Білім беру мазмұнына қойылатын талаптар

22. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мақсаты жоғары рухани және өнегелі 
қасиет иесі болатын тұлғаның дамуында перспективаларын ескере отырып еліміздің бәсекеге 
қабілетті, жоғары білікті, өзіндік ойлау қабілетті және қоғамның прогрессивті 
техникалық, ғылыми, әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуын қамтамасыз ететін 
кадрларды дамыту және даярлау болып табылады.
ӘАОО-да өз бетінше ойлауға, басқаруға және елдің қорғаныс және ұлттық 
қауіпсіздігін, құқық қорғау қызметін жүзеге асыруды қамтамасыз етуге қабілетті, 
моральдық-адамгершілік қасиеті жоғары, жоғары білікті кадрларды даярлау жоғары білімнен 
кейінгі білім беру мақсаты болып табылады.
23. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру мазмұнында айқындалған негізгі 
құндылықтар:
1) қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік;
2) құрмет;
3) ынтымақтастық;
4) ашықтық.
24. Докторантураның негізгі құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:
1) мынадай: 
ғылым эволюциясындағы парадигмалардың ауысуы мен дамуының негізгі кезеңдері 
туралы; 
жаратылыстану (әлеуметтік, гуманитарлық, экономикалық) ғылымдарының пәндік, 
дүниетанымдық және әдіснамалық ерекшеліктері туралы;
білімнің белгілі бір саласындағы ғылыми мектептер мен олардың теориялық және 
практикалық жаңалықтары туралы; 
белгілі бір саладағы әлемдік және қазақстандық ғылымның ғылыми тұжырымдамалары 
туралы; 
ғылыми жаңалықтарды практикалық қызметке ендіру тетіктері туралы;
ғылыми қоғамдағы қарым-қатынас нормалары туралы;
ғалым-зерттеушінің педагогикалық және ғылыми әдебі туралы түсінігінің болуы; 
2) мыналарды:
жаһандану мен интернационалдандыру жағдайында отандық ғылымның дамуының заманауи 
үрдістерін, бағыттары мен заңдылықтарын; 
ғылыми танымның әдіснамасын;
белгілі бір саладағы әлемдік және қазақстандық ғылымның жетістіктерін;
ғылым мен білімнің әлеуметтік жауапкершілігін (сезінуі және қабылдауы);
халықаралық ынтымақтастық пен ғылыми байланысты жүзеге асыруға мүмкiндiк беретін 
кемінде бір шет тiлiн кәсiптік деңгейде білуі қажет;
3) мыналарды:
ғылыми зерттеулер процесін ұйымдастыруды, жоспарлауды және іске асыруды;
зерттеу саласындағы әртүрлі теориялық тұжырымдамаларды талдауды, бағалауды, 
салыстыруды және қорытынды жасауды; 
әртүрлі деректерден алынған ақпараттарды талдауды және өңдеуді;
заманауи теориялар мен талдау әдістері негізінде академиялық тұтастықпен 
сипатталатын ғылыми зерттеулерді өз бетімен орындауды;
ғылыми танымның шекарасын кеңейте отырып, өзінің жаңа ғылыми ойларын айтуды, 
өзінің білімі мен ойларын ғылыми қоғамдастыққа жеткізуді;
зерттеудің заманауи әдіснамасын таңдап, оны тиімді қолдануды; 
өзінің кәсіби дамуын жоспарлауды және болжауды білуі тиіс; 
4) мынадай:
әртүрлі ғылыми идеялар мен теорияларды сыни тұрғыда талдау, бағалау және 
салыстыру;
ғылыми қызметте талдау және эксперимент жүргізу; 

зерттеулер нәтижелерін жоспарлау және болжау; 
халықаралық ғылыми форумдарда, конференциялар мен семинарларда шешендік өнер және 
көпшілік алдында сөйлеу;
ғылыми хат пен ғылыми байланыс;
ғылыми зерттеулер процестерін жоспарлау, үйлестіру және іске асыру;
зерттеу саласында жүйелі түсінік пен таңдап алынған ғылыми әдістердің сапалылығы 
мен нәтижелілігін көрсете білу;
ғылыми іс-шараларда, іргелі ғылыми отандық және халықаралық жобаларға қатысу;
көшбасшылық басқару және ұжымды басқару;
ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызметке жауапкершілікпен және шығармашылықпен 
қарау;
заманауи ақпараттық және инновациялық технологияларды қолдана отырып, патенттік 
ізденіс жүргізу мен ғылыми ақпаратты беру тәжірибесі;
ғылыми жаңалықтар мен әзірлемелерге зияткерлік меншік құқығын қорғау;
шет тілінде еркін сөйлесу дағдысының болуы тиіс;
5) мынадай:
ақпараттар ағымының жедел жаңару және жедел өсу жағдайындағы ғылыми және ғылыми-
педагогикалық қызмет саласында;
теориялық және эксперименттік ғылыми зерттеулер жүргізуде;
ғылыми зерттеуде теориялық және қолданбалы міндеттерді қою мен оларды шешуде;
тиісті саладағы мәселелерге кәсіби және жан-жақты талдау жүргізуде;
тұлғааралық қарым-қатынас және адам ресурстарын басқару мәселелерінде;
мамандарды жоғары оқу орнында даярлау мәселелерінде;
ғылыми жобалар мен зерттеулерге сараптама жүргізуде;
үнемі кәсіби өсуді қамтамасыз етуде құзыретті болуы қажет.
