-осымша. 14.00.52 шифрлы маманды ы ылыми

ЫСАРТЫЛ АН СѲЗДЕР ТIЗIМI
ЕМС 
— ерікті медициналы сатандыру
МЗ 
— медициналы-леуметтанулы зерттеу
ММ 
— медициналы-леуметтанулы мониторинг
АМСК 
— ал ашы медициналы-санитарлы к мек
РМ?А 
— Ресей медицина ылымдарыны академиясы
МС@ 
— медициналы сатандыру "йымы
ММСТ —
міндетті медициналы сатандыруды территориялы 
оры
ММСФ — 
міндетті медициналы сатандыруды федералды 
оры
ЖМТ 
— жеке медициналы тжірибе

АВТОРДАН
Азаматтарды денсаулы ын ор айтын Денсаулы сатау жйесіні 
ж"мысы туралы азіргі заман ы к зарастар мен пікірлер медицина 
мен фармация салаларыны шеберінен шы ып кетті. Негізінде, адам-
ны денсаулы ы шін экологиялы т"р ыдан ауіпсіз мір сру ортасы, 
ебек ету жа дайы, таматану сипаты, т"рмыс-тіршілігі, демалыс, ор-
ша ан орта, о ам жне мемлекетпен леуметтік-психологиялы ахуал 
маызды. Адамны денсаулы жа дайы т"ым уалаушылыа, жаса, 
а заны бейімделу ммкіндіктеріне жне оны белсенділігіне, соны-
мен атар, сырты ортаны кумулятивті серіне байланысты.
Денсаулы сатау жйесіні тиімді жйесін алыптастыру шін 
негізгі медициналы-леуметтанулы факторларды айындап алу 
ажет; негізгі медициналы-леуметтанулы дерістерді медици-
налы-леуметтанулы лгілерін "рып алу маызды; анытал ан 
факторларды т"р ындарды денсаулы жа дайына райсысыны 
маыздылы ы мен сипатын анытау; сондай-а, медициналы меке-
мелерді ж"мыс істеуін ада ала ан ж н.
Нарыты экономика жа дайында медициналы-леуметтанулы 
зерттеулерді дістемелік "ралдарын мегеру медицинаны, денсау-
лы сатау жйесіні, медициналы ылымдар мен білім жйелеріні 
табысты дамуы шін ажет. Б"л сараптамалы ммкіндіктер бірінші ке-
зекте медицина леуметтануыны ылыми пн ретінде маыздылы ын 
к рсетеді. Оны масаты — медицина, денсаулы сатау жйелеріні 
мселелерін, оларды даму ммкіндіктерін теориялы-эмпирикалы 
сипаттау арылы к рсету жне тарихи тжірибе мен "сас елдерді ж-
йелерімен салыстыра отырып арастыру.
Ресейлік медицина леуметтануыны азіргі дегейі — дістемені 
жетілдіре тсу, здік шетел мектептері мен а ымдарыны ылыми 
жаалытары мен н"саулытарын белсенді зерттеу жне бейімделу 
болып табылады. 2000 жылы ылыми ызметкерлерді мамандытары 
тізіміне 14.00.52 — «Медицина леуметтануы» шифры мен атауын 
енгізу маызды болды. К птеген жо ары оу орындарында «Меди-
цина леуметтануы» маманды ы гуманитарлы факультеттерде оыту 
ба дарламасына енгізілді.
Біра атал ан ылымны дамуына пнді жо ары медициналы жне 
гуманитарлы оу орындарында оыту а ажетті оу-дістемелік "-
ралдарды жетіспеушілігі кедергі болуда.
Б"л оулы «Медицина леуметтануы» курсы бойынша бірінші ре-
сейлік оулы болып табылады. Аталмыш курс бойынша авторлы 

 Автордан 
9
оулы оу ба дарламасына сйкестендіріліп денсаулы сатау саласы-
ны "йымдастырушылары мен басарушыларына арналып жазыл ан. 
Оулыты дайындау барысында авторды о амды денсаулы сатау 
саласында ы, И. М. Сеченов атында ы Бiрiншi Мскеу мемлекеттiк ме-
дициналы университетiнде оытушылы тжірибесі, сонымен атар, 
«Медицина леуметтануы» ылыми-тжірибиелік журналында бас ре-
дактор ызметтерін атаруда ы іс-тжірибиесі олданылды. Материал-
дарды дайындау барысында «Медицина леуметтануы» (М.: Медицина, 
2002) жне «Медициналы-леуметтанулы мониторинг» (М.: Медици-
на, 2003) оу "ралдарын шы ару а басшылы жасау маызды р л ат-
арды.
Оулы 4 б лімнен т"рады. Оларды райсысы медицина леу-
меттануыны жеке ба ыттарын амтиды. Бірінші б лім — негізгі леу-
меттанулы " ымдар, т"жырымдар. леуметтануды о ам туралы 
ылым ретіндегі дістемелері мен дістерін амтиды. Екінші б лім — 
теориялы-дістемелік, онда медицина леуметтануыны пні мен 
масаттары арастырылады; медицинаны мні леуметтік институт 
ретінде ашылады; леуметтік маркетингті дістемесі, медициналы 
сатандыру — денсаулыты ор ау саласында ы механизм ретінде, ме-
дицина леуметтануында ы зерттеулерді негізгі ба ыттары амтыл-
ан. Lшінші б лім — басаруда ы арым-атынастар жне денсаулы 
сатау мекемелері мен "йымдарында ы шешім абылдау рдістеріні 
мселелеріне; медициналы "йымдарда ы ызметкерлермен ж"мыс 
туралы, сіресе, денсаулы сатау жйесіні болаша менеджерлері 
мен "йымдастырушыларына арнал ан. Медицина леуметтануыны 
олданбалы б лігі — дістеме жне зерттеулер дістері, медициналы-
леуметтанулы зерттеулерді негізгі кезедері жне нтижелеріне са-
раптама жасау оулыты со ы б лімінде арастырыл ан.
Кейбір таырыптар медицина леуметтануыны ылыми пні ше-
берінде амтылмай алды. Себебі, аталмыш оулы материалдарын 
дайындау барысында баспа бет к леміне шектеу ойыл ан. Медици-
на леуметтануыны ресейлік аз антай тжірибесін ескере келе, автор 
ызы ушылы танытар оырмандарды лі де осымша апараттар 
ал ылары келетіндерін жоа шы армайды. Сондытан рбір б лімні 
соында жарыа шыан библиографиялы негізгі жне осымша 
ылыми маалаларды тізімін, ал ткен материалды бекіту шін лгілік 
реферат таырыптары, айталау а арнал ан с"ратар мен тапсырмалар 
берілген.
Материалды баяндау дісі мен "рылымы, тіпті, ешашан ксіби 
медицина леуметтануымен айналыспа ан оырмандарды жне ксі-

10 Автордан 
би леуметтанушы бола т"ра, медициналы ерекшеліктермен кездеспе-
ген оырмандарды да назарын аудару а ба ыттал ан.
Автор пнні баяндалуы мен мазм"нына байланысты оырмандар-
ды пікірлері мен "сыныстарын ктеді жне келесі оулыты даярлау 
барысында ескереді.

жүктеу/скачать 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: