы негізді әңгімені індете зерттесе, әлем дік өр
ө өр ө ө кениет ү
ү ү шін Наурыздың егесі қазақ қ қ қ қ қ бо б б б б л л л л л л ып ы ы ы шы ғар р ед ед ед ед ед е і і. і. і Я
Я Я Я Я Я ғн ғн ғн н ғ ғн и и и и и и ға ға ға ғғ ламның бірқатар елдерінд нд нд нд нд д е е е е е е ат ат ат ат ат ал ал ал ал ал ал ып ып ып ып ып ө ө ө ө ө ө те те те те те те ті т тт т н н н н н н Әз-Наурыздың заңды мұрагері де – біз бі з. Олай болса, төл Жаңа жылымызды басқа ме рекелерден бөлекше тойлау керек қой. Мәселен… ТҮРІКМЕН, ӨЗБЕК, ҚЫТАЙ ТӨЛ МЕ МЕ МЕ МЕ Е МЕ РЕ РЕ РЕ РЕ РЕ РЕ КЕ КЕ КЕ КЕ КЕ К ЛЕ ЛЕ ЛЕ ЛЕ ЛЕ ЛЕ РІ РІ Р НД НД НД НД НД Д Е Е Е Е Е ШЕ ШЕ ШЕ ШЕ ШЕ КА КА КА КА КА КА РА РА РА НЫ ЖА ЖА ЖА ЖА ЖА Ж УЫ УЫ УЫ УЫ УЫ П П П П ТА ТА ТА А ТА А СТ СТ СТ Т С АЙ АЙ АЙ АЙ АЙ ЙД ДЫ ДЫ ДЫ Д Д Мысалы, Түрікменстанда 12 желтоқсанда өзге ешбір елде кездесе бермейтін өздеріне ғана тән «бей- тараптық күні» аталып өтіледі. Осы мерекеде түрік- мендер шекараны жауып тастайды. Бұл шектеу 7-сінен 13 13 1 13 1 1 -інш
нш іі же
желт л оқсанға дейін, яғни алты күн үн үн
н үн ге ге гг г г ж ж ж ж ж ж ал л ға ға са са ды ды д д . Ал Ал Ал А і рг рг р рг рг рг ед ед ед ед ед ед ег ег ег ег ег ег і і і і і і с ссаясаты құбылмалы өзбект кт кт кт кт кт ер ер ер ер ер ер « « « « « Му Му Му М Му Му ст ст ст с с ак ак ак ак акил
ил ил ил ил и ик ик ик к к ик
байрамы» (Тәуелсіздік мерекесі) кезінде де шекарасын бекітіп алып тойлайды. Қытайлар болса, жылда өздерінің ай күнтізбесі бойынша Жаңа жылды тойлауға байланысты қаңтардың аяғынан бастап шекарасын екі аптаға жауып тастайды. Неге? Әсершіл көңіліміздің шалықтау кезеңі төл мерекеміз Әз-Наурызбен қабысып жатқаны айқын. Кеудемізге нұр құйып, асыға күтетініміз де жасырын емес. Дегенмен аңсаған мерекемізді ө өт ө кізгеннен кейін қоңылт т т
т т ақ ақ ақ ақ ақ ақ сы сы сы сы сы сы п п п п п п қа қа қа қа қ ла ла ла ла ла ла ты ты ты т ты н н н н да да да да да д с с с с ол ол ол ол л л
кө ңіл. Неге? Бір нәрсе жет т т
іс і іс пе е е йт й й ін н сия и қтан
ад а ы да а
тұрады. Бірақ бұл жетіспеушіліктің мағынасы Шерағаңның «бір кем дүниесінің» маңызынан мүлде бөлек. Ол олқылық не болуы мүмкін? Күн мен түннің теңеліп, ақ түйенің қарны жарылған күнді орталықтағы алаңдарға киіз үй тігіп, ән айтумен шектелеміз. Оның өзі кейде жай көзбояушылық сияқты көрінетіні бар. Неге десеңіз, 23-н н
н н ау ау а ау ау ры ры ры ры ры з күү ү үні-ақ еш ш ш ш ш теңе
ң ң болмағандай бәрі де ты ы ы ы ы ы п- п- п- п- п- п- ти ти ти ти ти ти пы пы пы пы пы пы л л л л л л бо бо бо бо бо о ла ла ла ла ла а д д ды ды д , , , , ал ал ал ал ал а м м м м ер ер ер ер ер ер ек ек ек к ек ед ед ед ед ед ед е ен ен ен е бұрын әшейінде улап-шулап мерекелік көңіл күйді қалыптастыруға тырысып жүретін белсенділерден тырс еткен дыбыс болмайды. Осыдан келіп, бұл ұлық мейрамды есте қалдыратындай бір рәсімі болуы керек-ау деген ой келеді. Жаңа жыл десе шырша құру у у
у к к к к ер р р р р ек е е е деген ұғым м ба ба ба ба а а р. р р р р Өйткені ол – жаңа жыл л л л л ды ды ды ды ды ды ң ң ң ң ң ң бе бе бе бе бе бе лг лг лг лг г л іс
іс с с с с і, і і, і, і, қ қ қ қ қ қ ал ал а ал ып ып ы ып ып ы - - - - тасқан заңдылығы. Осындай заңдылық не бо луы керек? Ол бізде жоқ емес, бар. Жас тал егу, ағаш көшет терін отырғызу. Бірақ әлі күнге халықтық қолдауға ие бола алмай келе жатыр. Ұлт болып ұйысып, жұрт болып жұмылып осы дәстүрді халықтық деңгейге көтеретін кезіміз әлдеқашан жеткен жоқ па? Осы салтты, игі дәстүрді жандан- дыратын бір іс бар. Қолдауын тапса қайырлы шара, иг
