Пассивті тасымалдану



бет2/3
Дата29.12.2023
өлшемі19,28 Kb.
#144970
1   2   3
Активті тасымалдау деп заттың концентрациясының градиентіне қарсы бағытта тасымалдануын айтамыз. Тасымал энергияны шығындауды қажет етеді. Айтып өткен активті тасымалдану кезінде энергия көзі ретінде АТФ пайдаланылады. Мембраналық белоктардың қатысуын қажет етеді.
Симпорт кезінде транслоказа 2 затты бір бағытта өткізеді. Оның бірі концентрация градиенті бағытында диффузияланады. 2ші затты өзімен бірге ілестіріп өткізеді. Мысал келтірер болсам, бүйрек аралшықтарынан глюкозаның реабсорбциялануы,яғни кері сорылу процесі осындай күрделі механизм арқылы натрий ионымен бірге симпортталады. Ал егер осы симпорт процесіне қатысатын заттардың екеуі де иондар болса,олар әртүрлі зарядталуы қажет.


Антипорт деп заттың өзінің концентрациясының градиентіне қарама қарсы жүруін айтамыз. Осындай жағдайда, басқа зат өзінің конц. градиенті бойынша қарсы бағытта өтеді. Симпорт және антипорт ішектен аминқышқылдардың сіңірілуі мен глюкозаның бірінші реттік зәрден реабсорбциясында өтеді. Бұл жағдайда, Na,K-АТФаза туындататын Na+ ионының концентрациясының градиентінің энергиясы пайдаланылады.Жануарлар клеткасында активті тасымалданудың біріне Na+ және К дың мембрана арқылы өтуі жатады.Бұл жүйе клетка ішіндегі ортаның құрамын ұстауға жауапты.К және Na концентрациясының градиенті К ді клетка ішіне, Na ды сыртына шығарылуы жолымен атқарылады. Екі ионның тасымалдануы да концентрация градиентіне қарама қарсы бағытта өтеді. Иондардың бұлай бөлінуі клеткадағы судың мөлшерін, жүйке жүйесі клеткаларының қозуын, бұлшықет клеткаларының қозуын, қалыпты клеткалардың басқа да әртүрлі қызметтерінің атқаруын қамтамасыз етеді.

2. Тыныштык потенциалы – бұл жасушаның физиологиялық тыным күйіндегі мембрананың сыртқы және ішкі жағындағы электрлік потенциал айырымы.Оның орташа шамасы -70 мВ


Тыныштық потенциалы мембрананың 2 жағындағы конц мен мембрана арқылы өтетін иондардың әртүрлі болуымен анықталады. Міне осыдан мембрана арқылы иондар ағыны мен жасушаның потенциалдар айырымы пайда болады. Ал оның пайда болу себебі жасушадан сыртқа қарай к иондарының диффузиясы.
Иондар конц ұстап тұру АТФ энергиясын қажет ететін иондық каналдардың көмегімен жүзеге асырылады Бұдан басқа к,натрий арналары жасушадан 3на ионын сыртқа шығарып,2к ионын ішке кіргізетіндіктен трансмембраналық потенциалдың өсуіне мүмкіндік береді. Ол жасушааралық ортаның оң зарядын және тыныштық пот. арттырады
Трансмембраналық пот айырмасының өсуін гиперполяризация,ал кемуін деполяризация д.а.
Тыным потенциалының шешімі немесе бір түйінін мембрананың ішкі жағы теріс электрлік зарядтарға аниондар түрінде ие болуымен сипаттайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет