Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
жүктеу/скачать 9,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет ШАР
ТА РА П 16 наурыз күні Германиядағы қазақ жастары одағының мәжілісінде Наурыз мерекесі 29 наурыз күні жергілікті уақыт бойынша сағат 10:00-де Берлиндегі саябақтардың бірінде өткізілетін болып шешілді. Орхан ағамыз бастаған қазақ азаматтары киіз үй тігу, азық- түлікпен қамтамасыз ету жағын өз мойнына алса, Германиядағы қазақ жастары одағының белсендісі Дана Маханова бастаған жастар дәстүрлі музыкалық концерт пен ұлттық ойын түрлерінен жарыс ұйым- дастырмақ. Осылайша, Германияда оқып жатқан қазақ жастары одағы мен Берлиндегі қазақ диаспорасы бірігіп өткізгелі отырған наурызға Берлиндегі 25 түтін қазақ отбасынан өзге, Еуропаның басқа қалаларындағы қазақ диаспораларының өкілдері де қонақ болады. Нұраддин САДЫҚ, Германиядан арнайы «Алаш айнасы» үшін Берлинде де той болады Cемейдің өз тайқазаны болады ОЙ-КӨКПАР Наурызда Қазақстан азаматтарына ұлттық киім киюді міндеттеу керек пе? ИƏ -бетте 3
– Мұндай талапты әскерде- гілерге енгізуге болар еді. Себебі олар кез келген бұйрыққа бағынуға әзір. Мынадай бейбіт өмірде жөн- жосықсыз бүйректен сирақ шы ғара берудің қажеті қанша? Қазақстан азаматы қандай киім киемін десе де өзі біледі, себебі оның консти- туциялық құқы бар. Әйтеуір жала- ңаштанып, әдептен асып кетпесе болғаны. Киетін киімін де мемлекет таңдап берсе, бұл шектен шық- қандық болар еді. Кейбір әкімдер мен шенеуніктер түрлі отырыстарда осындай ұсы нысты айтып қалады. Меніңше, бұл – жалған пат рио- тизмнен туындаған популистік ұран. Біреулер ерікті түрде, өз қалауымен киіп шығамын десе оған қол шапалақтау керек. Ал кигісі келмесе және өз еркі. – Ортақ идеология қалып- тастыра алмауымыздың себебінен ұлттық мәселеде көп нәрсе ше- шімін таппай жатыр. Әрине, заң бойынша міндеттеу механизмі жоқ шығар. Дегенмен міндеттеудің басқа да түрлі жолдары бар. Біріншіден, бұқ аралық ақпарат құралдары арқылы әсер ету керек деп ойлаймын. Адамның сана- сезіміне жеткізе айтатын болсақ, соның өзі міндеттеумен тең.Екін- шіден, жаңа жыл мерекесі кел- генде мектеп оқушыларына түрлі киімдерді киіп келуді мін деттейді ғой. Ата-аналар қия лына ерік беріп, қымбат ақшаға неше түрлі киім сатып ала ды. Сол сияқты наурыз ме рекесінің де өз ерек- шелігі бар.
