Мессопотамия (б.з.д.ІІІ-ІІ мыңжылд), барлық Шығыс мәдениетінің көшбасшысы, оның теорриториясында Ур, Урук, лагаш сияқты ертедегі классикалық мемлекеттердің өркениеті өте жоғары болған
Мектептерінде:
- Барлық деңгейдегі хатшылар - эдубба – тақта үйінде, шумер және аккад тілдерінде оқу және жазуға даярлағанда олар тарих, география, геология, ботаника, математика, зоология, медицина, мифология, құқық және іс қағаздарын жүргізу, музыка, ән, әдебиеттерді оқып үйреткен.
- Діни қызметкерлер жазу, оқу, билер, музыка, әдеби сипаттағы жаттығұлар, көшіру, ақындық және дни мәтіндерді жаттау арқылы даярланды.
Елдердің аты
Мектептерге сипаттама
2
Египет және Қосөзен (б.з.д. ІІ мың жылдықтың 2-жартысы б.з.д. І мың жылдықтың 1-жартысы)
Мектептегі білім беру орнына тәрбие аясында дербес оқыту келді; білім беру оталықтары храмдар бола бастады
Елдердің аты
Мектептерге сипаттама
3
Ежелгі Египет (б.з.д. ІІІ-ІІ мыңжылдық)
Мектептері:
- Храмдар жанында: діни адамгершілік тәрбие, астрономия, математика, медицина негіздері үйретілді.
- Фараон сарайы жанында: денелік және әскери жаттығұлар, иероглифтерді оқу және жазу, мінез-құлқ ережелері, сарай этикеті үйретілді.
- Ірі мемлекеттік мекемелер жанында хатшылар даярлаған.