№21 «Росинка» бӛбекжайы Әдіскері Буентаева М. А. Табиғат аясына серуен



Pdf көрінісі
бет3/7
Дата06.03.2017
өлшемі0,57 Mb.
#7777
1   2   3   4   5   6   7

Бұлттарды ӛзіміз жасап 

аламыз 

Суды қыздырғанда буға 

айналады, бұлт пайда болады: 

ыссы суды аузы жіңішке ыдысқа 

құю және одан будың қалай 

шығып жатқанын және 

жоғарыға бұлт болып 

кӛтерілгенін бақылау.  

Үлескені жинау, бірігіп еңбек 

еткендерді мадақтау.  

 

Күні бойы күннің жағдайын бақылау  

Күннің шығатын жағы – бұл шығыс, 

Ақ сандығым ашылды, 

Ішінен жібек ашшылды. 

Батыстағы 

кемпірқосақ – 

Дидактикалық 

ойын «Бұл қай 



Сызбаны құрастыру  

«Таңертең, күндіз, кеш, түн – 

 

14 


бататын жағы – батыс екеніне кӛңіл 

аударту. 

Күннің қай жартысында күн жарқырап 

тұрады және қаттырақ қыздырады және 

неге екендігін белгілеу. Неге күн мен 

түннің ауысатыны туралы әңгімелеу. 

Білімқұмарлығын, байқампаздығын 

дамыту. 


 

 

 



 

                       (Күн)

 

 

жаңбырға, 



шығыстағы 

кемпірқосақ – 

жақсы ауа райына.  

Күн сәулелері 

қоюланса – күшті 

нажағайды күт. 

 

 

 



кезде болады» 

Тәулік кезеңдерін 

атау, олармен күні 

бойғы адам 

әрекетін 

сәйкестендіру.  

Дидактикалық 

жаттығу: «Күн 

сӛзіне туысқан 

сӛздерді табу» 

(күн, сәуле, шуақ, 

аптап ыстық)  



тәулік ӛтті»  

Тәулік кезеңдерінің алмасуы 

Жердің Күнге қатысты 

орналасуына байланысты ӛтетіні 

туралы түсіндіру.  

Еңбек: Бӛлме ӛсімдіктерін 

(герань) гүл ыдысынан атызға 

отырғызу. 

 

 

 Терек ағашын бақылау  



Балалардың ағаштар туралы 

түсініктерін кеңейту. Үлескедегі 

ағаштардың атын атау, олардың ішінен 

еменді табу.  

Ағаштарды сырқы белгілеріне қарап 

айыра білу (жапырақтары, діңі, 

тұқымы) Терек қалай гүлдейді? (терек 

мамығына назар аудару) 

Ӛсіп тұрған бұл не? 

Жаз болса жайнап. 

Саясында ән салып, 

Құстар жүрген сайрап. 

Салқын түссе шешіліп, 

Қалады ӛзі жайрап. 

            (Ағаш) 

Терек гүлдегеннен 

кейін нажағай 

жарқылдайды.  

Ойын «Қай 

ағаштың 


жапырағы», «Қай 

ағаштың 


тұқымы». 

Терек мамығынқарау 

Бұл терек тұқымы. Балалар 

назарын мамық ортасында  

орналасқан ӛсімдік ӛсіп 

шығатын кішкентай дәнге  

аудару. Неге еменде мамық-

дәнек сондай кӛп? 

Еңбек: Ағаштардың қасындағы 

шұңқырды қалпына келтіру, су 

құю. 


Гүлді ӛсімдіктерді бақылау 

Гүлдер әлемінің әралуандығын атап 

ӛту: клумба гүлдері, орман гүлдері, 

дала гүлдері. Балаларға гүлдер тауда 

да, құмды жерлерде де, су 

қоймаларында да бар екендігі туралы 

әңгімелеу. Жыл сайын ӛсімдіктерін 

ӛсуін жалғастыру үшін, ол ӛсуі керек, 

гүлдеуі және тұқым беруі қажет. 