Наурыз мейрамын қазақы жаңажылдық мазмұнда атап өтуді қарастыру қажет бетте 6 №47 (958) 21 наурыз, бейсенбі 2013 жыл
ҰСЫНЫС Жалғасы 4-бетте Дүниені жаңартқан, жасартқан көктемнен жақсылық пен жаңалық күту – қанымызда бар әдет. Табиғатпен бірге түлеп алған жанымызда жаңа сезімдерге деген мұқтаждық туады. Сол қажеттілікті толтырардай әлденеден үміттенеміз. Биылғы Наурыз Германияның Берлин қаласындағы қазақ отбасылары үшін ерекше болып отыр. Берлиндегі қазақ диаспорасы төрағасының орынбасары, қазақтың Шығыс Түркістанда өткен біртуар ұлдарының бірі – Зұқа батырдың ұрпағы Орхан Тосун ағамыздың айтуынша, биыл жаңа жыл арнайы саябақта киіз үй тігіп, сән-салтанатымен аталып өтеді. Семейліктер Ұлыстың ұлы күні - 22 наурызда үлкен қуаныштың куәсі болмақ. Қала әкімі Айбек Кәрімовтің тікелей бастамасымен орталық алаңдағы тұғырға биіктігі 2 метрден асатын алып тайқазан қондырылмақ. Қанат БІРЛІКҰЛЫ Жалғасы 2-бетте Қасиетті Жер-ана ақ көрпесін ысырып тастап, жасыл желекті көйлегін киді. Күннің көзі күлімдеп, ғалам мейірімді бір ананың кейпіне еніп, тіршілік атаулы жаңарып, жаңғырып жатыр. Әз-Наурызда төл жаңа жылымыз да босағамызды аттап, адамзат атаулы шат-шадыман күйге енген. Ақ жаулықты аналарымыз қыстан қалған бар жылы-жұмсағын қазанға салып, наурыз көже пісіріп, мәре-сәре. Әрине, әр қазақ баласы жылыстап жеткен Жылан жылынан тек жақсылық күтетіні хақ. Сол үміт еткен жақсылықтың баянды болмағы, Әз-Наурыз өз биігінен, өз орынтағынан көрінуі үшін не істемек керек? Біздің бүгінгі сұрағымыз осы… Мәселен, төте жолды «Әз-Наурызды шекараны жауып тастап тоғыз күн тойлау керек пе?» деген сауалдың астарынан іздеп көрелікші. НАУРЫЗ – ҚАЗАҚТЫҢ ТӨЛ МЕРЕКЕСІ Әз-Наурыз – ұлттық мереке. Бұл қазақы мейрамның шыққан жерін, тарихтағы мөлдір бұлақтай бастауларын шығыс халықтарынан немесе парсылардан іздеуді, өзіміздің төл мере кемізді осы арқылы жат елдерге тели салуды до ғару қажет. Қазақтың абыз-ақсақалы, белгілі этнограф-ғалым, марқұм Жағда Бабалық ата мызбен бірге өткізген сәттерімізде осы ойды жиі айтушы еді. Ол кісі 1970 жылдары Мәскеудегi Ленин атындағы кiтапхананың архивiнен ескi бiр жырды кездейсоқ қолға түсiргенін, араб әрiп терiмен жазылған сол жырда Нұх пайғамбардың кемесi күн мен түннiң теңескен күні Қазығұрттың басына тоқтағаны, Нұх пайғамбардың кемеден түскен барша тiршiлiк иелерiне ең ұлық мереке – күн мен түннiң теңелуiн, яғни жаңа бiр өмiрдiң басталуын тойлауға әмiр бергенi жа- зылыпты дейтін-ді. Осы аңызды ақиқатқа балауға да бо латынын айтып, қызықты деректерін тізбелейтін. Қазы ғұрт тауы – қазақтың жері. Демек, біздің ға лым-
