Пікір жазғандар
жүктеу/скачать 3,31 Mb.
|
Аскын кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- Кейбір балқыма мен қосылыстардың асқын өткізгіштік ауысу температурасы
- Мейсснер-Оксенфельд эффектісі
| Металл элементтері үшін асқын өткізгіштікке өту температурасы
Натрий мен калий температурасы 10-5 К төмен болған кезде асқын өткізгіш бола алады деген теориялық болжамдар бар. Де- генмен қазіргі уақытқа дейін барлық металдар (магнитті емес) жеткілікті төменгі температурада асқын өткізгіш күйге өте ала ма деген сұраққа тыңғылықты жауап жоқ. Ферромагнитті металдар асқын өткізгіш болып табылмай- ды. Оның үстіне асқын өткізгіш металдардың парамагнитті атомдармен аздап ластануы (мысалы, Fe, Co, Mn, және т.б. атом- дармен) асқын өткізгішті толығымен болдырмай тастайды. Сонымен бірге қоспа атомдары немесе құрылымдық бұзылу асқын өткізгішті күйге өтуі неғұрлым бірқалыпты болатыны анықталды. Мысалы, құрылымы жетілдірілген таза галийдің үл- гілерінде 10-5 К-ге тең температура аралығында өту байқалады. Ластанған немесе ақауы бар кристалдарда ауысу аумағы 4 102 K - ге дейін кеңейеді. 203 Қазіргі уақытта асқын өткізгіштік балқыма мен қосылыстар- дың көбінде анықталды. Олардың кейбіреуінің шекті температу- расы 11.2-кестеде келтірілген. 11.2-кесте Кейбір балқыма мен қосылыстардың асқын өткізгіштік ауысу температурасы 1986 жылға дейін анағұрлым жоғары температуралы асқын өткізгіш Nb3Ge болған еді, оның Tc = 23,4 К. 1986 жылы Дж. Беднорц және К. Мюллер La-Ba-Cu-O жүйесі Tc≈35 К кезінде асқын өткізгіштікке өтетінін анықтады. Бұл жаңалықтың ашы- луы жоғары температуралы асқын өткізгіштерді зерттеуге баста- ма жасады. Қазіргі уақытта Tl-Ba-Ca-Cu-O жүйесінде 125 К тем- пературада асқын өткізгіштік күйге өтуі нақты бекітілді. Жо- ғары температуралы асқын өткізгіштер металдық қосылыстар емес, қалыпты жағдайда өте төмен электр өткізгіштігі бар ок- сидтерге тән екені белгілі болды. Бұл кітапты жазу барысында әдебиеттерде Ta = 168,180, тіпті 240 К-дегі асқын өткізгіштер бар екені туралы хабарлар пайда болды. Алайда бақылау тәжі- рибелерінде мұндай Tc мәндері дәлелденбеді. 11.3. Идеал диамагнетизм1933 жылы В. Мейсснер мен Р. Оксенфельд магнит өрісінде салқындатылған температурасы асқын өткізгіштікке өтетін тем- пературадан төмен қалайы мен қорғасын үлгілеріндегі магнит ағынының таралуын зерттегенде T < Tc кезінде магнит ағыны 204 үлгіден ығыстырылып шығарылатындығын байқады (11.3-су- рет). Сонымен, асқын өткізгіш күйдегі үлгілер магнит индукция- → сы B 0 болатындығы анықталды. Соңынан анықталғандай, идеал диамагнетик барлық асқын өткізгіштерге тән (T Ескере кететін бір жайт, бұл нәтиже кедергінің жай жоға- лып кетуі болып табымайды, бірақ белгілі жағдайда идеал өткіз- E j гіште (ρ = 0) осыған ұқсас эффект пайда болуы мүмкін. және ρ→0 ұмтылғанда электр өрісі үлгіде нөлге тең болуы ке- рек. Бұл жағдайда Максвелл теңдеуінен көрінентіні: → rotE 1 c dB . (11.2) dt dB = 0 болуы қажет, яғни үлгідегі магнит индукциясы ρ = 0 dt өтпелі кезге дейінгі күйде қалу керек. Суыту кезінде нөлдік кедергісі бар гипотетикалық күйге кө- ше алатын үлгі ауысу температурасынан жоғары кезінде В маг- нит өрісінде орналасқан деп есептейік (11.4-а сурет). Өйткені көптеген металдар үшін (ферромагнетиктерден басқа) салыс- тырмалы магнит өткізгіштік бірліктен айырмашылығы өте аз, үлгі ішіндегі магнит индукциясы магнит өрісімен берілген маг- нит индукциясына тең. Дәл В-ның осы мәні ρ= 0 күйге ауысу кезінде сақталуы тиіс (11.4-ә сурет). T>Tc T а) ә) жүктеу/скачать 3,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|