25. Философия докторы (PhD) бағдарламасы бойынша білім алушының ғылыми-зерттеу 
жұмысына қойылатын талаптар:
докторанттың ғылыми-зерттеу жұмысы:
1) докторлық диссертация қорғалатын мамандықтың негізгі проблематикасына сәйкес 
болуы;
2) өзектілігі, ғылыми жаңалығы мен практикалық маңыздылығының болуы;
3) ғылым мен практиканың қазіргі теориялық, әдістемелік және технологиялық 
жетістіктеріне негізделуі;
4) компьютерлік технологияны пайдалана отырып мәліметтерді өңдеудің және 
интерпретациялаудың заманауи әдістеріне негізделуі керек;
5) ғылыми зерттеулердің қазіргі әдістерін қолдана отырып орындалуы;
6) қорғалатын негізгі ережелер бойынша ғылыми-зерттеу (әдістемелік, практикалық) 
бөлімдерінің болуы тиіс. 
26. Бейіні бойынша доктор бағдарламасы бойынша білім алушының эксперименттік-
зерттеу жұмысына қойылатын талаптар:
докторанттың эксперименттік-зерттеу жұмысы:
1) докторлық диссертация қорғалатын мамандықтың негізгі проблематикасына сәйкес 
келуі;
2) өзектілігі, ғылыми жаңалығы мен практикалық маңыздылығының болуы;
3) ғылымның, техниканың және өндірістің заманауи жетістіктеріне негізделген және 
нақты практикалық ұсыныстары, кешенді сипаттағы басқару мәселелерінің өзіндік 
шешімдерінің болуы;
4) алдыңғы қатарлы ақпараттық технологияларды қолдана отырып орындалуы;
5) қорғалатын негізгі ережелер бойынша эксперименттік-зерттеу (әдістемелік, 
практикалық) бөлімдерінің болуы тиіс. 

27. Докторантура мамандықтары шеңберінде жоғары оқу орындары Ұлттық біліктілік 
шегіне, кәсіптік стандарттарға сәйкес және Дублин дескрипторларымен және Еуропалық 
біліктілік шегімен келісілген білім беру бағдарламаларын өз бетінше әзірлейді.
докторантураны мамандандыру шеңберінде ӘАОО-да кәсіби құзыреттерге сәйкес 
(біліктілік сипаттамаларына, біліктілік талаптарына) түрлі білім беру бағдарламаларын 
ӘАОО дербес әзірлейді.
Білім беру бағдарламалары оқыту нәтижесіне бағдарлануы тиіс.
28. Бейіні бойынша докторантураның білім беру бағдарламасының мазмұнын жоғары оқу 
орны белгілейді.
Докторантураның білім беру бағдарламалары модульді білім беру қағидаларымен 
құрылады.
29. Философия докторын (PhD) даярлаудың білім беру бағдарламасы ғылыми-
педагогикалық бағытқа ие және жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім мен ғылым 
салалары үшін іргелі білім беру, әдіснамалық және зерттеушілік даярлық пен ғылымның 
сәйкес бағыттары бойынша пәндерді терең оқытуды қарастырады.
30. Бейін бойынша доктор даярлаудың білім беру бағдарламасы ұлттық экономика 
салаларына, әлеуметтік салаға: білім беру, медицина, құқық, мәдениет, қызмет көрсету, 
бизнес-әкімшілендіру және қорғаныс пен ұлттық қауіпсіздік, құқық қорғау қызметі салалары 
үшін іргелі білім беру, әдіснамалық және зерттеушілік даярлық пен ғылымның тиісті 
бағыттары бойынша пәндерді тереңдетіп оқытуды қарастырады.
31. Білім беру бағдарламасы шеңберінде мамандар даярлау мазмұны мен деңгейіне 
қойылатын ең төменгі талаптарды білім беру саласындағы уәкілетті орган бекітеді. 
32. Докторантураның білім беру бағдарламасының құрылымы маңызы бірдей екі білім 
және ғылым компоненттерінен тұрады.
33. Докторантураның білім беру бағдарламасында:
1) базалық және бейіндеуші пәндер циклдерін меңгеруден тұратын теориялық оқыту;
2) докторанттардың практикалық даярлығы: кәсіби, практика ғылыми тағылымдамалар 
түрлері; 
3) докторлық диссертацияның орындалуын қамтитын ғылыми-зерттеу (эксперименттік-
зерттеу) жұмысы; 
4) аралық және қорытынды аттестаттау қамтылады.
34. Жұмыстың барлық түрлерінің еңбек сыйымдылығын есептеу меңгерілген материалдың 
көлемі бойынша жүзеге асады және оқудың нақты нәтижелеріне жетуге қажетті докторант пен 
оқытушының еңбек шығынының өлшем бірлігі болып табылатын кредиттермен өлшенеді. Бұл 
ретте алдыңғы білім деңгейінде игерілген кредиттерді ескеретін жинақтаушы кредиттік жүйе 
қолданылады.
Докторанттың докторантураға түсер алдында докторантураның тиісті кәсіптік оқу 
бағдарламасын меңгеруге қажетті барлық пререквизиттері болуы тиіс. Қажетті 
пререквизиттер тізбесін жоғары оқу орны өзі айқындайды.
Қажетті пререквизиттер болмаған жағдайда докторантқа оларды ақылы түрде меңгеруге 
рұқсат етіледі. Мұндай жағдайда докторантурада білім алу докторант пререквизиттерді 
толық меңгергеннен кейін басталады.
ӘАОО-да оқуға түсу үшін пререквизиттерді игеру тәртібін тиісті уәкілетті органдар 
белгілейді. 
35. Оқу процесін кредиттік оқыту технологиясы бойынша ұйымдастыру кезінде оқу 
пәнінің көлемі кредиттердің бүтін санын құрауы тиіс. Бұл ретте әр пән, әдетте кемінде 2 
немесе 3 кредит көлемімен бағаланады.
ӘАОО-да әрбір пәннің көлемі кредиттердің толық санын құрайды және пәнді 1 кредитке 
бағалауға жол беріледі. Оқу пәнін бірнеше академиялық кезеңде игеруге рұқсат етіледі.

36. Білім беру қызметін ұйымдастыру оқу процесін және білім беру мазмұнын 
жоспарлау, оқу сабақтарын жүргізу тәсілдерін, докторанттың өзіндік жұмысын, олардың оқу 
жетістіктерін қорытынды бақылау түрлерін таңдау арқылы жүзеге асады. 
37. Білім беру мазмұнының құрылымы білім берудің есептеу-өлшегіш құралдары: оқу 
жоспары мен бағдарламаларына, оқу жүктемесінің көлеміне, академиялық кезеңдер 
ұзақтығына, академиялық сабақ түрлеріне, оқу материалының көлеміне және т.б. қойылатын 
талаптарға сәйкес айқындалады.
38. Доктор даярлаудың білім беру бағдарламасына оқу жоспары, пәндердің оқу-
әдістемелік кешендері, практикалар (педагогикалық, зерттеу немесе өндірістік) 
бағдарламалары және ғылыми-зерттеу жұмысының жоспары кіреді.
39. Білім беру мазмұнын жоспарлауды, оқу процесін ұйымдастыру мен өткізу тәсілін 
кредиттік оқыту технологиясы негізінде жоғары оқу орны өз бетінше жүргізеді.
40. Білім беру қызметін жоспарлау мен ұйымдастыру оқу жоспарлары негізінде жүзеге 
асады.
Оқу жоспарлары үлгілік (ҮОЖ), жеке (ЖОЖ) және жұмыстық (ОЖЖ) болып бөлінеді.
ӘАОО-да оқу жоспарлары үлгілік (ҮОЖ) және жұмыс (ЖОЖ) жоспары болып бөлінеді.
41. ҮОЖ осы стандарт негізінде докторантураның нақты мамандықтары бойынша 
әзірленеді және оны білім саласындағы уәкілетті орган бекітеді.
ӘАОО-да ҮОЖ осы стандарттың негізінде докторантураның нақты мамандықтары бойынша 
әзірленеді және білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша тиісті 
уәкілетті орган бекітеді.
ҮОЖ-да міндетті компоненттің әрбір оқу пәнінің еңбек сыйымдылығы және әрбір оқу 
қызметінің түрі (практика, ДҒЗЖ (ДЭЗЖ), кешендi емтихан, докторлық диссертацияны 
ресімдеу және қорғау) кредитпен айқындалады, ал оқу пәндерінің әр циклі бойынша таңдау 
компоненті кредиттердің жалпы санымен көрсетіледі.
ӘАОО-да міндетті компоненттің әрбір оқу пәнінің еңбек сыйымдылығы және оқу қызметі 
әрбір түрінің әрбір оқу пәнінің көлемділігі (практиканың, МҒЗЖ (МЭЗЖ), кешенді 
емтиханын, кредиттердегі магистрлік диссертацияны ресімдеу және қорғау ҮОЖ-да 
айқындалады, ал ЖОО компоненті оқу пәндерінің әрбір циклі бойынша кредиттердің жалпы 
санын көрсетеді.
42. ҮОЖ-ға қосымша жыл сайын жоғары оқу орындары таңдау компоненті бойынша ӘАОО-ны 
қоспағанда барлық пәндердің жүйеленген, аннотацияланған тізбесі болып табылатын 
элективті пәндер каталогын (ЭПК) жасайды.
ЭПК-да әр оқу пәні бойынша пререквизиттер мен постреквизиттер көрсетіледі. ЭПК 
докторанттарға элективті оқу пәндерін баламалы таңдау мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс.
43. Мамандық бойынша ҮОЖ мен ЭПК негізінде ӘАОО-ны қоспағанда докторанттарға ЖОЖ 
құрады. ЖОЖ әрбір докторанттың жеке бiлiм траекториясын айқындайды.
ЖОЖ-ға міндетті компонент пәндері мен ҮОЖ-дан алынған оқу әрекеттерінің түрлері 
(практикалар, ДҒЗЖ (ДЭЗЖ), кешенді емтихан, докторлық диссертацияларды ресімдеу және 
қорғау) және ЭПК ішінен таңдап алынған пәндер компоненті енеді.
ӘАОО-да докторанттың білім беру траекториясы ЖОЖ және докторанттың жеке жұмыс 
жоспарымен анықталады.
44. ОЖЖ оқу жылына мамандықтардың ҮОЖ-ы мен докторанттың ЖОЖ-ы негізінде жасалады 
және оны Ғылыми кеңестің шешімі негізінде білім беру ұйымының басшысы бекітеді.
ОЖЖ-да оқу жылында оқытылатын пәндер тізбесі және олардың кредитпен санағандағы 
еңбек сыйымдылығы, оқытылу реті, оқу сабақтарының түрлері мен бақылау нысандары, сондай-
ақ оқу қызметінің басқа да түрлері (практикалар, ДҒЗЖ (ДЭЗЖ), кешенді емтихан, докторлық 
диссертацияларды ресімдеу және қорғау) анықталады.
ЖОЖ және ОЖЖ-ның нысанын, құрылымын жобалау, бекіту тәртібін жоғары оқу орындары 
өздері анықтайды.

ӘАОО-да ЖОЖ мамандықтың ҮОЖ негізінде оқудың жалпы мерзіміне әзірленеді және білім 
беру мекемесінің басшысы бекітеді. ЖОЖ-да пәндердің тізбесі және олардың кредиттегі 
еңбек көлемі, зерттеу тәртібі, оқу сабақтарының түрлері және бақылау түрлері, сондай-ақ 
оқу қызметінің басқа да түрлері (практика, МҒЗЖ (МЭЗЖ), тағылымдама, кешенді емтихан, 
магистрлік диссертацияны ресімдеу және қорғау және т.б.) анықталады. ЖОЖ оқытушының 
сабақ кестесін және оқу жұмысының еңбек көлемін есептеуін жүргізу үшін негіз болып 
табылады. ӘАОО-да ЖОЖ әзірлеу және бекіту түрі, құрылымы, тәртібін ӘАОО дербес 
анықтайды.
45. Барлық оқу пәндерінің мазмұны оқу бағдарламаларымен анықталады. Оқу 
бағдарламалары үлгілік және жұмыс (силлабустар) болып бөлінеді.
Үлгілік оқу бағдарламалары (ҮОБ) міндетті компонент пәндері бойынша әзірленеді 
және оларды білім беру саласындағы уәкілетті орган бекітеді. 
ӘАОО-да ҮОЖ міндетті компонент пәндері бойынша әзірленеді және оларды тиісті 
уәкілетті орган бекітеді.
Оқу жұмыс бағдарламалары (силлабустар) оқу жоспарының барлық пәндері бойынша 
әзірленеді және оларды жоғары оқу орны бекітеді. Бұл ретте, олар міндетті компонент 
пәндері бойынша үлгілік оқу бағдарламалары негізінде әзірленеді, ал таңдау компоненті 
пәндері бойынша жоғары оқу орны өзі әзірлейді. Жұмыс оқу бағдарламалары мен 
силлабустардың нысанын, құрылымын, әзірлеу және бекіту тәртібін жоғары оқу орнының өзі 
анықтайды. 
46. Докторант ғылыми консультанттардың жетекшілігімен жасалатын жеке жұмыс 
жоспары негізінде оқиды. 
47. Докторанттың жеке жұмыс жоспары оқудың толық кезеңіне арналып жасалады және 
мынадай бөлімдерден тұрады:
1) ЖОЖ (қажет болған жағдайда жыл сайын нақтыланады);
2) ғылыми-зерттеу, эксперименттік-зерттеу жұмысы (тақырыбы, зерттеу бағыты, 
мерзімі және есеп беру нысаны);
3) практика (бағдарламасы, базасы, мерзімі және есеп беру нысаны);
4) негіздемесі мен құрылымы бар докторлық диссертация тақырыбы;
5) докторлық диссертацияны орындау жоспары;
6) ғылыми жарияланымдар және тағылымдамадан, оның ішінде шетелдік тағылымдамадан 
өту жоспары.
ӘАОО-да докторанттың жеке жұмыс жоспары оқудың жалпы кезеңіне жасалады және 
мынадай тараулардан тұрады:
1) ғылыми-зерттеу/эксперименттік-зерттеу жұмысы (зерттеудің тақырыбы, бағыты, 
есептілік мерзімі және түрі);
2) практика, тағылымдама (бағдарлама, база, есептілік мерзімі және түрі);
3) негіздемесі және құрылымы бар магистрлік диссертацияның тақырыбы;
4) магистрлік диссертацияны орындау жоспары;
5) ғылыми жарияланымдардың жоспары, ғылыми-практикалық конференцияларға қатысу 
(ғылыми-теориялық конференцияларға) және т.б.
48. Докторантурадағы оқу сабақтары инновациялық технологиялар мен оқытудың 
интерактивті әдістерін қолдана отырып жүргізілуі тиіс. 
49. Оқу процесін жоспарлау кезінде жоғары оқу орны осы стандартқа 14-қосымшаға 
сәйкес докторантураның білім беру бағдарламасының компоненттерін бөлу нормаларын 
басшылыққа алады.
ӘАОО-да оқу процесін жоспарлау барысында ӘАОО осы стандартқа 15-қосымшаға сәйкес 
докторантураның білім беру бағдарламаларының компоненттерін бөлу нормаларын басшылыққа 
алады.

50. Докторантураның жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламасын меңгерген 
және докторлық диссертациясын қорғаған тұлғаға философия докторы (PhD) немесе бейіні 
бойынша доктор дәрежесі нормативтік мерзімі кемінде үш жыл мерзіммен беріледі.
51. PhD доктор дәрежесін алушы тұлға арнайы тақырып бойынша ғылыми білімді 
тереңдету, ғылыми және қолданбалы міндеттерді шешу үшін докторлықтан кейінгі 
бағдарламаны орындауға немесе таңдаған ЖОО-ның жетекші ғалымының басшылығымен ғылыми 
зерттеуді жүргізуі мүмкін.

жүктеу/скачать 0,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: