Республикасы
жүктеу/скачать 7,73 Mb. Pdf көрінісі
|
163 Негізгі қорытындылар мен ұсыныстар : Жастардың санының қалалық жерде басымдылығы байқалады. Бұған ауыл жастарының оқуын жалғастыру үшін және жұмысқа орналасуы мақсатында қалаға келуі себепші болып отыр. Жастар саясатының даму бағытының басымдылығын анықтау үшін жастар бірлестіктері мен үкіметтік емес ұйымдар қатысуымен тұжырымдамалық құжат әзірлеп шығу қажет. Аймақтық жастар саясатын жүзеге асыру үшін 14 облыстық және Астана қаласы ішкі саясат баңғдарламалары арқылы, сондай - ақ Алматы қаласының жастар саясаты бағдарламасымен жүргізіледі. Жергілікті атқарушы органдар жастардың бос уақыттарын қызықты өткізулеріне жағдай жасаулары керек (оқушылар үйі, студенттер сарайы, шығармашылық бірлестіктер және т.б.). Жүргізіліп жатқан тәрбие жұмыстары көбінесе білім алып жатқан жастарды қамтиды. Жұмысшы және ауыл жастарының қатысуымен кешендік іс - шараларды күшейту қажет. Мұнда әсіресе ерекше назарды әлеуметтік – осал тұрғындар қабаты категорияларына бөлу талап етіледі (даму мүмкіндігі шектеулі жастар, тәуекелшіл топтар, мигранттар ). Жастар жобаларын («Жастар практикасы», «Дипломмен - ауылға») жүзеге асырудың нәтижелерінің бірі жастарды тұрақты жұмыс орындарына орналастыру болып табылады. Осыған байланысты жергілікті атқарушы органдарға жастарды жұмысқа орналастыру және жұмыспен қамтуды әрдайым мониторингтен өткізіп тұру қажет. Жастардың және мектептердің өзін өзі басқаруының қолданыстағы түрін сабақтастыру мақсатында жұмыс істеп жатқан балалар мен жасөспірімдер және жастар ұйымдарының өзара қатынасын күшейту керек. ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығы 164 4. БІЛІМ БЕРУДЕГІ ИННОВАЦИЯЛАР XXI ғасырдың басында әлем жаһандану процесіне байланысты туындаған сапалық өзгерістерді бастан кешуде. Осы орайда, бір жағынан, уақыт талабына жауап беріп, өркениет көшінен қалып қоймауға, екінші жағынан, ұлттық мәдениет ерекшелігін сақтап қалуға мүмкіндік беретін білім берудің рөлі айрықша. Осының бәрі ел экономикасын инновациялық дамыту міндеттерін шешуге бағдарланған заманауи білім беру моделін жасаудың қажеттілігін айғақтайды. Ұлттың зияткерлік әлеуетін дамыту, жоғары деңгейдегі кәсіп иелерін даярлау, ұлттық ғылыми кадрлар даярлаудың сапасын арттыруды қамтамасыз ету, оқыту процесіне ақпараттық - коммуникациялық технологияларды енгізу Назарбаев Зияткерлік мектептері (НЗМ), Назарбаев Университеті (Университет), «Кәсіпқор» Холдингі, біліктілікті арттыру жүйесін жаңғырту, E - learning жүйесі сияқты серпінді инновациялық жобалар арқылы қамтамасыз етіледі. «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДБҰ 2011 жылғы 19 қаңтарда «Назарбаев Университеті», «Назарбаев Зияткерлік мектептері», «Назарбаев қоры» мәртебесі туралы Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды. Заңнамалық деңгейде академиялық ұтқырлық пен дербестік беретін басқарудың ерекше нысаны белгіленді. 2020 жылға дейінгі «Назарбаев Зияткерлік мектептері» (НЗМ) дербес білім беру ұйымының (ДБҰ) даму стратегиясында халықаралық стандарттарға сәйкес білім беру модельдерін іске асыру көзделген. Стратегиялық әріптес – Кембридж университетінің Халықаралық Емтихан Кеңесімен бірлесіп, жаратылыстану - математикалық бағыттағы эксперименттік кіріктірілген білім беру бағдарламасы әзірленді. Негізгі және жоғары мектептің бағдарламалары Дербес білім беру ұйымдарының әрбір білім беру деңгейіне қатысты жүйесінің принциптеріне, үштілділік модельге және бағалау жүйесіне сәйкес іске асырылады. НЗМ білім беру бағдарламаларының жобасы стратегиялық негіздерді, миссияны, құндылықтарды, дағдыларды айқындайды (4.1 - сурет). «…XXI ғасырда «инновация» сөзі «прогресс» сөзінің синониміне айналды. Өйткені заман ағымына кім тез бейімделсе, сол табысқа жетеді. …Біз өз күшімізді серпінді инновацияларға жұмылдыратын боламыз» Н.Ә.Назарбаев ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру ститистикасы және бағалау орталығы 165 4.1- сурет«Назарбаев зияткерлік мектептері» ДБҰ білім беру бағдарламасының стратегиясы Дереккөз : «НЗМ » АОҚ деректері Зияткерлік мектептер желісін дамыту. Инновациялық және көптілді білім беру моделін жасау Назарбаев Зияткерлік мектептері желісін кеңейту арқылы жүзеге асырылады. 2011 жылы республикада 6 мектеп жұмыс істейді. Оның 4 - еуі физика - математикалық (Астана, Көкшетау, Семей, Талдықорған), 1 - еуі – химия - биологиялық бағыттағы (Өскемен) мектеп, 1 Халықаралық Бакалавриат мектебі (Астана). Республиканың Зияткерлік мектептерінде 4 018 оқушы білім алуда, оның ішінде 1- 6 сыныптарда – 1 482, 7- 11 сыныптарда – 2 536 адам (4.2 - сурет). МИССИЯ Зияткер азаматты дамытуға ұмтылу: Сыни және шығармашылық тұрғыда ойлай алатын, ақыл - ой әлеуеті жоғары адам. Рухы мықты, өз білімін қоғамның игілігі үшін қолдана білетін тұлға ҚҰНДЫЛЫҚТАР Сыни тұрғыда ойлау: Білімін шығармашылықпен қолдана білу Зерттеу дағдылары АКТ дағдылары мәселелерді шешу қабілеті Топта және жеке жұмыс істеу қабілеті ДАҒДЫЛАР үздік ұлттық және халықаралық білім беру модельдерін кіріктіру жаратылыстану - математикалық бағыттағы бағдарламалар бойынша 3 тілде білім алуға қабілетті оқушылардың тең мүмкіндігі принципін іске асыру Қазақстандық оқушылардың әлемнің кез келген жоғары оқу орнына түсуіне мүкіндік беретін Қазақстандағы білім беру сапасын және оқушылардың жетістіктерін деңгейін арттыру жоғары деңгейдегі білім беру стандарттарының есебінен ұлттық экономикалық және әлеуметтік дамуға үлес қосу пәндер деңгейіндегі ықпалдасу (ғылым, әлемді тану, өнер, қазіргі әлемдегі Қазақстан және т.б. АО Қ Н ЗМ б іл ім б ер у бағ дарла м ал ары ны ң ст рат ег ия сы Шығармашық және сыни тұрғыда ойлайтын, мәдениетті құрметтеп, пікірге құлақ асатын адам Салауатты, дос пейілді, қамқор, жауапкершілігі мол және өмір бойы білім алуға дайын тұлға ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығы 166 4.2- сурет. Зияткерлік мектептер желісі Дереккөз : «НЗМ» ДБҰ мәліметтері Әлемдік білім беру кеңістігіне ойдағыдай кірігу, әлемдік мәдениетке араласу, оқушылардың қажетті ақпаратқа қол жеткізуі республиканың Зияткерлік мектептерінде көптілді оқыту арқылы қамтамасыз етіледі. 