Қажеттілік. "Қажеттілік" ұғымы психологияда өте кең қолданылғанымен, Мюррей сияқты қажеттіліктердің толық топтастыруды ешкім бермеді. Мюррейдің өткізілген талдау ерекшеліктері келесі анықтамадан көрінеді:
"Қажеттілік - бұл мида жұмыс істейтін перцепцияны, ойдың қызметін, аперцепцияны ерікті күшті қанағаттанбаған ситуация айқын бағытта трансформаланатын етіп ұйымдастыратын, конструкт (конвенциональды фикция немесе болжаулық көрініс). Кейде қажеттілік нақты бір ішкі процестерден, бірақ көбіне (даярлық жағдайында)- бір немесе бірнеше әдеттегі нәтижелі қысымдардың көрінуімен (орта күштері) туындайды. Әрбір қажеттілік айқын сезімнен немесе эмоциядан туындайды және өзгерудің айқын түрлеріне бейімді. Ол әлсіз немесе қарқынды, қысқа уақыттық немесе ұзақ уақыттық болуы мүмкін. Бірақ ол әдеттегі жақсы сақталып, сыртқы мінез-құлыққа бағыт беріп, ағзаны тыныштандыратын негізгі жағдайларды өзгертеді".
Мюррейдің айтуынша қажеттіліктердің болатындығын мынаған негіздеуге болады: 1) мінез-құлық нәтижесінің немесе тиімділігі; 2) нақтылы стереотип немесе мінез-құлық жүзеге асыруы тәсілі; 3) таңдама зейін немесе стимулды объектілердің белгілі-бір түрінежауап қайтару; 4) нақты эмоцияның көрәнуі немесе аффекті; 5) белгілі-бір эффектігеге қол жеткізу кезіндегі қанағаттану немесе қанағаттанбау.
Өздік бақылауға арналған сұрақтар:
Мюррей бойынша тұлға құрылымы
Тұлға дианмикасы.
Әдебиеттер: 1. К.Холл Г.Линдсей Теории личности М 2000 г.
2 Психология Под ред. В.Н.Дружинина СПб 2003 г.
3 Л.Хьелл, Д.Зиглер Теории личности СПб 2005 г.
4 Б.В.Зейгарник Психология личности: норма и патология М.2003
№ 19 дәріс
Тақырып: Уильям Шелдонның конституционалды психологиясы. Мазмұны: У.Шелдонның өмірбаяны және конституционалды психологиясы.
Дене бітімі құрылымы.
Дәріс мақсаты: Шелдонның конституционалды психология концепциясын қарастыру.