 

 



Жайлау кӛркі (Б. Тәжібаев) 

Табиғат әлемі, 

Гүл толған әдемі. 

Ұйқы ашар сағаттай 

Бозторғай әуені. 

Сайға түс, қырға шық, 

Жүресің гүл басып. 

Кӛбелек алдайды, 

Бір қонып, бір қашып. 

Ойынпаз қозы-лақ, 

Кетеді тез ұнап. 

Жайлауды бір кӛрсең, 

Қимайсың ӛзің-ақ. 

 Егер жаңбылы 

және бұлтты 

күндері бақбақтар 

гүлдері ашылмаса, 

онда жаңбыр 

болады. 

 

 



Ойын: 

«Алғашында не, 

сосын не болады» 

Ӛсімдіктерді 

ӛсіру кезеңдерін 

бекіту, мысалы, 

гүлді, 

кӛкӛністерді 



жемісті 

ағаштарды.  

 

 

Түймедақ гүлі туралы  оқып, 



үйрену  

Оның неден тұратынын анықтау 

(нәзік, ақ күлтелерден және 

ортасы сары )Балаларға гүлдің 

ортасын қарауды, саусағымен 

түртіп қарауды  ұсыну: саусақта 

сары тозаңның «шаңы» жұғып 

қалады. Балаларға пчела мен 

кӛбелектердің гүлдерге тәтті 

шырын ішуге келетіні туралы 

әңгімелеп беру. Жәндіктер гүлге 

қонған кезде олардың 



 

15 


табандарында «тозаң» жапсып 

қалып қояды. Міне, оылай 

жәндіктер гүлден гүлге қонып, 

гүлдерді тозаңдандырады. 

Осылайша клумбадағы, 

ормандағы, даладағы гүлдер 

тозаңданады.  

Құстарды бақылау 

Жаз мезгіліндегі құстар ӛмірі туралы 

түсініктерін кеңейту. Балалармен 

құстар ұяларын қалай салатыны туралы 

әңгімелесу. 

Балапандарды басып шығару. 

Балапандарын тамақтандыу. 

Ата аналары балапандарын ұшуға 

қалай үйретеді. Қыстап қалатын және 

жылы жаққа ұшып кететін құстарды 

атау. Оларды неге осылай деп атайды? 

 

 



 

Кӛктемде келіп, күзде кетеді, 

Жазда бауда әндетеді. 

                   (Жыл құстары) 

 

Талдың басында, 



Жемі бар қасында. 

Там тұр саялы, 

Достарға аялы. 

                 (Құс ұясы) 

Егер де құтан 

ұясының үстінде 

қанаттарын жайып 

отырса, күн ыстық 

болады.  

 

 



 

Ойын жаттығу 

«Егерде мен құс 

болсам» Қиялдау. 

Эмпатия. Ӛзін 

объектінің рӛліне 

қойып кӛру.  

Құс қауырсындарын қарау 

Олар қандай болады? Үлкен 

қауырсын қанатта және 

кішкентай қауырсын денесінде 

болады. 

Кішкентай қауырсынды жоғары 

лақтырсаң – ол ұщады, жеңіл 

түседі, оның ӛзі жеңіл; ал үлкен 

қауырсын – тӛменге жылдам 

құлайды, ол ауыр. 

Қауырсындардың құрылымы 

құстарға ұшуға мүмкіндік 

туғызатыны туралы әңгімелеу, 

қанаттарымен ауаны тӛменге 

«итеріп», құстар осы кезде 

жоғары кӛтеріледі. 



 Су қоймасын бақылау  

Су қоймасының ӛмірі туралы 

әңгімелесу: балықтар, бақалар, 

жәндіктер, су қоймасы ӛсімдіктері.  

Неге бұл жануарларды қосмекенділер 

және суда жүзетіндер деп атайтыны 

туралы ойлануды ұсыну.  

Су ішкен құдығыңа түкірме. 

Сулы жер нулы жер. 

Судың да сұрауы бар. 

- Балықтар су 

үстіндегі 

шіркейлерді ауласа 

– жаңбыр болады. 

- Егер кӛл бақалары 

жағаға шықса – 

жаңбыр болады.  

 

Ойын жаттығу 



«Жұмбақты шеш» 

(су қоймасында 

ӛмір сүрушілер 

туралы)  



Сызба құрастыру  

Қосмекенділер және суда 

жүзушілер ӛмірінің табиғат 

факторларымен ӛзара 

байланысы:күн және жануарлар, 

су және жануарлар және т.б.  

Еңбек: табиғат бұрышын 

мекендеушілерге күтім жасау, 

аквариумды жуу.  

 

 



 

16 


                                                                                                 Шілде 

 

 

Шілде   (Н. Айтов) 

Менің атым – Шілде, 

Шыжып кетем мүлде. 

Балалармен бірге 

Суға түсем күнде. 

Бүлдіргенім балдай, 

Қарақатым қандай! 

Тошаламды татсаң, 

Үйіреді таңдай. 



 

Бұл қызық.

 

Шілде – жаз мезгілінің ең ыстық  айы. Тіпті түнде де ыссы, күндіз торғайлардың ӛзі де кӛлеңкеге тығылып, қанаттары салбырап, демалу да ауыр. 

Кенет, қайдан келгені белгісіз, бұлттар оны айналдыра, жел соғып, жолда шаң  кӛтеріліп және қою бұлтты найзағай түйреп, жерге соқты. Сол бойда 

күн бұлтты айнала күркіреп, ауыр оянады. Найзағай  – күн күркілі,  найзағай – күн күркілі,  найзағай – күн күркілі – нӛсер тіке бізге қарай келеді. 

Халық бұл айды «қаһарлы» деп бекер атамаған. Бізді грозник жиі найзағайымен  қорқытады.  Бірақ, шілденің нӛсер жауыны қалай тез келсе, солай 

ӛтіп шығады. Тағы да жарқырап күн шығады. Тез ӛтіп шыққан нӛсерден ауа райы тазарып, табиғат жақсарады. Озонмен тойған, шаңнан жуылған, 

ауа шипалы. Тіпті күннің ӛзі ыстықтан демалып, жарқыраған кӛгілдір аспанда алтынмен қапталғандай кӛрінеді. Ал жасыл жапырақтағы жаңбырдың 

әрбір тамшысында кішкентай күн сәулесі бейнеленгендей.  

Шілде гүлдермен, шӛптермен бай, әр гүл ӛзінше әдемі. Бал аралары мен аралар соларды айналып, бал пайдалы және дәмді болуы үшін тәтті шәрбат 

жинайды.  Шілде  де  барлығы  кӛгеріп,  барлығы  гүлдейді.  Тіпті  су  да.  Тоғанда,  кӛлде,  кішкентай  суқоймаларында  тіпті  су  кӛрінбейді,  оны  ұсақ 

жапырақшалар  жауып  тұр,  бұл  –  балық  оты  –  гүлді  ӛсімдік  (балдырлар  гүлдемейді).  Табиғатта  қажеті  жоқ  нәрсе  болмайды.  Кішкентай  балық 

оттарының пайдасы аземес: оны ұлғайғаннан кейін үй үйректері мен қаздары, барлық жабайы суда жүзушілер жейді.  

Шілде де жӛке ағашы гүлдейді. Оның ғажайып тәтті иісі, барлық қарапайымхош иістерді басып кетеді. Жӛке барлық жағынан пайдалы: әдемі, ұзақ 

ӛмір сүреді, топырақты жақсартады (басқа ағаштарға қарағанда оның жапырақтары топрақта екі есе шапшаң шіриді). Жӛке гүлдейді. Жӛке гүлдеді, 

яғни жаздың екінші жартысы басталды деген сӛз. Жӛке ағашы гүлдеп тұрғанда, оның қалың ұшар басында бал аралар гуілдейді.  Және адамдар үшін, 

ғажайып бал араның нектарынан дайындалатын, дәмді, әрі жӛке балынан пайдалысы жоқ. 

Шілде – жаздың басы, түстің орталығы. 

Маусым кӛгалдан шалғымен ӛтіп шықты, ал шілде наннан орақпен ӛтіп шықты. 

Шілде де ыстық, тымырсық, ал онымен қоштасу қынжыларлық және қызықсыз.  

 

 



 

 

17 


ІІ сәбилер тобы 

 

Бақылау мазмұны 

Кӛркем сӛз, жұмбақтар 

Халық 

болжамы 

Ойындар, 

ойын-

жаттығулар 

Балалардың қарапайым 

іздеу және еңбек іс-әрекеті 

Күнді бақылау 

Табиғат құбылыстары туралы 

түсініктерін кеңейту. Балаларға жыл 

мезгілдерін ӛздері атауларын ұсыну. 

Күнге байланысты барлық белгілерді 

атау (жарқырап шығады және ыссы, 

жылытады, тіпті таңертең мен кеште де 

ыссы) . Балалардың жаз мезгілі 

белгілері туралы түсініктерін кеңейту.  

 

Топ-топ етіп басайық, 

Жалаудан күн жасайық. 

Жаса, жаса жарқын күн, 

Жаса, жаса алтынкүн. 

 

Ақ сандығым ашылды, 



Ішінен жібек шашылды. 

                           (күн) 

Егер таңертең күн 

шығарда шық 

болмаса – күндіз 

ыстық болады.  

 

Қимылды ойын: 



«Күн мен жаңбыр» 

Белгі бойынша 

әрекет ету 

дағдысын дамыту. 

Ойын жаттығу: 

«Жарық және 

кӛлеңке», мӛлдір 

емес заттар арқылы 

жарық ӛтпейтінін 

кӛрсету. 

 

Адамдардың киімдерін қарау 

Бұл ыстық күні адамдар қалай 

киінген. Күн шуағының 

ерекшелігімен байланыстыру – 

жерді, ауаны, айналадағы 

барлық заттарды жылытады – 

ыстық болады, адамдар жазғы 

жеңіл киімдер киеді.  

Гүлдерді суару – оларға да ыссы, 

ӛзеркімен  ересектермен бірігіп 

еңбекке қатысқандарды 

мадақтау. 



Клумбадағы гүлдерді бақылау 

Әлем гүлдерінің әралуандығы туралы 

түсініктерін кеңейту. Клумбадан 

қоңыраугүлді тауып және оның сыртқы 

түрін қарауды ұсыну. Ӛсімдік 

құрылысы туралы түсініктерін кеңейту: 

сабағын, жапырағын, гүлін айыра 

білуге үйрету.Табиғатқа деген 

қызығушылығын, білімпаздығын 

дамыту. 


Табиғат әлемі, 

Гүл толған әдемі. 

Ұйқы ашар сағаттай 

Бозторғай әуені. 

Сайға түс, қырға шық, 

Жүресің гүл басып. 

Кӛбелек алдайды, 

Бір қонып, бір қашып. 

Егер қырмызы 

гүлі ӛзінің 

жапырақтарын 

жинап алса – 

жаңбыр болады. 

Дидактикалық 

ойын:  «Гүлді таны 

және ата» 

Клумбадағы 

гүлдердің атын 

бекіту.  

Қоңыраубасты қарау 

Балаларға қоңыраугүлді басқа 

гүлмен, мысалы түмедақпен 

салыстыруды ұсыну. Олардың 

айырмашылығы неде (гүлінің 

құрылысы, гүлі мен 

жапырағының пішіні, түсі, 

кӛлемі). Гүлдер әлемінің 

әралуандығы туралы шешімге 

келу.  


Еңбек: гүлдерге су құю. 

Ӛсімдіктерді күту ықыласын 

мадақтау.  

Аспанды бақылау 

Аспан туралы балалардың түсінігін 

кеңейту. Балаларды аспанның таза, 

кӛгілдір екенін, күн жарқырап тұр, 

Бір халық аспанда ұшқан, 

аяғы жоқ, 

Ұстаған қолдарында таяғы 

жоқ. 


Егер аспанды 

кӛптеген үйме-

жүйме «ұсақ ұшпа 

бұлттар» жапса – 

Ойын жаттығу 

«Жазғы картинаны 

құрастыр».  

Үлкен қағаз бетінде 



Бұлттарды бақылауды ұсыну 

Олардың қандай кескінге  

айналатынын, анықтау. 

Бұлттардың заттармен 



 

18 


аспандағы жүзіп жүрген бұлттардың 

ақ, ұлпа, бір бӛлік мақтаға ұқсайтынын 

байқай білуге үйрету.  

 

 



Күніне талай жерге кетер 

кезіп, 


Нәрсенің бұл секілді саяғы 

жоқ. 


                                  (бұлт) 

 

жауын болады. 



сюжет құра білу 

дағдысын дамыту.  

Мазмұнды 

картинаға дайын 

бӛлшектерді ұсыну 

(күн, бұлт, шӛп, 

гүлдер, балалар 

кескіндері, т.б.) 

ұқсастығын табу.  

Үлескедегі еңбек: үлескені 

жинау  ұжымдық еңбекке 

қатынасу. 

 

 

Жаңбырдың жауғанын бақылау 



Жаңбыр жауған кездегі нәрселердің 

барлығы жуып қойған сияқты сұр, 

үйлер мен затар дымқыл, жел аспанда 

бұлттарды, жерде шалшық суларды 

қуалайтынын кӛре білу дағыдысын 

дамытуды жалғастыру. 

Адамдардың киімдеріндегі қандай 

ӛзгезгешелік болғанын атап айту (аяқ 

киім, киім, қолшатыр).  

Жау-жау жаңбыр, жау 

жаңбыр! 

Жауған жаңбыр, жауған нұр. 

Жердің шаңы басылсын, 

Гүлдің қауызы ашылсын. 

Еккен егін кӛктесін, 

Бізге нанды кӛп берсін! 

Жау,жау, 

Гүлденсін бау! 

Егер жаңбыр таң 

сәріде басталса – 

жақын арада 

аяқталады. 

Қимылды ойын: 

«Күн мен жаңбыр». 

Белгі бойынша 

әрекет ете білуге 

үйрету. 

 

 



 

Жаңбыр кезінде үлескедегі 

серуен 

Жаңбыр – бұл не? Балаларға су 

тамшысын зерттеуді ұсыну. 

Тамшы артынан тамшы жерге 

түсіп, жаңбыр ӛсімдіктерді 

суарып және жерді жаңартады.  



Желді бақылау 

Балаларға ӛз беттерімен жел қай 

жақтан соғып тұр, ол қандай (жылы-

салқын, күшті-әлсіз) екенін анықтауды 

ұсыну. Кӛшеде жел бар екенін қалай 

білуге болады? Жел ағаштардың басын 

теңсетеді, бұлттарды кӛшіреді, жер мен 

құмның бӛліктерін, ӛсімдіктердің 

тұқымын таратады.  

Кетпейді қасымнан 

Сипайды басымнан. 

Желпиді, ӛбеді, 

Бетіме тӛнеді. 

Емес ол жырақта 

Кӛрінбес бірақ та. 

                  (самал жел) 

Түстен кейін жел 

күшейсе және 

кешке қарай жел 

басылса жақсы ауа 

райына. 

Ұшақтар ұшырып 

ойнау.  Шоқ 

шашақтармен, 

ленталармен, 

айналшықтармен 

ойын.  

Желдің қасиетін оқып, үйрену 

Қағаздан ұшақтар мен 

айналшықтар дайындап, 

олармен ойнау.  

Айналшықтар жел күшті 

болғанда шапшаң айнала ма, 

әлде жәй жел болғанда  шапшаң 

айнала ма, соны анықтау.  

 

Ағаштарды бақылау (қарағайды 

бӛліп қарау) 

Үлескедегі ағаштарды атауды ұсыну, 

олардың арасынан қарағайды табу. 

Ағаштарды сыртқы белгілеріне қарап 

айыра білу (жапырақтары, діңі, 

тұқымы) 


Қарағайдың тұқымы қандай? 

Жазда тұрып жоғары, 

Күзде жерге қонады. 

              (Жапырақ) 

 

Мақал. 

Бір тал кессең, 

Он тал ек. 

Егер қарағайлар 

мен шыршаның 

бұтақтары тӛмен 

қарай салбыраса 

жаңбыр болады.  

Дидактикалық 

ойындар: «Жапырақ 

қай ағаштікі?», 

«Жапыраққа қарап 

ағашын тап». 

Қарағайды қарау 

Ағаштар арасынан қарағайды 

табуды ұсыну: діңін, 

бұтақтарын, қылқан жапырағын, 

бүршіктерін. қарау.  

Олар басқа ағаштардан несімен 

ерекшеленеді? (ағаштардың 

қабығы әртүрлі, жапырақтар 



 

19 


(бүршіктеріне кӛңіл аудару) 

 

 



орнында инелер және т.б.) 

Несімен ұқсайды? (діңі бар, 

бұтақтары, ол тірі) 

Суды бақылау 

Су туралы түсініктерін кеңейту. 

Балалармен судың қасиеттерін талдау: 

мӛлдір,құюға болады, салқындатады 

(салқын алып келеді). Адамға су не 

үшін қажет? Адам суды ішеді, онымен 

жуынады, суға түседі, тамақ 

дайындауға пайдаланады. 



Мақал. 

Бұлақ кӛрсең кӛзін аш. 



Жұмбақ. 

Дәмі де жоқ, түсі жоқ, 

Пайдаланбас кісі жоқ. 

                       (Су) 

Су пайдалы адамға, 

Шынығамын күнде мен. 

Тоңбайды аяз, боранда 

Салқын суға үйренген. 

(М.Әлімбаев) 

Егер жаңбыр 

тамшыларынан 

суда кӛпіршіктер 

пайда болса – 

жаңбыр ұзақ 

болады. 

Сумен ойын.  

Су құйылған ванна, 

ұсақ ойыншықтар, 

су шашатындар  

алып шығу. 

Ойыншықтарды 

судан торлы дорба 

кӛмегімен алу. 

 

Су қасиетін зерттеу  

Қарау, иіскеу, дәмін татып 

қарау, бір ыдыстан екіншісіне 

құю. Қорытынды жасау: су 

мӛлдір, иіссіз және түссіз, 

тӛгіледі, құюға болады. 

Еңбек: Балаларды ойын алаңын 

суару: су шашу – тазалау. 

 

Ӛсімдіктерді бақылау  

(шӛптер, гүлдер, ағаштар және тал-

шіліктер). 

Балалардың жаз мезгіліндегі ӛсімдіктер 

туралы білімдерін кеңейту. 

Балаларға ӛсімдіктерді қарау, олардың 

жағдайын анықтау, суаруды қажет 

ететін ӛсімдікті табуды 

ұсыну.Ӛсімдіктер ӛсуі мен дамуы үшін 

тағы да не қажет? 

 

Орман.     (С.Сейфуллин) 

Орман, міне, 

Мұның да үні 

Кейдк жұмсақ, кейде шу. 

Кейде тынық... 

Кейде дауыл, гу де гу... 

Аппақ қайың, 

Қарағайың 

Қосылыпты табысып, 

Сұлу терек, 

Жасыл желек 

Құшақтасып, қабысып... 

Қарағайым, 

Жұпар майың 

Жібек жолмен аңқиды... 

Егер дала 

тышқандары 

жазда ӛз індеріне 

кӛп дән тасыса, 

онда салқын және 

ұзақ қысты күтуге 

болады.  

 

 

Дидактикалық ойын 



«Кӛрсеткен 

жапырақты тап» 



Ӛсімдіктерді қарау 

Ӛсімдіктің жағдайын анықтап, 

оны қашан суару қажеттігін 

анықтау (жер дымқыл, құрғақ, 

жапырақтар құрғақ, 

дӛңгелектеніп жапырылып 

қалған) 

Еңбек: үлескедегі ӛсімдіктерді 

суару.

 

 

Жердің ӛсімдік жапқан қабатын 



қарау: шӛптер, гүлдер 

Топырақтың ӛсімдіктерге неге қажет 

екендігі туралы әңгімелеп беру. 

Балалардың ӛздеріне олардың мезгілдік 

жағдайын әңгімелеп берулерін ұсыну: 

Бір түкті кілем, 

Бір түксіз кілем. 

               (Жер, аспан) 

Жаңбыр құрттары 

сыртқа ӛрмелеп 

шықса – 

жаңбырды күт. 

 

 

Табиғи 



материалдармен 

ойын: тастармен, 

құммен, сумен.  

Топырақты зерттеуді 

жалғастыру 

Ол қандай: тығыз, 

борпылдақ.Қандай топырақ 

суды жақсы сіңіреді. Үлкейтіп 

кӛрсететін шынының кӛмегімен 


 

20 


шӛп жас, жасыл, шырынды, шӛптің 

тұқымы кӛбейеді. Гүлдерде даму 

шағында болады. Балалармен бірге 

олардың атауларын еске түсіру. 

топырақтағы ӛсімдіктердің 

тамыры мен қалдықтарын қарау. 

Еңбек: топырақты қопсыту. 

 

Табиғаттағы ересектер еңбегін 



бақылау 

Еңбек объектілері туралы түсініктерін 

кеңейту: ересектер ӛсімдікті 

отырғызып жатыр (мысалы, қой 

бүлдіргені), оларды отайдыжәне 

суарады, сосын ӛсімдік ӛседі және 

піседі. Балаларға ересектер еңбегі мен 

оның нәтижесінің байланысын кӛрсету.



 

 

Бидай сӛйлейді  (С. Оспанов) 



Мен тұқым болдым, 

Жерге себілдім: 

Мен талай тоңдым,  

Су астында 

Телегей теңіздің. 

Мен қызыл болдым, 

Қырманға жиналдым. 

Мен қызу болдым, 

Қауызданғаннан қиналдым. 

Торабы үн болдым, 

Ашытты ісіндім. 

Еңбегін кӛп қолдың 

Дастархан үстінде 

Міне енді түсіндім. 

 Маусым кӛгалдан 

шалғымен ӛтіп 

шықса, ал шілде 

наннан орақпен 

жүгіріп ӛтті. 

 

Всякий, кто дорос, 



- спеши на 

сенокос. 

Ойын жаттығу 

«Кім, не істейді». 

Табиғаттағы адам 

еңбегі туралы 

түсініктерін 

кеңейту.  



Ойын зерттеу «Не бірінші, не 

соңынан» 

(дән, ӛскін, ӛскен ӛсімдік, 

ӛсімдік піскен жемісімен).  

Ойын үшін ӛсімдіктің ӛсуі мен 

даму кезеңдері бейнеленген 

заттық картиналарды қолдану. 

Балаларға ӛз таңдауларын 

түсіндіруді ұсыну.  



Құстарды бақылау 

Жаз мезгіліндегі құстардың ӛмірі 

туралы түсініктерін кеңейту. 

Балалармен құстар қалай қозғалады 

және тамақтанатыны туралы 

әңгімелесу. Үлескеге ұшып келетін 

құстарды атауды ұсыну. 

 

Ұя                 (Қ. Баянбаев) 

Ұя жасап тақтайдан, 

Талға апарып байладым. 

Жыл құсының шаттанған 

Күттім қашан сайрауын. 

Сол ұяны талдағы 

Қараторғай мекендеп. 

Күні бойы сайрайды, 

Жайлы пәтер екен деп. 

Егер құстар 

үйлерге жақындап 

ұшып келсе – 

жауын-шашын 

болады. 

 

Қимылды ойын: 



«Құстар мен 

балапандар»  




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет