Білім - қоғам дамуының маңызды құрамдас бөліктерінің бірі. Бастауыш сынып оқушыларын болашақ өмір мен мансапқа дайындау үшін оқыту кажет. Дуниетану пәніне арналған тапсырмалар жүйесі бұған көмектесе алады, өйткені ол тек оқуда ғана емес, бүкіл өмірде пайдалы болатын метапәндік құзыреттіліктерді дамытуға бағытталған. Метапәндік құзыреттіліктер - бұл әртүрлі пәндік салалар мен жағдайларда қолдануға болатын дағдылар, білімдер мен біліктер жиынтығы. Бастауыш сынып оқушыларында метапәндік нәтижелерді қалыптастыру олардың дамуындағы маңызды кезең болып табылады, өйткені бұл олардың болашақта икемді, бейімделгіш және сауатты болуына көмектеседі.
Метапәндік нәтижелерді қалыптастырудың негізгі объектісі – бірқатар реттеуші, коммуникативті және танымдық әмбебап әрекеттердің қалыптасуы, яғни олардың танымдық қызметін талдауға және басқаруға бағытталған оқушылардың осындай психикалық әрекеттері.
Мектепте метапәндік нәтижелерді қалыптастырудың негізгі мазмұны оқу қабілетінің айналасында құрылады. Метапәндік нәтижелерге қол жеткізу пәнаралық негізде кешенді тапсырмаларды орындаудың сәттілігінде көрінуі мүмкін. Метапәндік нәтижелерді қалыптастырудың негізгі объектісі білім алушыларда реттеушілік, коммуникативтік және танымдық әмбебап оқу әрекеттері қимылдарының ( бұдан әрі - ӘОӘ) қалыптасуы болып табылады.
Л.С. Выготский
Л.С. Выготский
Кез − келген жеке жаңашылдықтарды − дағдыларды, қабілеттерді, жеке қасиеттерді қалыптастыру тек оқушының іс-әрекетінде мүмкін деп тұжырымдады. Әр оқушы метапәндік құзыреттілікті қалыптастыру кезінде келесі жолдан өтуі керек:
1) бастапқыда әртүрлі оқу пәндерін оқу кезінде оқушыда ӘОӘ орындаудың бастапқы тәжірибесі және оны өз бетінше орындауға уәждеме қалыптасады;
2) қолда бар тәжірибеге сүйене отырып, оқушы осыны орындаудың жалпы тәсілі туралы білімді меңгереді;
3) бұдан әрі зерделенген ӘОӘ әртүрлі оқу пәндерінің пәндік мазмұнында оқу практикасына енгізіледі, өзін-өзі бақылау және қажет болған жағдайда оның орындалуын түзету ұйымдастырылады;
4) соңында осының қалыптасу деңгейін бақылау және оны сабақта да, сабақтан тыс қызметте де білім беру практикасында жүйелі практикалық қолдану ұйымдастырылады
