Конференциясының ЕҢбектері
ЖАҢА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ
жүктеу/скачать 5,18 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖАҢА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
ЖГТУ, Тараз, Қазақстан
Эффективное использование новых технологий обучения в процессе проведения уроков, дает возможность достижения поставленной цели. Summary The effective using a new technological instruction in process of conducting Lessons, gives the possibility to achive put aims.
Еліміздің егемендік алып, қоғамдық ҿмірдің барлық, соның ішінде білім беру саласында жҥріп жатқан демократияландыру мен ізгіліктендіру мектепті осы кезге дейінгі дағдарыстан шығаратын қуатты талпыныстарға жол ашты. Қазіргі кезде біздің Республикамызда білім берудің жаңа жҥйесі жасалып, ҽлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бҧл педагогика теориясы мен оқу – тҽрбие ҥрдісіндегі елеулі ҿзгерістерге байланысты болып отыр: білім беру парадигмасы ҿзгереді, білім берудің жаңа мазмҧны пайда болуда: -
ғылымдағы шығармашылық жҽне нарық жағдайындағы білім беру бағдарламаларының нақтыланумен байи тҥсуде; -
қазіргі заманғы компьютерлік қҧралдарға ығысып орын беруде; -
баланың жеке басын тҽрбиелеуде, оның жан дҥниесінің рухани баюына, азамат, тҧлға ретінде қалыптасуына кҿңіл бҿлінуде; Оқыту технологиясын жетілдірудің психологиялық педагогикалық бағыттағы негізгі ой – тҧжырымдары тҿмендегіше сипатталады: -
ақыл – ойды дамытатын оқуға кҿшу; -
оқушыға орташа деңгейде білім беретін бағдарламадан жекелеп, саралап оқыту бағдарламасына ҿту. Қазір Республика оқу орындары, педагогикалық ҧжымдары ҧсынылып отырған кҿпнҧсқалыққа байланысты ҿздерінің қалауына сҽйкес кез келген ҥлгі бойынша қызмет етуіне мҥмкіндік алды. Бҧл бағытта білім берудің ҽртҥрлі нҧсқадағы мазмҧны, қҧрылымы, ғылымға жҽне тҽжірибеге негізделген жаңа идеялар, жаңа технологиялар бар. Сондықтан ҽртҥрлі оқыту технологияларын оқу мазмҧны мен оқушылардың жас жҽне психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдап, тҽжірибеде сынап қараудың маңызы зор.Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болу мҥмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мҧғалімнің интеллектуалдық, кҽсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық жҽне де басқа кҿптеген адами келбетінің қалыптасуына игі ҽсерін тигізеді, ҿзін - ҿзі дамытып, оқу- тҽрбие ҥрдісін тиімді ҧйымдастыруына кҿмектеседі. Егер мектептерде жаңа технологиялық ҽдістерді тиімді пайдалана білсек, ҽр оқушының қабілетін танып, біліп, дамытсақ, шыңдасақ жоғары дҽрежелі азамат болар еді. Қазіргі мектеп, ондағы сабақтар талапқа жауап бере ала ма? Яғни, жаңа технологияны қалыптастыру ҥшін не керек? Ол ҥшін жаңашыл бет бҧруға ҽрбір ҧстаздың кҿңілі болуы керек. Оқытудың жаңа технологиялары ғылымға жҽне тҽжірибеге негізделген ҽр тҥрлі білім саласын кең тҥрде игеруде,оларды іс жҥзінде пайдаланғанда аумағы кең, жаңа мҽліметтер мен кҥнделікті іс ҽрекеттегі ҧсныстарды іске асыруда аса пайдалы. Оқытудың жаңа технологияларын жасап шығып, оны оқу орындарында кҥнделікті оқу процесіне жалпылама енгізу арқылы біз бірте-бірте кҽсіби білімдік, дидактикалық бейімделген мазмҧны жоғары оқу орындарында жаңа буын оқулықтарын шешкен болар едік. Оқытудың жаңа технологиялық ҽдістерін сабақ ҿту процесінде тиімді қолдана білсек, онда біз ҿз мақсатымызға жетер едік. 239 ХХІ ғасыр табылдырығында тҧрған адамзат дамуының жаңа кезеңі – білім беру прогрестің ең маңызды факторларының бірі болып саналатын кезеңге жетті. Қазақстан Республикасының орта білімді дамыту Тҧжырымдамасында қазіргі мектептер: 1)
2)
қоғамның интелектуалдық қуатын жетілдіру; 3)
еліміздің материалдық-қаржылық ҽл-ауқатын ҽрі қарай дамыту; 4)
орта білім беру жҥйесін ҽрі қарай дамыту т.с.с. міндеттерді кҿздейді. Бҧл міндеттерді шешу ҥшін мектеп ҧжымдары, ҽр мҧғалім кҥнделікті ізденіс арқылы барлық жаңалықтар мен ҿзгерістерге батыл жол ашарлық қарым-қатынас жасаулары керек. Оқыту тҥрлерін, ҽдістері мен қҧралдарын одан ҽрі жетілдіріп, тиімді тҽсілдерді нҽтижелі қолданудың жолдарын іздестірулері қажет. Ғылыми-педагогикалық ҽдебиеттерде іс жҥзінде анықталып табылған оқыту ҥрдісінің нҽтижесін кҿтеретін ҽдіс-тҽсілдері, тҥрлері кҿбінде жаңашыл, инновациялық деп атайды. Мектеп практикасымен танысу барысында мҧғалімдердің инновациялық технологияларды біртіндеп қолдануға ҧмтылғаны байқалады. Бірақта олар инновациялық ҽдіс-тҽсілдердің жалпы ҽдістерден айырмашылығы, оларды қолданудың тиімді жолдары қандай деген мҽселелерді анық- айқын біле алмайды. Инновация (латын сҿзі in – в, novis - жаңа) жаңа, жаңалық, жаңарту дегенді білдіреді екен. С.И. Ожегов сҿздігі бойынша: инновация бірінші рет шыққан, жуық арада пайда болған, бҧрынғының орнын басатын, алғаш ашылған, бҧрыннан таныс емес енгізілген жаңалық. 1957-1964 ж. он жылдық тарихқа американдық білім жҥйесіндегі инновациялар жҽне ҿзгерістер кезеңі ретінде енеді. 1)
Ағылшын ғалымдарының пайымдауынша, жаңалық кҿзі арнайы қолданған деректерде, дамушы идеяларда, кітаптарда, педагогтардың білімді кҿтеру ҧйымдастырушыларда, т.с.с. 2)
сатыдағы мҧғалім ҽрдайым жаңалықты бастаушы ретінде іс-ҽрекет жасауы тиіс,‖ – дейді. 3)
Инновациялық технологияларды қолданып дамыту мҽселелерін басқа елдердің педагогтары да қарастырады. 90- жылдардың бас кезінде орыс ғалымдары Днепрова В.И. Зоялинский, Лазереваның еңбектерінде ―инновация‖ пайда болады. Олар ―инновация‖ ҧғымы білім беру жҥйесінде жаңалықтарды жасап шығару, игеру, қолдану жҽне тарату іс-ҽрекеті деп сипаттайды. М.М. Поташник, А.С. Лоренсов ―жаңалық‖ дегенді қҧрал ретінде (яғни, жаңа ҽдіс, жаңа технология) ал, ―инновацияны‖ осы тҽсілдерді меңгеру ҥрдісі деп санайды. Қазақстан мемлекетінде ―инновация‖ ҧғымын пайдалану соңғы бес жылдыққа жатады. Ең алғаш ―инновация‖ ҧғымы қазақ тілінде анықтаған ғалым профессор Немеребай Нҧрахметов. Ол: ―Инновация, инновациялық ҥрдіс деп отырғанымыз білім беру мекемелерінің жаңалықтарды жасау, меңгеру, қолдану жҽне таратуға байланысты бір бҿлек қызметі‖ – деген анықтаманы ҧсынады. Н.Нҧрмағанбетов ―Инновация‖ білімінің мазмҧнында, ҽдістемеде, технологияда, оқу- тҽрбие жҧмысын ҧйымдастыруда, мектеп жҥйесін басқаруда кҿрініс табады деп қарастырып, ҿзінің жіктемесінде инновацияны, қайта жаңарту кеңістігін бірнеше тҥрге бҿледі: 1) Жеке тҥрі (жек-дара, бір-бірімен байланыспаған); 2) Модульдік тҥрі (жеке дара кешені, бір-бірімен байланысқан); 3) Жҥйелі тҥрі (Мектепті толық қамтитын). Ал жалпы инновацияны модификациялық, коминаторлық, радикалдық деп ҥш тҥрге бҿлуге болады: Модификациялық инновация – бҧл қолда барды дамытумен, тҥрін ҿзгертумен айналысу. Бҧған В.Ф. Шаталовтың математикаға жазған тірек конспектісі жҽне оны кҿптеген мҧғалімдердің пайдалануы мысал бола алады. Комбинаторлық инновация – бҧрын пайдаланылмаған, белгілі ҽдістеме элементтерін жаңаша қҧрастыру. Бҧған пҽндерді оқытудың қазіргі кездегі ҽдістемесі дҽлел. Радикалдық инновацияға білімге мелекетті стандарттарды енгізу жатады. Мемлекетті стандарт білім беруде, негізінен, мҿлшерлерді, параметрлерді, деңгейлік жҽне сапалы оқытудың кҿрсеткіштерін қалыптастырады. Мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқыту ҥрдісін ҧйымдастыру жаңа педагогиалық технологияны ендіруді міндеттейді. Ал жаңа педагогикалық технологияның тҥрі, қолдану ерекшелігі, одан туындайтын ділгір мҽселелер бҥгінгі ҥлгерім кҿрсеткіші, берілген білім сапасы формализм мен субъективтіліктен ҽлі арыла алмауда, осыған орай, ғалымар жаңашыл-мҧғалімер
240 бҧл мҽселелерді шешу бағытында біршама істер атқаруда. Инновация дегеніміз – белгілі бір жҥйедегі жаңашылдық. Педагогикалық инновация – педагогикалық жҥйедегі жаңашылдық. Педагогикалық жҥйе қҧрылымын кей ғалымдар (И.П. Подласый, В.П. Беспалько, т.б. оқушылар тҽрбие мақсаты тҽрбие мазмҧны тҽрбие жҧмыстарын ҧйымдастыру формалары тҥрінде қарастырады (тҽрбиелей отырып оқыту жағдайында). Білім беру ҥрдісінің негізгі бҿліктері: мақсат мазмҧн форма ҽдіс
оқыту кҿрнекілігі тізбесі жаңа мазмҧнға ие болғанда ғана педагогикалық жҥйедгі жаңашылдыққа жол ашылады. Ал жаңа технологияны қолдану тҿмендегі кезеңдер арқылы іске асады: оқып-ҥйрену меңгеру ҿмірге ендіру
дамыту. Жаңа технологиямен жҧмыс істеу ҥшін тҿмендегі алғы шарттар қажет: оқу ҥрдісін интенцивтендіруді жаппай қолға алу; оқушылардың сабақтастылығын болдырмау шараларын кешенді тҥрде қарастыру. Оның ғылыми-ҽдістемелік, оқыту-ҽдістемелік, ҧйымдастырушылық себептеріне ҥнемі талдау жасап, назарда ҧстау; жаңа буын оқулықтарының мазмҧнын зерттеп білу, пҽндік білім стандартымен жете танысу, білімді деңгейлеп беру технологиясын игеру арқылы оқушыларға білімді мемлекеттік стандарт деңгейінде игертуге қол жеткізу; оқыту ҥрдісін ізгілендіру мен демократияландыруды ҥнемі басшылыққа алу. Педагогикалық технология кҽсіптік қызметті ерекше тҥрі болып табылады. Оқыту технологиясын меңгеруі ҥшін педагогикалық аса зор тҽжірибені жҧмылдыру қажет болады. Бҧл ҿз қызметіне шығармашылықпен қарайтын, жеке басының белгілі іскерлік қасиеті бар адамды қажет ететін жҧмыс. Шындығында, ҽрбір педагог жаңа технологияны меңгеру барысында ҿзін ҿзі қалыптастырады. Жаңа технология жасаудың теориялық негіздерін зерттеп дайындауды оқу процесі жҿніндегі ҽр тҥрлі ойлар жҥйесінің принциптері негіздерін сын кҿзқараспен ҧсынып, мҽнін тҥсіндіруден бастаған жҿн: 1.
Оқу процесін басқару ҥлгісі мен атқару тҽртібін қайта қарау. 2.
Оқу процесін жобалау, ҧйымдастыру жҽне басқаруда, оны ҥйлесімді, қолайлы тҥрде кҥшейтуде дамудың басым, ҧтымды бағытына сҥйену. 3.
оқыту ҽдістемесінің тҥпкілікті жҽне сапалы болмауын, соның нҽтижесінде оқыту уақытының текке, мақсатсызжҧмсалуын бейтараптандыру жҽне тҥпкілікті болдырмау. 4.
тығыз байланыста. 5.
Оқушыларды оқытуды кҥшейтіп, білімді базалық деңгейге дейін тереңдетуді тҥсіну, олардың ой-ҿрісін кеңейту, оқыту уақытын арттырмай, бағдарламалық мҽліметтерді толық меңгерудің ҽдістемесін іске асыру. Оқыту уақыты қорының тапшылығы оқушылардың психологиялық жҽне физиологиялық мҥмкіндіктерінің шектеулілігін ескеру, оқу еңбегінің жоғарғы деңгейдегі мҿлшеріне сҽйкес жҧмыс кҿлемі жҥйелі тҥрде қолайлы қызмет атқаруға мҥмкіндік береді, соның нҽтижесінде белгілі мамандықтардың студенттері жоспарланған жалпы білімдік дайындықтың негізгі деңгейіне барынша толық жете алады. Оқыту қарқыны кҥшейудің негізгі бағыттары мыналар: 1.
Оқу процесін жобалағанда ҽрбір студенттің мҥмкіндіктері мен қабілетін басынан бастап ескеру (оқытудың жаңа технологиясы) 2.
ҧтымды жҽне жҥйелі орналастыру (оқу процесін ҧйымдастырудың модульдік, тақырыптық, тараулық, бҿлімдік) технологиясы. 3.
қабілеттерін ескеріп оқыту. 4.
Оқушының білім деңгейін болжау жҽне бағалауда қарқынды бақылау тҽсілін қолдану. 5.
Оқыту ҽрекетінің қарқынын кҥшейту, жалпы білімдік іс-ҽрекетпен сабақ оқуға мақсатты дағдылануды қалыптастыру не нҽрсеге оқыту? қалай оқыту? немен оқыту сияқты ―шартты ‖ бағыт істейтін мақсаттарды айқындау. Оқу процесін ҧйымдастырудың модульдік технологиясы мен оқыту технологиясы оқу процесін қҧрып, анықтауға мҥмкіндік береді.
241 Оқу процесінің ҥлгісін жасағанда сол оқу процесіне нақты тҥрде бірте-бірте жуықтау тҽсілін қолдану міндетті іс (жаңа технология жобасының идеолгиясы). Жаңа технология оқу процесінде іске асырылатын жҽне мҧғалім іс-ҽрекетін жоспарлайтын дидактикалық модульдердің жобасын жасауды кҿрсетеді. Оқытудың жаңа технологиясы осы уақытқа дейін ҿз мҽнінде шешілмеген пҽнаралық байланыстарды оқу процесі барысында дидактикалық модульдердің бір-бірімен ара байланыстары арқылы мҥдделі тҥрде жаңаша шешуге мҥмкіндік береді. Жаңа технология ҽр тҥрлі пҽннің оқытушыларына ҿз мамандығының сапа деңгейіне жҧмыс істеу ерекшелігіне ҽдістемелік тҽжірибесіне шығармашылықпен қарауына, жаңашыл тҽжірибелерін жҽне ҽдістемелерін кеңінен пайдалануға, ең бастысы, білімнің жаңадан қалыптасқан мазмҧны арқылы жоғары айтылғандарды барлық мектептердің кҥнделікті оқу жҧмыстарында таратуға мҥмкіндік береді. Мҧндай жҧмыстың нҽтижесі – оқыту мақсатын меңгеру, іс-ҽрекетті ҧйымдастыру, оқыту мазмҧны тҧжырымдалған оқытудың ҽдістемелік жҥйесін қҧру болып табылады. Оқушыларға базалық білім жҥйесін беру, олардың жеткілікті іскерлік деңгейін қалыптастыру, оқуға, ойлауға ҥйрету, оқушылардың білімді ҿздігінен іздестірулерін дамыту, яғни оларды танымдық ҽдістермен қаруландыру, оларды сын кҿзбен қарап ойлауға ҥйрету, сонымен қатар, ҿздерінің ойлары мен тҧжырымдарының дҧрыстығын негіздеп, дҽлелдеуге ҥйретуге мҥмкіндік туады. Жаңа технологияны іске асырудың қажетті шарты ретінде мынандай ҽдіснамалық принциптерді міндетті тҥрде орындауға баса кҿңіл аудару аса маңызды. 1.
2.
Оқытудың кез-келген уақыты аралығында берілген пҽннен оқушының кепілді дайындығы болу принципі. 3.
Оқу процесінің модульдік жобалау принципі. 4.
Жоғарғы оқу орныдарындағы кері тартарлық шек қойып тежеушілікті жойып, бҧрынғы дҽстҥрлі оқыту кҿздерін дҧрыс ара қатынаста ҥйлесімді пайдалану принципі. 5.
мҽліметтердің дҧрыстығы мен шындыққа сҽйкестік принципі. 6.
Мектеп мҧғалімдері мен оқушылардың оқу процесіндегі арақатынасының жарасымды даму бірлігі принципі. 7.
жҥйелі тҥрде ҧйымдастыру принципі. 8.
Жаңа технологияны жобалаудағы мазмҧндық, бірізділік, мотивациялық жақтарының бірлігі принципі. 9.
жету принципі. Оқытудың жаңа технологиясының дидактикалық модуль тҥрінде жҥзеге асыру жобасы, ҽуелі ойша тҧрғылзылған материалдық дҥниеден басталады. Содан кейін, ой салыстырмалы тҥрде ҧсынылады, ҽрине ең ҽуелі болашақта дидактикалық модуль жҥзеге асырылатын оқу процесінің қҧрылымын айқындау қажет. Мҧнда технологиялық процестің негізгі кезеңдері жҿніндегі алғашқы мағлҧматтарды, ҽдістемелік, технологиялық, тҧрмыстық жобаларды, орындаушылардың мамандық деңгейін, оқытудың технология тіліне аударылған болжау мен бағалауды кҿрнекі жҧмыс жабдықтарының жоспарланған қорытындысын меңгерудегі ҿз ҧсыныстарымызды қатаң бір жҥйеге келтіру аса маңызды. Ең бастысы мектептің педагогтар ҧжымы ҿзінің мҽдени жҽне білімділік деңгейі мен адамгершілік ақыл парасаты жағынан педагогикалық технологияны қабылдауға дайын болып, ол жҧмысты қҧлшына іске асыруға дайын болуы қажет. Енді оқу процесінде жобалаудың пҽндік логикасының кейбір мҽселелеріне тоқталайық. Бірінші кезең – нақтылы технология кҿзқарас жҥйесін, оның мағлҧмат тҥрлері жҽне нақтылы дидактикалық модул шеңберіндегі технологиялық процестің соңғы қорытындысын ҿз қҧрамында сақтайтын ―Оқытудың жаңа технологиясын теориялық тҧрғыдан негіздеу‖ деп аталатын қҧжаттар жинағын зерттеп дайындау. Ҽрине, оқыту технологиясына жоспар дайындағанда оның бірнеше тҥрлері қолымызда болып, оны оқу процесіне енгізу ҥшін қажетті жоғары ғылыми деңгейде дайындалған болуы керек.
Жаңа технологияның бірнеше тҥрі жҿнінде айтқанда, біріншіден, таңдаулы авторлар жасаған дидактикалық модульдің ҽдістемелік тҽжірибе нҽтижесінде жасалған тҥріне тоқталған болатынбыз. Оқытудың технологиялық процесінің соңғы нҧсқасын, яғни жалпылама меңгеру мен
242 санын кҿбейтуге дайын дидактикалық модульді – барлық талдап шыққан мағлҧмат тҥрлерін қарастырып жҽне оларды жинақтаудың нҽтижесінде алынған қорытынды деп танитын боламыз. Екінші кезең – ―берілген дидактикалық модуль шеңберіндегі технологиялық атқару тҽртібі‖ деп аталатын қҧжаттар жиынтығын дайындау. Оқыту технологиясы оны іске қосу тҽртібіне байланысты болғандықтан уақыт мҿлшері белгіленген бҿлімдері болады жҽне олардың атқару бірізділігі оқу процесі технологиясының логикасын айқындап қҧрастырады. Белгіленген мҧндай бҿлімдердің мысалы ретінде технологиялық жағдайды қарастыруға болады. Технологиялық жағдай оқушылардың болжамдалған жҽне жоспарланған дамуы мен оқуының белгілі бір нҽтижеге жетудің қарапайым тҥрі болады. Аралық нҽтижеге жету келесі технологиялық жағдайды 45 минуттық уақыт модулімен сҽйкестендіреміз де істің алдағы қорытындысын осы қарапайым модульдің қорытындысымен ҿлшейміз. Сонымен оқыту технологиясын жобалаудың қарапайым іс-ҽрекеті ретінде технологиялық жағдайды қарастырамыз. Дидактикалық модульді жобалағанда біздің ойымызша, келесі технологиялық жағдайларды жҥзеге асыруымыз қажет: дайындық жҧмысы, оқушының жеке басының міндетті жҧмысы яғни оқу- танымдық жҧмысы, тексеру жҧмысы, яғни оқушының оқу кҿлемін игеруінің қазіргі жағдайға жан-жақты сай дамуын жҥйелі тҥрде талдап болжау, қорытынды жҧмысы, яғни, берілген дидактикалық модульге сҽйкес ҽр студенттің немесе оқушының алып қарастырылған тараудан білімнің базалық деңгейін оқу сапасының мемлекеттік стандартына сай игергендігі жҿнінідегі сҧраққа жауап алу. Ҥшінші кезең – берілген дидактикалық модульге сай ―мҧғалімнің ҽдістемелік жҧмыс жабдықтары‖ атты қҧжаттар жинағын дайындау. Біз мектеп мҧғалімдерінің оқу тҽрбиелік жҧмысын жобалаудағы жҽне атқарудағы жетекші роль атқаратын ҽдістемелік жҧмыс жабдықтарына аса маңызды мҽн береміз. Сондықтан да технологияның осы бҿлігі ―не нҽрсеге оқыту‖ керек деген сҧрақпен бірге ―қалай оқыту қажет‖ деген сҧраққа жауап береді. Бҧрыннан қалыптасқан оқыту ҽдістемесіне біз осы екі сҧраққа жауап берумен ғана қанағттанып келсек, енді оларға ―немен оқыту‖ керек деген сҧрақты жалғаймыз. Бҧл сҧраққа жауап беру мақсатында ҽдістемелік тҽсілдерге, амалдарға, ҽртҥрлі ҽдістемелік жҧмыс жабдықтарына, оқыту технологиясының жаңа мҽліметтерінің дидактикалық мҥмкіндіктеріне сҥйенеміз. Осыларға байланысты технологиялық процестің соңғы қорытындысына жақындауға мҥмкіндік туады. Болашақ мектеп мҧғалімі мен жоғары оқу орындарының оқушыларын дайындайтын жоғары педагогикалық жҽне университеттік білім беру жҥйесіндегі, ҽсіресе, оқушыларға жан тану жҽне білім беру мен тҽлім тҽрбиені қалыптастырудағы ашықтан ашық кеткен кемшіліктер мен ақаулар, соның нҽтижесінде қажетті іс-ҽрекетке бағытталған жҧмыс жабдықтарының мҧғалім мен оқушының қолында болмауы, олардың ҽдістемелік, дидактикалық білім мҽдениетін елеулі тҥрде нашарлатады. Ҽрбір мектеп мҧғалімі мен жоғарғы оқу орнының оқытушысы оқытудың жаңа технологиясын жобалау мен меңгеруге қатыса отырып, ҿзінің кҽсіби білім деңгейін кеңейтеді жҽне кҿрсетеді. Тҿртінші кезең – берілген дидактикалық модульге сай ―технологиялық жҧмыс мақсатын іске асырудың қорытындыларын ҿлшеу ҽдістемесі мен белгілері‖ деген қҧжаттар жинағын дайындау. Бҧл жинақтың мазмҧны оқушылардың белгілеп алынған тараудан алынған білімді, іс- ҽрекетіне қойылатын дҽстҥрлі бағдарламалық талаптарды жоспарлап технологиялық қорытындыларға ҿшіреді. Оқытудың технологиялық процесінде арнаулы ҿлшемдер мен белгілер арқылы оқытудың нақтылы қорытындылары белгіленіп жҽне олар оқытудың жоспарланған қорытындыларымен салыстырылады. Ҽрине, бҧл жағдайда ҽр оқу пҽнінің мазмҧн ерекшелігін ескеру қажет. Бесінші кезең – ―оқытудың жаңа технологиясын меңгеру мҽдениеті‖ атты қҧжаттар жинағын дайындау. Бҧл технологиялық қҧжаттар ҥш бҿлімнен тҧрады, олардың ҽрқайсысы технологияны меңгерудің ҽр тҥрлі ҥш сатысын баяндайды: 1.
Ҽдістемелік жобалаудың бҥкіл қҧжаттарын тізімге алу. (тҥгендеу); 2.
Дидактикалық модульдің теориялық қҧрылымдарын дайындау; 3.
Оқытудың жоспарланған нҽтижелеріне жетудің ҽдістемелік ҧйымдастыру шарттарын сипаттап анықтау. Оқытудың жаңа технологиясын меңгеруде ҽрбір мҧғалімнің шығармашылық лабараториясында жоғарыда аталған ҥш саты шын мҽнінде міндетті тҥде ҿтілуі тиіс. Оқыту технологиясын сипаттағанда біз ―адамдар технологиялары‖ деген сҿзді қолданамыз. Ондағы мақсатымыз педагогикалық жҽне ҽдістемелік ғылымдардың аз меңгергендігін атап кҿрсету. 243 Технологияның кез келген жобасы – ол тҥп нҧсқа, болашақ оқу-тҽрбиелік процестің шығармашылық педагогикалық нҧсқасы. Ҽр мамандықтың ерекшелігіне сҽйкес осы алғашқы нҧсқаларды пҽн оқытушыларды дайындайды. Басқаша айтқанда дидактикалық модульдің адагершілікті нҽтижесі – осы заманғы жоғары білімді мамандарды қалыптастырудағы адамның шығармашылық ісіне бағыттаушы шарт болып табылады. Атап айтқанда технологияны меңгерудің ҥш сатысын жоғарыда айтылған мҽселелерді ескере отырып қалыптастырамыз.
жүктеу/скачать 5,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|