Пән мұғалімі: Айдаралиева А. Параллель жүретін реакция теңдеулері бойынша есептеу
жүктеу/скачать 285,37 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Химияның негізгі түсініктері, заңдары.
- III – А топша элементтері.
- Мыс және оның қосылыстары
- Мырыш және оның қосылыстары.
- Сапалық есептерді шығару әдістемесі
- Сапалық есептерді шешудің бірнеше жолдарын ұсынамыз
- Түссіз Таңқурай түсті Лакмус Қызғылт
| Реакция жылдамдығы
1. Берілгені Шешуі 243 = 35 = 5 = ∆t = 50o Жауабы: ∆t = 50o 2. Берілгені Шешуі Со (NaOH) = 5 моль/л 2NaOH + H2SO4 = Na2SO4 + H2O Со (H2SO4) = 5 моль/л ν,моль 2 1 NaOH жұмсау дәрежесі = 20% C(NaOH) = 5. 0.2 = 1 моль Сτ (NaOH) = 5 – 1 = 4 моль т/к: 2 моль NaOH : 1 моль H2SO4 = 1 моль NaOH : Х моль H2SO4 Жауабы: 1,74 есе 3. Берілгені Шешуі т/к Жауабы 64 есе 4. Берілгені Шешуі P2 = 2P1 2CO + O2 = 2CO2 ν,моль 2 1 2 т/к C(CO) = a моль/л C(O2) = b моль/л деп белгілесек, C1 (CO) = 2a моль/л C2 (O2) = 2b моль/л Жауабы: 8 есе Химияның негізгі түсініктері, заңдары. 1. Берілгені Шешуі DX/H2 = 32 → Vгаз = 80 л М(Х) = 32 . 2 64 г/моль т/к ν, m - ? ν = V / Vm = 80 л / 22.4 л/моль = 3.57 моль ν = m/ M m = ν M = 3.57 . 64 = 228.6 г Жауабы: 3,57 моль; 228,6 г В-1 Берілгені Шешуі M(Cu) = 12.8 г Cu + 2H2SO4 (k) = CuSO4 + SO2 + 2H2O ν, моль 1 1 М, г/моль 64 - m, г 64 - V, л - 22.4 64 г Cu : 22,4 л SO2 = 12,8 г Cu : Х л SO2 Х = 4,48 л Жауабы: 4,48 л В -2 Берілгені Шешуі m (NaOH) = 4 NaOH + H3PO4 = NaH2PO4 + H2O m (H3PO4) = 4 ν, моль 1 1 1 т/к: m(NaH2PO4)-? М, г/моль 40 98 120 m, г 40 98 120 МФ (NaOH) = 4/40 = 0.1 МФ (H3PO4) = 4/98 = 0.04 МФ (H3PO4) < МФ (NaOH) 98 г H3PO4 : 120 г NaH2PO4 = 4 г H3PO4 : Х г NaH2PO4 Х = 4,9 г Жауабы: 4,9 г В-3 Берілгені Шешуі Vқ.ж. (CO2) = 6.72 л Η η (CaCO3) = 80% ν, моль 1 1 М, г/моль 44 100 V, л 22.4 - 22.4 л СО2 : 100 г СаСО3 = 6,72 л СО2 : Х г СаСО3 Х = 24 г Жауабы: 24 г С-1 Берілгені Шешуі Гей-Люссактың көлемдік қатынас заңы бойынша газдардың көлемдерінің қатынасы реакция теңдеуіндегі коэффициенттердің қатынасына сай келеді. С-2 Берілгені Шешуі т/к; Vауа - ? теңдеу бойынша 1 C3H8 : 5 O2 = 50 л : X л О2 Х = 1,250 л = 1,25 м3 ауа Берілгені: Шешуі Vер-ді (КОН) = 200 мл ω (КОН) = 20 % νν, моль 1 2 ρ = 1,176 г/мл М, г/моль 98 56 ω (H2SO4) = 28% m, г 98 112 ρ = 1.205 г/мл т/к: Vер-ді 112г (КОН) : 98 г (Н2SO4) = 4,704 г (КОН) : Х г (Н2SO4) Х = 1,116 г (Н2SO4) Жауабы: 12,2 мл Металдар В-1 Берілгені: Шешуі: m(Cu,Fe)=20г Fe + 2HCI(c) = FeCI2 + H2↑ Vқ.ж(H2)=4,2л ν моль 1 1 М,г/моль 56 - т/к: ω(Fe)-? m,г 56 - V,л - 22,4л 56г Fe : 22,4л H2 = х г Fe : 4,2 H2 ; х =10,5г Fe Жауабы: ω(Fe)=52,5% В-2 Берілгені: Шешуі: m(Сu) : m(Zn)=1:1 Zn + H2SO4(c) = ZnSO4 + H2↑ m(Cu,Zn)=10г ν моль 1 1 М,г/моль 65 - т/к: V(H2)-? m,г 65 - V,л 22,4л 65г Zn : 22,4л H2 = 5г Zn : х л H2; х= 1,72л H2 Жауабы: V(H2)=1,72л В-3 Берілгені: Шешуі: m(Fe)=0,5г Fe2O3 + AI = AI2O3 + 2Fe ω(Fe2O3)=40% ν моль 1 2 η(Fe)=75% М г/моль160 56 m г 160 112 т/к m(кен)-? m(Fe)=0,5·1,25=0,625г Fe 160г Fe2O3 : 112г Fe = Xm Fe2O3 : 0,625г Fe Х=0,893г 100т : 40т = х г:0,893 х=2,23г Жауабы: 2,23г С-3 Берілгені: Шешуі: m(Zn,Mg)=8,9г x a V(H2)=4,48л Mg + H2SO4=MgSO4 + H2 т/к ω(Mg,Zn)-? ν моль 1 1 М г/моль - m г 24 - V л 22,4 Zn + H2SO4 = ZnSO4 + H2↑ ν моль 1 1 М,г/моль - m,г - V,л - 22,4л теңдеу бойынша: 24г Mg : 22,4л H2=х г Mg : а л H2 ;а=0,933x теңдеу бойынша: 65г Zn : 22,4л H2= y г Zn : в л H2;в=0,345y x=2,4г Mg ; y=6,5г Zn ω(Mg)=26,97% ; ω(Zn)=73,03% Жауабы: ω(Mg)=26,97% ; ω(Zn)=73,03% С-4 Берілгені: Шешуі: m(Cu)=12,8г CuO + H2 = Cu + H2O to=30o CuS + H2→ P==98KПа Cu2S + H2→ т/к V(H2)-? 64г Cu ─ 22,4л H2 12,8г Cu ─ х г H2 х=4,48л H2 Жауабы: V(H2)=5,14л С-5 Берілгені: Шешуі: Δm=3г Zn + CuSO4 = Cu + ZnSO4 νМоль 1 1 т/к m(Сu)-? М г/моль 65 64 m г 65 64 m(Сu)=64·3=192г мыс қалады Жауабы: m(Сu)= 192г В-1 Берілгені: Шешуі: m(Na)=500г NaOH→Na+ + OH- K(-) Na+ + e-→Nao т/к V(O2)-? A(+) 4OH- - 4e-→2H2O+O2 4NaOH→2Na+2H2O+O2↑ ν(Na)= 500/23=21,74 моль fэкв(O2)=1/2; Vэ=1/4·22,4=5,6л О2 Фарадей заңы бойынша катод пен анодтағы бөлінген заттар эквивалентті мөлшерде болады, олай болса V(О2)=ν·Vэ=21,74·5,6=121,74л О2 Жауабы:121,74л О2 С-1
Vерт=50мл С(НСI)=ν/V С(НСI)=1моль/л ν(НСI)=С·V=1·0,05=0,05моль m(Na,Hg)=3г fэ(НСI)=1 NaOH+HCI=NaCI+H2O т/к ω(Na)-? ν(NaOH)=ν(HCI)=0,05моль m(NaOH)=0,05·40=2г 40г NaOH : 23г Na = 2г NaOH : х г Na х=1,15г Na
Жауабы: 38,3% III – А топша элементтері. С-1 Берілгені: Шешуі: S20(MgSO4)=44,5г/100гH2O М(MgSO4)=120г/моль S20(MgSO4)=64,2г/100гH2O М(MgSO4·6Н2О)=228г/моль Vерт=2л mерт=V·ρ ρ=1,642г/мл mерт=2000·1,642=3284г 164,2г ерт : 64,2г MgSO4 т/к Δm(MgSO4)-? 3284г ерт : х г MgSO4 х=1284г ерт V(су)=3284-1284=2000 100г су : 44,5тұз = 2000г су : х г тұз х=890г Δm(MgSO4)=1284 - 890=394г Жауабы: 394г тұз С-2 Берілгені: Шешуі: V(су)=10л Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2=2 CaСО3 + 2Н2О m(Mg(HCO3)2,Ca(HCO3)2)=30,8г 162 74 m(Ca(OH)2)=22,2г Mg(HCO3)2 + 2 Ca(OH)2=Mg(OH)2 + 2CaCO3 ` 146 148 2H2O т/к m(Ca2+,Mg2+)-? 162г Ca(HCO3)2 : 74г Ca(OH)2=х г : а г а=74х/162=0,457х 146г Mg(HCO3)2 : 148г Ca(OH)2 =у г : в г в=2·74у/146=1,014у у=(30,8-х) 0,457х + 1,014(30,8-х)=22,2 0,457х+31,23-1,014х=22,2 0,557х=9,0312; х=16,2г 162г Ca(HCO3)2 : 40г Са = 16,2 : х г х=4гСа2+/10лН2О х=0,4г/л Са2+ 146г Mg(HCO3)2 : 24г Mg=14,6 : у г Mg у=2,4гMg2+/10л Н2О у=0,24г/л Mg2+ Жауабы: m(Ca2+)=0,4г/л m(Mg2+)=0,24г/л С-3 Берілгені: Шешуі: MgCI2 MgCI2 → Mg2+ + 2 СІ- І=2А (-)К Mg2+ + 2е-→ Mgо т-т-ш-т-с-ну τ=2сағ (+)А 2 СІ—2е-→ CI2 т-с-ш-т-т-у η=80% q=І·t; q=2·3600=7200кул 1F : 96500кул= хF : 7200кул т/к m(Mg)-? х=7200/96500=0,0746F V(СІ2)-? 1F : 12г Mg=0,895·0,8=0,716г Mg 1F : 11,2л CI2=0,0746F : х л CI2 ; х=0,836л CI2 V(CI2)=0,836л·0,8=0,668л CI2 Жауабы: m(Mg)=0,716г V(СІ2)=0,668г Мыс және оның қосылыстары. 3.Берілгені: Шешуі: CuCI2ерт С=m/МV С(CuCI2)=2,5моль/л m (CuCI2)= СМV Vерт=0,5л m(CuCI2)=2,5·135·0,5=168,75г І=10А ν(CuCI2)=168,75/135=1,25моль ν(Cu)= ν(CuCI2)=1,25моль т/к t-? m(Cu)=1,25·64=80г m=Μ·f·І·t/F => t=m·F/Μ·f·І t=80·96520/32·10=24130сек=6,7сағ Жауабы: 6,7сағ 4.Берілгені: Шешуі: mерт=300г CuSO4 + Zn=ZnSO4 + Cu ω(CuSO4)=20% m(CuSO4)=300·0,2=60г 160г CuSO4 : 1моль=60г CuSO4 : х моль т/к Δm-? х=0,375моль m(Cu)=0,375·64=24г 64гCu : 65г Zn=24гCu : х г Zn х=24,3 Δm=24,3-24=0,3г Жауабы: 0,3г кемиді Мырыш және оның қосылыстары. 3.Берілгені: Шешуі: ή(Zn)=90% 2ZnS + 3О2= 2ZnО + 2SО2↑ m(кен)=1т Zn→ZnО→ Zn ω(ZnS)=80% ν моль 1 1 1 т/к m(Zn)-? m(ZnS)=1000·0,8=800кг 97кгZnS : 65кг Zn = 800кгZnS : х кг ZnS; х=536 m(Zn)=ή·m; m=536·0,9=482,5кг Жауабы: 482,5кг 4.Берілгені: Шешуі: m(Zn)=100г Zn + 2NaOH + 2H2O=Na2[Zn(OH)4] + H2↑ ν моль 1 1 т/к V(Н2)-? М г/моль 65 m г 65 V л 22,4л 65г Zn : 22,4л H2 = 100г Zn : х л H2 х=34,46л Жауабы: 34,46л Сапалық есептерді шығару әдістемесі Эксперименттік есептерді шығаруға әзірлік сыныпта мұғалім басшылығымен іске асырылуы керек. Химия экспериментті орындауға қажетті әрекеттерді іске асыру дағдысын сабақ үстінде біртіндеп дамытқан дұрыс. Ол үшін сабақ сұрау кезеңін қолдануға болады. Сарамандық сабаққа әзірлік есептер шартын талдаудан басталады. Алдымен есептің шарты бойынша бәрі түсінікті ме екенін анықтап, жұмыс жоспарын орындау барысын көрсетіп, қауіпсіздік техникасын қадағалап, аспаптармен, құралдармен химиялық заттармен жұмыс істеу ережесін сақтауға көңіл аудару қажет. Эксперименттік есептерді шешу барысында оқушылардың зейінін мынаған аударуымыз керек. 1.Есепті неғұрлым аз сарамандық әрекетті қолданып шешу керек. 2.Әрі арзан, әрі тиімді реактивтерді таңдап, оны үнемдеп қолданған жөн. 3.Іс жүзінде жүретін реакцияларды қолдану қажет. 4.Заттың үлгісін алу. 5.Зерттеу барысында бақылау нәтижесін жазу. 6.Жұмыс нәтижесін есептің мақсатымен салыстырып, тұжырымдап қорытындылау. Сапалық есептерді шешудің бірнеше жолдарын ұсынамыз: 1-есеп. Сынауықтардың қайсысында натрий хлориді, натрий гидроксиді, тұз қышқылы ерітінділері бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеңіздер. Шешуі. Бұл есепті эксперименттік жолмен шығару үшін бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарының өкілдері -тұздар, негіздер, қышқылдар және оксидтердің қасиеттерін білуіміз керек. Мысалы, тұздарды алу әдісін өткенде олардың химиялық қасиетімен танысқанбыз. Яғни тұздар тұздармен, металдармен, сілтілермен әрекеттеседі, кейбір тұздар қыздырғанда айырылып, кейбіреуі сумен әрекеттесіп, кристаллогидраттар түзеді. Ал негіздердің қасиеті өздеріне тән және айрықша деп бөлініп көрсетіледі. Суда еритін негіздер қышқылдармен әрекеттесіп, орташа қыздырғанда айырылмайды, тұз ерітінділерімен ерімейтін негіз түзе әрекеттеседі, қышқылдық оксидтермен әрекеттесіп, индикаторлардың түсін өзгертеді. Суда ерімейтін негіздер қышқылдармен әрекеттеседі, қыздырғанда айырылады, тұздармен қышқылдық оксидтермен әрекеттеспейді. Қышқылдардың химиялық қасиеті: индикаторлардың түсін өзгертеді, метал- дармен, негіздік оксидтермен, негіздермен, тұздармен әрекеттеседі, ал кейбір қышқылдар қыздырғанда айырылады. 1-кесте
Енді осы айтылғандарға байланысты 1-есепті орындауға болады. Алдымен 3 сынауықтағы ерітіндіге де индикатор ерітіндісімен немесе индикатор қағазымен әсер етеміз. Мысалы, фенолфталеин ерітіндісімен әсер етсек, қай сынауықта натрий гидроксиді бар екенін анықтаймыз, себебі сілті ерітіндісінде фенолфталеин таңқурай түске боялады. Егер лакмусты немесе митилоранжды қолдансақ, қандай түске боялатынын да 1-кестеден көреміз. Ендеше тұз қышқылы және натрий гидроксиді, бар сынауықты анықтау үшін лакмус немесе метилоранж ерітінділерін қолданған дұрыс болады. Екі сынауықтағы заттар анықталған соң үшінші сынауықтағы заттың натрий хлориді екені өздігінен белгілі болады. Сенімдірек болу үшін соңғы сынауыққа күміс нитраты ерітіндісін құюымызға болады, сонда ақ түсті күміс хлориді тұнбаға түседі. Реакция теңдеуі: NaCl +AqNO3 → AqCl↓ + NaNO3 Қорытынды. Бұл реакция хлорид ионға сапалық реакция, ендеше үшінші сынауықтағы ерітінді - натрий хлориді ерітіндісі. Ескерту: Күміс тұздары қалдығын төкпей бір ыдысқа жинауымыз керек! жүктеу/скачать 285,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|