иг иг г иг г іл іл іл іл іл ік к к к к ті т т т т т іс болар р р р р ед д д і. . .. О О О л – наур у у ызбақ идеясы. Қол сі сі с с сі с лт лт лт лт лт лтеп еп еп еп еп е ү ү үү ү ү йр йр йр р р йр ен ен ен е е е іп іп п п іп қ қ қ қ қ қ ал ал ал л л л ға ға ға а ғға
н н н н н н ке ке ке ке ке е йб йб йб йб йб іреулер үшін орындалуы қиын құр қиял сияқты көрінгенімен, ниет дұрыс болса қол жетпейтіндей қиын да шаруа емес. Бұл шараны әуелі Астана, Алматы сынды қалалар бастаса, артынан Шымкент, Тараз, Талдықорған сынды шаһарлар жалғаса, айналасы бі бі
бі б б ре ре ре ре ре р р р р р р жы ж ж ж лда тұтас қазақ жерінд нд нд нд нд нд е е е е е е қа қа қа қа қа лы лы лы лы л пт пт пт пт пт пт ас ас ас ас а ып ып ып ып п
үл үл үл үл үл л ге ге ге г е г ре ре ре е ре р р р еді. Ірі қалаларымыз б б б б б ен ен ен ен ен е а а а ауд уд уд удан а ан а ан ан о о о о рт рт а а а- лықтарының маңынан наурызбаққа арнайы жер бөлінсе. Абай ОМАРОВ (коллаж) И Г
Г Г Г І І І І І
І С Т Т Та Т рихтан аты мәлім іі і
Т Т Т Т үр і кі і стандағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесіндегі тайқазанның көшірмесі енді біздің қаламыздың да сәнін арттырып, көз тартар тарихи нысанына айналмақ. Өткенге сәл шегініс жасап, айтар болсақ, бұл тарихи жәдігердің авторы арабтың қолөнер ше ш
б рі Абдул-Әзиз ибн Шараф әд әд әд әд әд әд -д д д д д д ин ин и ин б б б ол ол ол о ол ға ғаны
ы ы ы на на на а а а к көз
өз өз з өз же же же же же ж т тк т т т іземіз. Тебриздік сол ше е е е е е бе бе бе бе бе бе р р р р р р та та та та та йқ йқ йқ й й й аз аз аз а аз аз ан а ан ан ан ан ды ды ды ды ды 1 1 1 1 1 39 39 39 39 9 9 9 9 9 9 9 жылы Қарнақ қаласында жеті түрлі металл қоспасын араластыра отырып құйып жасаған еді. 1935 жылы ІІІ халықаралық конгреске көрсету үшін Түркістаннан Санкт-Петербургтегі (Ресей) Эрмитажға алдыртылған сол жәдігер 1989 жылдың 18-қыр күйегінде қоғам қа айр
йр йр йр йр йр ат ат ат ат ат а ке ке ке ке е ке рі рі рі р , , , кө кө к кө кө рн рн рн н ек к к к к к ті т ті ті т ғ ғ ғ ғ ал ал ал а л ым ым ым ым ым ы Ө Ө Ө зб з з екәлі Жәнібековтің ба а
а а а ст ст ст ст ст т ам ам ам ам ам а ас ас а а ас ым ы ым ым ым ы ен ен ен ен ен е ө ө ө ө ө зз з з ор ор р р р р ны ны ны ны ны ны на на на н ә ә ә ә ә ә ке ке ке ке ке ке лі лі лі лі лі нг нг нг н н е ен-тін.
– Қазіргі күнде біздің тайқазанды Астанада бір топ мүсіншілер жасау үстінде, – дейді Семей қалалық сәулет және қала құрылысы бөлімінің бастығы Қал- дыбек Қоқиланов. – Қола түстес тайқазанның барлық ою-өрнектері, әшекейлі бедерлері түгелдей Түркіс- тандағы тайқазанмен бірдей бол л ып келеді. Тіпті ди ди ди ди ди ди ам а а а етрі мен биіктігі де тап сон он он
он он да да да да да да й: й: : :: : 2 2 2 2 2 2 ,5 ,5 5 ,5 х1 х1 х1 х1 х1 х1 ,5 ,5 ,5 ,5 , мет
ет ет ет ет ет р. р. р. р. р. р Т Т Т Т ек ек ек ек ек к ба ба ба ба бар р р айырмашылығы металл құ құ құ
құра ра ра ра р а мы м мы мынд нд нд д нд а а а ға
ға ға ға на а а на б б б бол ол ол ол ол ол ма ма ма қ қ қ қ. Салмағы шамамен 200 келіден сәл-пәл асатын болады. жүктеу/скачать 9,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|