дар осы негізді әңгімені індете зерттесе, әлем дік өркениет үшін Наурыздың егесі қазақ бо лып шы ғар еді. Яғни ғаламның бірқатар елдерінде аталып өтетін Әз-Наурыздың заңды мұрагері де – бізбіз. Олай болса, төл Жаңа жылымызды басқа ме рекелерден бөлекше тойлау керек қой. Мәселен… ТҮРІКМЕН, ӨЗБЕК, ҚЫТАЙ ТӨЛ МЕРЕКЕЛЕРІНДЕ ШЕКАРАНЫ ЖАУЫП ТАСТАЙДЫ Мысалы, Түрікменстанда 12 желтоқсанда өзге ешбір елде кездесе бермейтін өздеріне ғана тән «бей- тараптық күні» аталып өтіледі. Осы мерекеде түрік- мендер шекараны жауып тастайды. Бұл шектеу 7-сінен 13-інші желтоқсанға дейін, яғни алты күнге жалғасады. Ал іргедегі саясаты құбылмалы өзбектер «Мустакилик байрамы» (Тәуелсіздік мерекесі) кезінде де шекарасын бекітіп алып тойлайды. Қытайлар болса, жылда өздерінің ай күнтізбесі бойынша Жаңа жылды тойлауға байланысты қаңтардың аяғынан бастап шекарасын екі аптаға жауып тастайды. Неге? Ұлыстың ұлы күні шекараны жауып тастап, тоғыз күн тойлауға не кедергі? Әсершіл көңіліміздің шалықтау кезеңі төл мерекеміз Әз-Наурызбен қабысып жатқаны айқын. Кеудемізге нұр құйып, асыға күтетініміз де жасырын емес. Дегенмен аңсаған мерекемізді өткізгеннен кейін қоңылтақсып қалатын да сол көңіл. Неге? Бір нәрсе жетіспейтін сияқтанады да тұрады. Бірақ бұл жетіспеушіліктің мағынасы Шерағаңның «бір кем дүниесінің» маңызынан мүлде бөлек. Ол олқылық не болуы мүмкін? Күн мен түннің теңеліп, ақ түйенің қарны жарылған күнді орталықтағы алаңдарға киіз үй тігіп, ән айтумен шектелеміз. Оның өзі кейде жай көзбояушылық сияқты көрінетіні бар. Неге десеңіз, 23-наурыз күні-ақ ештеңе болмағандай бәрі де тып-типыл болады, ал мерекеден бұрын әшейінде улап-шулап мерекелік көңіл күйді қалыптастыруға тырысып жүретін белсенділерден тырс еткен дыбыс болмайды. Осыдан келіп, бұл ұлық мейрамды есте қалдыратындай бір рәсімі болуы керек-ау деген ой келеді. Жаңа жыл десе шырша құру керек деген ұғым бар. Өйткені ол – жаңа жылдың белгісі, қалып- тасқан заңдылығы. Осындай заңдылық не болуы керек? Ол бізде жоқ емес, бар. Жас тал егу, ағаш көшет терін отырғызу. Бірақ әлі күнге халықтық қолдауға ие бола алмай келе жатыр. Ұлт болып ұйысып, жұрт болып жұмылып осы дәстүрді халықтық деңгейге көтеретін кезіміз әлдеқашан жеткен жоқ па? Осы салтты, игі дәстүрді жандан- дыратын бір іс бар. Қолдауын тапса қайырлы шара, игілікті іс болар еді. Ол – наурызбақ идеясы. Қол сілтеп үйреніп қалған кейбіреулер үшін орындалуы қиын құр қиял сияқты көрінгенімен, ниет дұрыс болса қол жетпейтіндей қиын да шаруа емес.
Бұл шараны әуелі Астана, Алматы сынды қалалар бастаса, артынан Шымкент, Тараз, Талдықорған сынды шаһарлар жалғаса, айналасы бірер жылда тұтас қазақ жерінде қалыптасып үлгерер еді. Ірі қалаларымыз бен аудан орта- лықтарының маңынан наурызбаққа арнайы жер бөлінсе. Абай ОМАРОВ (коллаж) ИГІ ІС Тарихтан аты мәлім Түркістандағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесіндегі тайқазанның көшірмесі енді біздің қаламыздың да сәнін арттырып, көз тартар тарихи нысанына айналмақ. Өткенге сәл шегініс жасап, айтар болсақ, бұл тарихи жәдігердің авторы арабтың қолөнер шебері Абдул-Әзиз ибн Шараф әд-дин болғанына көз жеткіземіз. Тебриздік сол шебер тайқазанды 1399 жылы Қарнақ қаласында жеті түрлі металл қоспасын араластыра отырып құйып жасаған еді. 1935 жылы ІІІ халықаралық конгреске көрсету үшін Түркістаннан Санкт-Петербургтегі (Ресей) Эрмитажға алдыртылған сол жәдігер 1989 жылдың 18-қыр күйегінде қоғам қайраткері, көрнекті ғалым Өзбекәлі Жәнібековтің бастамасымен өз орнына әкелінген-тін. – Қазіргі күнде біздің тайқазанды Астанада бір топ мүсіншілер жасау үстінде, – дейді Семей қалалық сәулет және қала құрылысы бөлімінің бастығы Қал- дыбек Қоқиланов. – Қола түстес тайқазанның барлық ою-өрнектері, әшекейлі бедерлері түгелдей Түркіс- тандағы тайқазанмен бірдей болып келеді. Тіпті диаметрі мен биіктігі де тап сондай: 2,5х1,5 метр. Тек бар айырмашылығы металл құрамында ғана болмақ. Салмағы шамамен 200 келіден сәл-пәл асатын болады. Сәтжан ҚАСЫМЖАНҰЛЫ, Семей қаласы НАУРЫЗБАТА Ниетіміз ақ болсын, Басымызға бақ қонсын. Еліміз табысты болсын. Қыздарымыз сұлу, Ұлдарымыз намысты болсын. Нарық қалтаны қақпасын, Теңгеміз теңдік сақтасын. Қазақстанның барлық азаматтары, Қазақша сөйлеп алға аттасын. Сыбайлас жемқорлық тоқтасын, Дағдарыс та бізге соқпасын. Мәдениетіміз мәнді болсын, Тұрмысымыз сәнді болсын. Бәрін айт та бірін айт, ДЕРБЕСТІГІМІЗ МӘҢГІ БОЛСЫН! Оразақын АСҚАР, ақын, Халықаралық «Алаш» сыйлығының иегері Жыл басының басты атрибуты – наурызбақ болсын Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет ШАР
ТА РА П ПП П П П 16 наурыз күні Германиядағы қазақ жастары одағының мәжілісінде Наурыз мерекесі 29 наурыз күні жергілікті уақыт бойынша сағат 10:00-де Берлиндегі саябақтардың бірінде өткізілетін болып шешілді. Орхан ағамыз бастаған қазақ азаматтары киіз үй тігу, азық- тү тү
тү т лі л і кпен қамтамасыз ету жағы ы ы ы ы н н н н н н өз өз өз ө з м м ой ой ой ой й ны ны н ны ны на а а а а а а а а а а лс лс л лс л а, а, а, а, , ,
Ге Ге Ге Ге ГГе рм рм рм рм р аниядағы қазақ жастары ры ры ры ры ры о о о о о да да да да да да ғы ы ғы ғы ғы ғы ны ны ны ны ны ны ң ң ң ң ң бе бе бе бе лс лс лс лс л лс ен ен ен ен ен н ді ді ді сі сі сі сіі сі
Дана Маханова бастаған жастар дәстүрлі музыкалық концерт пен ұлттық ойын түрлерінен жарыс ұйым- дастырмақ. Осылайша, Германияда оқып жатқан қазақ жастары одағы мен Берлиндегі қазақ диаспорасы бірігіп өткізгелі отырған наурызға Берлиндегі 25 түтін қаза за
а за з қ қ қ қ қ қ от от о о о от ба ба ба ба ба б сы сы сы сы ы на на на на н н н н н н өз ө ө ө ге ге ге ге е ге, , ,, , Еу Еу Еу Еу Еу Е ро ро ро ро о ро па па па па па па ны ны н ны ны н ң ба
б б сқа қалаларындағы қа а а а а а за за за за а за қ қ қ қ қ қ ди ди ди ди ди ас ас ас ас ас по по по о о о ра ра ра р а а л ла ла ла л л ры ры ры ры ры ры ны ны ны ң ң ң өк өк өк өк к өкіл іл іл л л де де де де де рі р р р де қонақ болады. Нұраддин САДЫҚ, Германиядан арнайы «Алаш айнасы» үшін C C C C C C е е е е е м м м ейдің өз зз з та й й й й й й қазаны б б б б б б олады О О О О О ОЙ Й Й Й Й Й - - - -К К К К К К Ө Ө Ө Ө Ө Ө К К К К К К П П П П А А А А А А Р Р Р Р Р Р ИƏ -бетте ЖОҚ – Мұндай талапты әскерде- гілерге енгізуге болар еді. Себебі олар кез келген бұйрыққа қа а
а а б б б б б б ағ ағ ғ ғғ ын ын ы ы ы ы уғ уғ уғ уғ а а а әзір. Мынадай бейбіт ө ө
ө ө өмі мі мі мі мі мі рд рд рд рд рд рд е е е е е жө жө жө ж ж н н- н н- н жосықсыз бүйректен сирақ шы ғара берудің қажеті қанша? Қазақстан азаматы қандай киім киемін десе де өзі біледі, себебі оның консти- туциялық құқы бар. Әйтеуір жала- ң ң
ң ң ң шт шт т шт ан ан а ан ан н ып ып ы ы , , ,, әд әд әд әд әд д еп еп еп те те те те т те н н н н н ас а а а ып ы ы кетпесе бо бо бо бо о бо лғ лғ лғ лғ лғ лғ ан ан ан ан ан ан ы. ы. ы ы ы ы К К К К К К ие ие ие ие ие и ті ті ті тт н н н ки ки ки ки ки к ім ім ім ім ім м ін ін ін ін ін ін д д д д д д е е е мемлекет таңдап берсе, бұл шектен шық- қандық болар еді. Кейбір әкімдер мен шенеуніктер түрлі отырыстарда осындай ұсы нысты айтып қалады. Меніңше, бұл – жалған пат рио-
тизмнен туындаған попу пу у у пу ли ли ли ли ли ли ст ст сс с с ік к к к к к ұ ұ ұ ұ ұ ұ ра ра ра ра ра а н. н. н н. н н.
Біреулер ерікті түрде, ө з з з з з қа қа қа қа қала ла ла ла л уы уы ы ыме ме ме ме е н н н н н киіп шығамын десе оған қол шапалақтау керек. Ал кигісі келмесе және өз еркі. тастыра алмауымыздың себебінен ұлттық мәселеде көп нә нә ә
ә ә рс рс рс рс р рс е е е е е ше ше ше ше - шімін таппай жатыр. Әр Әр Әр Әр Әр Әр ин ин и ин ин ин е, е е, е е е зз з з з аң аң аң ң ң
бойынша міндеттеу механизмі жоқ шығар. Дегенмен міндеттеудің басқа да түрлі жолдары бар. Біріншіден, бұқ аралық ақпарат құралдары ар р қылы әсер ету керек де де де де де д п п п п ой ой о ой ой ла ла ла йм йм йм йм йм ын ын ын ы ы ы . . . Ад Ад Ад Ад Ад д ам ам а ам ам а ны н н н ң сана- се се е е е зі з зз з мі мі мі мі мі не не не н ж ж жет ет ет ет е ет кі кі к к кі зе ззе зе а а а а а йт йт йт йт йт йт ат а ат ат ат а ын ы ын ы ын болсақ, соның өзі міндеттеумен тең.Екін- шіден, жаңа жыл мерекесі кел- генде мектеп оқушыларына түрлі киімдерді киіп келуді мін деттейді ғой. Ата-аналар қия лы ы ы ы ы ы на н н н н н е е е е рі р рі р р к к к к к к беріп, қымбат ақшаға н н
н н н еш е еш еш еш еш е е е е е тү тү тү тү ү ү рл рл рл рл р і і і і киім сатып ала ды. Сол сияқты наурыз ме рекесінің де өз ерек- шелігі бар. жүктеу/скачать 9,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|