Пікір жазғандар
жүктеу/скачать 3,31 Mb.
|
Аскын кітап
| C
2 ланады. Nb2Sn үшін максималды шекті ток I 10105 106 A / cм2 C аралығын қамтиды. Бұл H 2 және IC мәндері жеткілікті үлкен және қазір асқын өткізгіштердің техникалық қолдануына бөгет бола алмайды. Асқын өткізгіштердің ашылуынан қазіргі кезге дейін шекті температураның көтерілуі ең маңызды мәселе болып отыр. 11.1 және 11.2-кестелерден 1986 жылы ашылған жоғары температу- ралық керамикадан басқа асқын өткізгіштер өте төмен мәнге TC -ға ие екенін көруге болады. Сонымен, асқын өткізгішті алу үшін оны суыту жұмысында өте қымбат және «ыңғайлы емес» хладагентті – қайнау температурасы 4,2К-ге тең сұйық гелийді 218 қолдану қажет болады. Ұзақ уақыт бойы сұйық азоттың қайнау (77 К) температурасынан жоғары TC -пен асқын өткізгіштікті алу арман болды. Сұйық азот өндірісте үлкен көлемде өндірі- леді, ол өте арзан және онымен жұмыс істеу де қарапайым бола- ды. Бөлме температурасына жақын шекті температурада асқын өткізгіштікті алу өте жақсы болар еді. Бұл саладағы алғашқы жетістікке 1986 жылы Беднорцем жә- не Мюллер қол жеткізетін болатын, олар керамика La Ba Cu O асқын өткізгіштік күйге 35К төмен температурада суытқанда өтетінін бекітті. Осы ашқан жаңалығы жоғары температура- лық асқын өткізгіштерді зерттеуге бастама жасағаны үшін 1987 жылы Беднорц пен Мюллер физика саласында Нобель сый- лығын алды. Зерттелген үлгілер бірнеше фазалардың қоспасынан тұрды және поликристалдық құрылымды болды. Жоғары температура- лық асқын өткізгіштерді зерттеуде көптеген зерттеушілер мұндай материалдарды атауда «керамика» терминін қолданады. 1987 жылдың қаңтар айында La Ba Cu O жүйедегі асқын өткізгішке жауапты фаза анықталды. Бұл фаза La2 x BaxCuO4 хи- миялық формуласымен сипатталады. Шекті температура TC құ- рамына тәуелді және х ≈ 0,2 мәнінде максималды. Бір уақытта асқын өткізгіштікті ауысу TC 36K кезінде La1,8 Sr0,2CuO4 строн- ций керамикасында бақыланды. Екі айдан соң Y Ba Cu O фазадағы химиялық формуласы YBa2Cu3O76 керамикасында ас- қын өткізгішті ауысудың TC 92K температурасына қол жеткіз- ді. Нәтижесінде «азоттық» бөгет (77 К) өтеді, бұл жоғары темпе- ратуралы асқын өткізгіштерді одан әрі тыңғылықты зерттеуге алып келді. Осы кітапты жазу барысындағы керамикада байқалатын ас- қын өткізгіштікті ауысудың нақты қабылданған шекті темпера- турасы TC 125K болады, ол Tl Ba Ca Cu O керамикасын- да байқалды. Біраз уақыттан кейін TC -те өте үлкен асқын өткіз- гіштік алынатыны күмәнсіз. Бүгінгі таңда жоғары температуралы асқын өткізгіштерді беретін керамиканың құрылымы, сонымен қатар электрлік, маг- 219 ниттік, термодинамикалық, оптикалық және т.б. түрлі қасиеттері зерттелуде. Физикалық қасиеттерінің күрделігіне және алынған нәтижелердің өзара қарама-қарсы мәнділігіне қарамастан кейбір түсініктерді жасауға болады. Қарапайым асқын өткізгіштерден өзгешелігі қалыпты күйде металл немесе металдық құймалар күйінде кездеседі, жаңа жоғары температуралық асқын өткізгіштері белгілі дәре- жеде иондық байланыстағы ұқсас металл оксидтерін көрсетеді. Бұл металл оксидті байланысты монокристалл түрінде алу өте қиын. Оларды жасайтын технология тек бір-бірімен әлсіз байла- нысқан кристалдарды («дәндер») беретін керамиканы жасауға мүмкіндік туғызады. La2x Bax CuO4 және La2x Srx CuO4 байланыстағы сенімді нәтижелерді алған соң ғалымдар құрамы бойынша ұқсас асқын өткізгіштерді іздей бастады. Лантан және стронцийді Менделеев кестесінің 3 және 2 топтағы элементтерімен алмастыру жолы- мен, сонымен қатар құрамын өзгерте отырып, көптеген жоғары температуралы асқын өткізгішті керамикалар жасалды. 11.4-кесте жүктеу/скачать 3,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|