2011 жылы НЗМ жұмыс тобы көптілділік саласындағы беделді халықаралық сарапшылардың жетекшілігімен үш тілде оқыту моделін әзірледі. Соның негізінде Зияткерлік мектептердің оқу бағдарламаларын жетілдіру жұмыстары басталды. НЗМ әзірлеген тіл саясатының жұмыс нұсқасының жобасы мектептегі білім беру жүйесінде тілдерді үйретудің жүйелі әдісін құруға мүмкіндік береді. Халықаралық практикада барлық елдер үшін бірыңғай университеталды білімнің эталоны Халықаралық бакалавриат (ХБ) бағдарламасы болып табылады. 2011 жылы НЗМ 11 мұғалімі білім беру процесі принциптерімен, ХБ шеңберінде мектеп пәндерін оқытуға қойылатын талаптармен танысты. Халықаралық қауымдастықтың әртүрлі орта мектептеріндегі білім беру бағдарламаларының элементтері Норвегия, Италия, Ұлыбритания, Швейцария, Франция елдерінде өткен курстарда көрсетілді. 2011 жылы Астана қаласындағы Зияткерлік мектеп Халықаралық Бакалавриаттың Дипломдық бағдарламасының кандидаты мәртебесін иеленді. Дипломдық бағдарламаны авторизациялауға табысты дайындалу үшін ХБ бойынша жұмыс тәжірибесі бар авторизацияланған мектептерден шетелдік оқытушылар тартылды. Халықаралық ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру ститистикасы және бағалау орталығы 167 Бакалавриат ұйымдары мен «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДБҰ арасында өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойылды. Жоғары академиялық әлеуметтік және техникалық стандарттардың жетістіктерін авторизациялау, республикада Дипломдық бағдарламаны және ХБ дипломдарын тануды ілгерілетуге ықпал ету бағдары аталған Меморандум шеңберінде өткізіледі . Білім беру қызметі тәрбие процесінің жеке жұмыс істеуін көздемейді. 2011 жылы балаларға тәрбие берудің қазіргі заманғы үрдістері мен тәсілдерін ескере отырып, НЗМ білім беру бағдарламаларына кіріктірілген тәрбие жұмысы жүйесінің негізгі бағыттарын айқындады.НЗМ тәрбие жұмысының жүйесі жоғары мәдениетті және азаматтық жауапкершілігі мол, үйлесімді дамыған, шығармашыл және парасатты тұлғаны қалыптастыруға бағытталған. Мақсат - мүддесі бір, корпоративті рухтағы команданы қалыптастыру, әділ бәсекені қамтамасыз ету республиканың Назарбаев Зияткерлік мектептерінде «Шаңырақ» қоғамдастығын құру арқылы іске асырылады. Назарбаев Зияткерлік мектептерінің мемлекеттік республикалық акциялар мен іс - шараларға қатысуы «Жас ұлан» балалар мен жасөспірімдер ұйымына қатыстыру арқылы қамтамасыз етіледі. Республикадағы Назарбаев Зияткерлік мектептер ұсынатын білім беру қызметтерінің жоғары сапасын қамтамасыз ету және олардың қызметінің тиімділігін бағалау білім сапасын бағалау мен мониторинг жүргізудің кешенді жүйесін құруды көздейді. НЗМ ДБҰ жүйесінде оқу процесі үздік халықаралық тәжірибелерді ескере отырып жүргізіледі. 2011 жылы оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау жүйесін құру үшін «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДБҰ Білім саласындағы өлшемдер институтымен ( CITO Нидерланды) Өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. ДБҰ Басқармасының шешімімен Оқушылардың оқу жетістіктерін критерийлер бойынша бағалау жүйесін енгізу тұжырымдамасы және 2011/2012 оқу жылына арналған физика - математикалық бағыттағы(ФМБ) Зияткерлік мектептердің 7 - сынып оқушылары мен химия - биологиялық бағыттағы(ХББ) Зияткерлік мектептердің 8 - сынып оқушыларының оқу жетістіктерін бағалау Ережелері бекітілді. 2011 жылғы 1 қыркүйектен бастап ФМБ мектептердің 7 - сыныптарында және ХББ мектептердің 8 - сыныптарында, Астана қаласындағы НЗМ - да (ХБ) оқу жоспарының 12 пәнінен критерийлер бойынша бағалау эксперименті басталды. Білім беру бағдарламасын әзірлеу кезінде оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау моделі құрылды , бағалау үшін жаңа бағдарламаларды енгізу жағдайларында сыныптар мен пәндер анықталды (4.3 - сурет). ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығы 168 4.3- сурет.Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау моделі Дереккөз : «НЗМ» ДБҰ мәліметтері Критерийлер бойынша бағалау жүйесі баланың бойында нәтижелі білім алуға деген ынтасын оятуға және білім алу кезіндегі олқылықтарды анықтауға бағытталған. Республикадағы Назарбаев Зияткерлік мектептерінің жүйесінде педагогикалық қызметті 662 педагог жүзеге асырады (4.1 - кесте). 4.1- кесте.НЗМ педагогтерінің сапалық құрамы мен білім деңгейі,адам, % № Зияткерлік мектеп Педагогтер саны Білім деңгейі Жоғары Кәсіптік орта 1. Астана ФМН 122 121 (99, 2%) 1 (0, 8%) 2. Астана ХБ 51 50 (98, 1%) 1 (1, 9%) 3. Көкшетау ФМБ 124 123 (99, 2%) 1 (0, 8%) 4. Семей ФМБ 121 119 (98, 4%) 2 (1, 7%) 5. Талдықорған ФМБ 118 118 (100%) - 6. ӨскеменХББ 126 123 (97, 6%) 3 (2, 4%) барлығы 662 654 (98, 8%) 8 (1, 2%) Дереккөз : «НЗМ» ДБҰ мәліметтері 5,10,11 және 12- сыныптардан кейін білім беру ұйымдарының Тәуелсіз саналық сытқы бағалау Мұғалімнің мектепте өткізетін формативті - ағымдық - ағымдық бағалауы Ата - аналарға арналған оқушылардың жетістіктері туралы есептер ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру ститистикасы және бағалау орталығы 169 Назарбаев Зияткерлік мектептеріне педагогтерді іріктеу конкурстық іріктеу қорытындыларына сәйкес жүзеге асырылады (4.4 - сурет). 4.4- сурет. НЗМ - ге мұғалімдерді конкурстық іріктеу Дереккөз : «НЗМ» ДБҰ мәліметтері НЗМ педагогтерінің білім деңгейінің деректері мұғалімдердің 98,8% - ы жоғары білімді, тек 1,2% ғана кәсіптік орта білімді екенін көрсетті. Бұлар – жұмыс тәжірибесі мол, педагогикалық және гуманитарлық коллеждерде білім алған бастауыш сынып мұғалімдері. Кәсіптік орта білімі бар педагогтердің көбірек үлесі Өскемен қаласындағы Зияткерлік мектепке тиесілі – 2,4%. Біліктілік санаты бойынша педагогтердің сапалық құрамына жасалған талдау педагогтердің 41,8%- ы жоғары санатты, 23,7% - жоғары, 11,2% - екінші санатты екенін байқатты. Бұл ретте мұғалімдердің 23,3 % - ның санаты жоқ. Астана және Талдықорған қаласындағы физика - математикалық бағыттағы Зияткерлік мектептер мұғалімдерінің біліктілік деңгейі жоғары, Өскемен қаласындағы ХББ және Семей қаласындағы ФМБ Зияткерлік мектептерде төменірек (4.2 - кесте). 4.2- кесте. НЗМ педагогтерінің сапалық құрамы, адам № Зияткерлік мектеп Педагогтер саны Санаттар жоғары бірінші екінші санаты жоқ 1. Астана ФМБ 115 55 (47,8%) 29 (25,2%) 16 (13,9%) 15 (13,0%) 2. Астана ХБ 47 15 (31,9%) 11 (23,4%) 5 (10,6%) 16 (34,0%) 3. Көкшетау ФМБ 119 48 (40,3%) 38 (31,9%) 18 (15,1%) 15 (12,6%) 4. Семей ФМБ 115 32 (27,8%) 32 (27,8%) 14 (12,2%) 37 (32,2%) 5. Талдықорған ФМБ 113 61 (54,0%) 19 (16,8%) 9 (8,0%) 24 (21,2%) 6. Өскемен ХББ 118 51 (43,2%) 20 (17,0%) 8 (6,8%) 39 (33,1%) барлығы 627 262 (41,8%) 149 (23,7%) 70 (11,2%) 146 (23,3%) *педагогтер санында шетелдік мұғалімдер есепке алынбаған Дереккөз : «НЗМ» ДБҰ мәліметтері тестілеу эссе дайындау кәсіптік портфолионы көрсету әңгімелесу ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығы 170 Педагогтер қатарында 11 ғылым кандидаты жұмыс істейді, 1 мұғалім PhD дәрежесіне ие, сонымен қатар «Болашақ» бағдарламасының түлектері бар. Магистр академиялық дәрежесін алған педагогтер үлесі басым (78 адам) (4.5 - сурет). 4.5- сурет. Педагогтердің сапалық құрамы (дәрежесі, атағы), адам Дереккөз : «НЗМ» ДБҰ мәліметтері Бейінді пәндерді оқытудың халықаралық тәжірибесін енгізу халықаралық деңгейдегі жоғары білікті мамандарды тарту арқылы жүзеге асырылады. Стратегиялық әріптестері – Пәндерді тереңдетіп оқытатын мектептер мен арнайы оқу орындарының қорымен (SSAT) бірлескен жұмыс Ұлыбританиядан, АҚШ - тан, Жаңа Зеландиядан, Канададан, ОАР - дан және әлемнің басқа да елдерінен пән мұғалімдерін жұмыс істеуге шақыруға мүмкіндік берді. Республика бойынша НЗМ - да барлығы 35 шетелдік мұғалім жұмыс істейді (4.3 - кесте). 4.3- кесте. НЗМ - да жұмыс істейтін шетелдік мұғалімдердің білім деңгейі № Зияткерлік мектеп Master Bachelor Жиыны 1. Астана ФМБ 5 2 7 2. Астана ХБ 3 1 4 3. Семей 5 1 6 4. Өскемен 5 3 8 5. Көкшетау 3 2 5 6. Талдықорған 3 2 5 Барлығы 24 11 35 Дереккөз : «НЗМ» ДБҰ мәліметтері Шетелдік педагогтердің лауазымдық міндеттерінің шеңбері қосымша оқу және тәрбие жұмыстарын жүргізу есебінен айтарлықтай кеңейтілген. Жоба шеңберінде «team teacher» жүйесі енгізілуде. Бұл жүйе бойынша сыныпта бір мезгілде қатарынан екі педагог - қазақстандық және шетелдік педагог жұмыс істейді. 3 5 78 11 1 1 «Болашақ» бағдарламасы түлектері «Болашақ» бағдарламасының түлектері Магистрлер Ғылым кандидаттары PhD доктор Профессор мұғалім ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА Ұлттық білім беру ститистикасы және бағалау орталығы 171 Зияткерлік мектептер мұғалімдері кәсіби құзырет деңгейлерін Зияткерлік мектептер үшін арнайы әзірленген Педагог кадрлардың біліктілігін арттыру жүйесі (БАЖ) арқылы арттырады. Жүйеде төрт модульден тұратын педагогтер біліктілігін арттырудың деңгейлік жинақтау жүйесі қарастырылған (4.6 - сурет). жүктеу/скачать 7,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|