«полиметалл» АҚ Қызыл жобасының ЭӘӘБ
жүктеу/скачать 57,11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кесте 4.8.1: Беткі суларға бақылау жасау желілерін 2015 жылы ұйымдастыру № Ағын су Орналасқан жері
- Кесте 4.8.2: Ағын судың морфометрлік және гидрологиялық сипаты зерттеулер уаскесінде Р/с № Сипаттама Су бөгетінің
- Ағын судағы су шығындар және деңгейіне бақылау жасау нәтижелері
- Осы бақылаулар беткі су сапасына жасалады
- Кесте 4.8.3: Жұматаубастау жылғасындағы ГП-18-дағы, және Ақбастаубұлақ жылғасының ГП- 25-де орналасқан беткі ағын сулар ағыны. № ГП
- Өлшенген шығын (л/с) Кезеңдегі орташа мәні Жыл IV V VI VII
- Сурет 4.8.1: Пайпер диаграммасы - 2015 ж. шілдедегі су сапасы.
4.8 Су ресурстары (гидрологиялық және гидрогеологиялық сипаттар)
Алдағы өткен зерттеулер
Бақыршық кен орнының жалпы алаңына арналған гидрогеологиялық зерттеу 1967ж. орындалған. 1967 жылдан бастап 1969 жылдар аралығындағы кезеңде жер асты сулары ресурстарын бағалауға арналған сынау тартып шығаруы орындалған алты ұңғыма бұрғыланған болатын. Зерттеулерге сәйкес есептелген жер асты суларының күтілетін ағуы тәулігіне 3100 м3 құрайды.
1996ж. кенді жер асты суымен жабдықтауды мүмкін нұсқаларын бағалау мақсатында 1967- 1069жж ғылыми өңдеу зерттеулері орындалған болатын. Үш аумақ таңдалған болатын: Оңтүстік су бөгеті алаңын қамтитын орталық, Алаайғыр ө. және Солтүстік жоғарғы суайырықпен сәйкес келетін Шығыс. Орталық аумақтағы суға ағымдағы қажеттілігін қанағаттандыру үшін 1998ж. бастап пайдаланылған төрт 1E-4E ұңғымалары бұрғыланған болатын.
2004 бастап 2006 аралығындағы кезеңде кен инфрақұрылымының сутөкпесі бойынша зерттеу жүргізілген болатын. Зерттеулер кезінде сынау тартып шығарулары орындалған тоғыз барлау ұңғымалары өткен болатын.
1997ж. "Семейгидрогеология" ААҚ Қызылсу өзені аңғарындағы Әуезов ауылына арналған сумен жабдықтау қайнар көздеріне барлау жүргізді. Он төр барлау және жеті пайдаланылмалы ұғымалар тас көмір жас шамасының және шөгінді су сақтағыш деңгейжиегінде жатқан жарықшақталған байырғы жыныстарда өткізілген болатын. Ұңғымалар тобы беткі су жиегі жанына орналасқан, алайда қазіргі таңда пайдаланылмайды.
2011 жылы RPS Aquaterra компаниясы жер асты өндірулерінің толтыру материалдарынан бөлінетін күшаланы ауу ықтималдығы туралы қосымша мәліметтерін алуға арналған зерттеулерді орындады. Керндік ұңғымаларды алмазды бұғылауына гидравликалық сынау, сондай-ақ пьезометрлер орнату және сынау жүргізілген болатын.
2013 жылы кен орнына жақын беткі қабат ағын сулары тәртібін белгілеу мақсатында гидрометеорологиялық зерттеу орындалған болатын.
Гидрология
4.1.1 сызбада жобаға қатысы бар және кен орныны жақын жердегі ағын сулар көрсетілген, оған қоса:
Қызылсу өзені; Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 160 Бірнеше маусымдық жылғалар; Үш қолда бар карьера (Батыс, Орталық және Шығыс) және Алыстағы карьера; Қызылсу су қоймасы; және Алаайғыр су қоймасы
Бақыршық кен орны ауданындағы өзен желісі жақсы дамыған. Ол кен орны алаңын кептіретін бірнеше ағын сулармен ұсынылған. Ең үлкен өзен - Қызылсу. Ол бастауын оңтүстік-шығыстан алады және солтүстік-батыс бағыттағы Әуезов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 4 ш-ға ағады, ал содан кейін Ертіс өзеніне құйылады. Қызылсу ө.қайнар көзден Шалабай ауылына дейінгі ұзындығы 94 ш. құрайды, ал оның су бөгетіні алаңы - 1067 ш2.
Кен орнына жақын бірнеше ағын сулар ағады: Қызылту жылғасы, Ақбастаубұлақ жылғасы, Жұматайбастау жылғасы, Майнарбастау жылғасы және Алаайғыр жылғасы. Сонымен қатар мұнда тағы үш атаусыз жылға ағады. Осы барлық жылғалары өзімен Қызылсу өзеніне оң ағынды ұсынады.
Кен орнындағы көптеген қолда бар ғимараттар негізінен Ақбастаубұлақ ө. хауызында орналасқан, сонымен қатар қолда бар қалдық қоймасы Алаайғыр ө. хауызында орналасқан.
Барлық жергілікті ағын сулардан тек Қызылсу жылғасы ғана гидрологиялық сипаттағы көзқараста жеткілікті қауіпті. Қызылсу өзені жөніндегі гидрологиялық мәліметтер 30 жыл бойы Остриковка ауылында тіркелген. Тіркелген параметрлер тізімі төменде келтірілген:
Ағынның орташа жылдамдығы (м/с) 0,47 Арналардың қисаюын есепке алатын коэффициент 1,03 Орташа ені (м) 15,8 Орташа тереңдігі (м) 0,25 ең көп тереңдігі (м) 1,00 Арналардың долаңдығының коэффициенті 0,03 Мұздың төменгі бетінің кедір-бұдырлық коэффициенті 0,02
Кен орнына жақын төрт карьера орналасқан: Батыс, Орталық, Шығыс және Қиыр: 1.
Батыс карьерасы (немесе 5 және 6 карьералары) Батыс желдетпе ұңғысы жанында орналасқан. 2015ж. маусымда онда ағынсыз су болды. Бақылау, сонымен қатар Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 161 Ақбастаубұлақ жылғасы жанынан ағатын беткі ағындар осында ағуы мүмкіндігін көрсетті; 2.
Орталық карьерасы (немесе 4 карьера) Негізгі ұңғысы жанында орналасқан. 2015ж. маусымда оның Негізгі ұңғыға жақындығынан сутөкпе тұрақты жүргізілген жоқ. 3.
шығысына қарай 1 ш. жерде орналасқан. 2015ж. маусымда онда ағынсыз су тұрды; және 4.
Қиыр карьерасы Орталық карьердің солтүстік-батысына қарай 4,0 ш. жерде орналасқан. 2015ж. маусымда онда сонымен қатар ағынсыз су тұрды.
Бәлкім, осы карьерлерде тұрған ағынсыз су беткі суағарлар және жер асты сулары келуі нәтижесінде жиналған болуы мүмкін.
Қызылсу су қоймасы кен орнының оңтүстігіне қарай шамамен 8 ш. жерде Қызылсу ө. орналасқан. Су қоймасы Қызылсу ө. су шығынын реттейді. Ол кеннің қолда бар ғимараттарына ауыз суын беруге арналған, сондай-ақ Әуезов поселкесінің ауыз суы құбыр желілері бойынша беткі су бөгеті ретінде пайдаланылады.
Алаайғыр су қоймасы кен орнынан оңтүстік-шығыста 3,6 ш. жерде орналасқан. Оның алаңы 7,6га-ды құрайды. Мұнда су Алаайғыр жылғасынан келеді. Көл жергілікті тұрғындармен балық аулау және қайықта жүзу үшін пайдаланылады ("Полиметалл" экологының жеке ескертуі). Су қоймасы Алаайғыр жылғасына салынған.
Беткі сулар мониторингіне арналған бақылау пункттері Бақыршық кәсіпорнымен 2004 жылы ұйымдастырылған болатын. Оның ішінде екі ГП18 и ГП25 Қызылту су бөгетінің солтүстігіне орналасқан (4.8.1 -сыбасы).
2015 жылы 16 пункттен тұратын ағын судың су деңгейіне және кен орнына жақын беткі қабат суының сапасына мониторинг жасау мақсатында беткі суларға бақылау жасайтын кеңейтілген желі салынған болатын. Бақылау пункттері (4.8.1 -сыбасы) төменде Кесте 4.8.1-де көрсетілгендей Қызылсу жылғасына және оның бірнеше оң ағынына орналасқан:
Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 162 Кесте 4.8.1: Беткі суларға бақылау жасау желілерін 2015 жылы ұйымдастыру № Ағын су Орналасқан жері 1 Майранбастау жылға Майранбастау, саға 2 Майранбастау жылға Холодный Ключ, саға; 3 Ақбастаубұлақ жылға Ақбастаубұлақ, жоғарғы жарма, қайнар көз; Артында
Ақбастаубұлақ жылға Ақбастаубұлақ, төменгі жарма, саға 4 Жұматайбастау жылға Қызылту, жоғарғы жарма, қайнар көз; 4а
Қызылту жылға Қызылту, төменгі жарма, саға; 5 Ақбастаубұлақ жылға Ақбастаубұлақ, Әуезов-Шалабай жолдарынан жоғары және ағын суларды тазарту бойынша ғимараттан шығуда; 6 Ақбастаубұлақ жылға Ақбастаубұлақ, ағын суларды тазарту бойынша ғимараттан шығудан төмен; 7 №1
жылға Әуезов
ауылынан оңтүстік- батысқа қарай №1 атаусыз жылға Әуезов ауылында, саға; 8 Алаайғыр Жылға Алаайғыр, жоғарғы жарма; 9 №2 жылға №2 атаусыз жылға, жылғаның сол жақ ағыны. Алаайғыр, саға; 10
№3 жылға (Атаусыз жылға) №3 атаусыз жылға, жылғаның оң ағыны. Алаайғыр, қайнар көз; 11
№3 жылға (Атаусыз жылға) №3 атаусыз жылға, жылғаның оң ағыны. Алаайғыр, саға; 12
Алаайғыр жылға Алаайғыр су қоймасынан жоғары; 13 Алаайғыр жылға Алаайғыр, саға; 14
Қызылсу Қызылсу өзені Шалабай ауылы жанында
Ағын сулардың морфометрлік және гидрологиялық сипаты 13 пункт мәліметтері бойынша 2015 жылы салынған беткі суларға бақылау жасау төменде Кесте 4.8.2-де ұсынылған.
Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 163 Кесте 4.8.2: Ағын судың морфометрлік және гидрологиялық сипаты зерттеулер уаскесінде Р/с № Сипаттама Су бөгетінің алаңы км2 Ұзынд ығы, ш. Су бөгетінің орташа биіктігі, м БС Жарма белгісі, м БС Судың көп жылғы орташа жылдық шығыны, м3/с Орташа жылдық көлем шығыны, млн.м3 95% қайталанғыштықпен жылына сабадағы шығыны, м3/с Жеке жылдары кеуіп қалуы және қатуы мүмкін 1 жылға Майранбастау - саға 4,02 2,77
420 385
0,002 0,063
0.0004 кеуіп қалу, қату
2 жылға Холодный Ключ - саға 21,4 4,38
410 348
0,011 0,35
0.002 кеуіп қалу қату
3 Ақбастау ө. - жоғарғы жарма 5,8 1,89
425 395
0,003 0,10
0,001 кеуіп қалу қату
4 Қызылту ө. - саға 7,14 3,46
440 395
0,004 0,13
0,001 кеуіп қалу қату
5 Ақбастау ө. Әуезов-Шалабай жолдары алдында 15,7
5,7 420
360 0,008
0,25 0.002 кеуіп қалу қату 6
32,6 11,4
410 350
0,017 0,54
0,003 кеуіп қалу қату
7 Әуезв ауылындағы №1 атаусыз жылға - саға 3,78
2,4 415
380 0,002
0,063 0.0004 кеуіп қалу, қату 8
18,2 8,7
520 430
0,015 0,47
0.002 кеуіп қалу қату
9 сол жақ ағыны Алаайғыр - саға 23 9,5
520 430
0,018 0,57
0.002 кеуіп қалу қату
10 №2 атаусыз жылға Алайғырдың оң ағыны 9,56
2,31 450
430 0,006
0,19 0,001 кеуіп қалу қату
Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 164 Кесте 4.8.2: Ағын судың морфометрлік және гидрологиялық сипаты зерттеулер уаскесінде Р/с № Сипаттама Су бөгетінің алаңы км2 Ұзынд ығы, ш. Су бөгетінің орташа биіктігі, м БС Жарма белгісі, м БС Судың көп жылғы орташа жылдық шығыны, м3/с Орташа жылдық көлем шығыны, млн.м3 95% қайталанғыштықпен жылына сабадағы шығыны, м3/с Жеке жылдары кеуіп қалуы және қатуы мүмкін 11
Алаайғыр өзені су қоймадан жоғары 63,1
12,9 465
425 0,037
1,17 0.006 кеуіп қалу, қату 12
Алаайғыр ө. - саға 110
14,8 440
365 0,17
5,36 0,011
13 Шалабай ауылындағы Қызылсу ө. 1010 101
600 350
1,35 42,5
0,10
Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 165 Ағын судағы су шығындар және деңгейіне бақылау жасау нәтижелері
Су шығыны ай сайын ГП-18 және ГП-25 бақылау пункттерінде 2004ж. сәуірден бастап 2014ж. наурызға дейін тіркелген. Шығындар бойынша мәліметтер Кесте 4.8.3-де ұсынылған.
2015 жылғы маусымнан бастап 2015 жылы 16 бақылау пункттерінде белгіленген су деңгейі күн сайын тіркелді. Деңгей бойынша 2015 жылғы 10 маусымнан бастап 5 тамызға дейінгі мәліметтер 4.8.1 Қосымшада ұсынылған.
№3 жылға (атаусыз жылға) үшін тек 2012 жылғы секілді, 2013 жылғы да мәліметтердің бір кешені бар. 16 бақылау пункттеріндегі белгіні бақылау 2015 ж. маусымда орындалды. Беткі сулар сапасы жөніндегі барлық қолда бар мәліметтер 4.8.2 қосымшада ұсынылған.
Қызылсу өзенінің ең көп шығыны 1960 жылы тасқын кезінде тіркелген, ол 90м3/с жетті, ал ең аз тіркелген шығын 0,03м3/с жылға сағасынан жоғары. Қысқы уақыттағы Алаайғыр. Қызылсу ө. оң жақ жағалауында орналасқан жылғалардың орташа жылдық шығыны 0,02 және 0,05м3/с шегінде өзгереді.
1959-1960жж. Ақбастаубұлақ жылғасы хауызында гидрологиялық зерттеулер жүргізілген болатын. Жылғаның есептік ең аз және ең көп шығыны 0,06 және 0,147 м3/с сәйкес құрылды. Ең аз жобалық жылға ағынын 97% арттыру ықтималдығымен 0,002 м3/с асырмайды.
Екі гидрометриялық посттардағы Қызылту ө. хауызындағы 2004-2014ж. кезеңіндегі беткі су ағыны бойынша мәліметтер бар: Жұматаубастау жылғасында орналасқан ГП-18 және Ақбастаубұлақ жылғасындағы ГП-25. Негізінен өлшеулер осы екі гидропосттарда әдеттегіде тек сәуірден бастап маусым/шілдеге дейін орындалады, шілдеден бастап/тамызға дейін ағын сулар құрғайды. Нәтижелер төмендегі Кесте 4.8.3-де ұсынылған.
Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 166 Кесте 4.8.3: Жұматаубастау жылғасындағы ГП-18-дағы, және Ақбастаубұлақ жылғасының ГП- 25-де орналасқан беткі ағын сулар ағыны. № ГП Өлшенген шығын (л/с) Кезеңдегі орташа мәні Жыл IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III л/с тәулігіне м3 18 3,6
3,6 1,4
0,7 0 0 0 0 0 0 0 0 0,8 69
2004 0,9
0,6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0,1 9 2005 1,6 1 0,6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,3 26
2006 1,9
2,4 2,8
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,6 52
2007 1,6
2,2 1,7
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,5 43
2008 1,8
2,4 1,5
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,5 43
2009 2 3,1 2,2 0,5
0 0 0 0 0 0 0 0
0,7 60
2010 0,53 1,21 6,22 0,5 0 0
0 0 0 0
0,71 61,3
2011 1,2
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0,1 8,6
2012 1,0
1,33 5,70 0,62 0 0 0 0 0 0 0 0
0,72 62
2013 0,6
1,2 3,5
0,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0,48 41,6
2014 25 1,8
1,8 1,0
0,6 0 0 0 0 0 0 0 0 0,4 35
2004 0 0,4 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0
0,03 3,0
2005 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0
0,0 0 2006 0,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,04 3,6
2007 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0
0,0 0 2008 0,4 0,3
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0
0,06 5 2009 0,9 0,7
0,3 0,1
0 0 0 0 0 0 0 0
0,2 17
2010 0,24 0,27 0,85 0,04 0 0 0 0
0 0 0 0
0,12 10,4
2011 0,30 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0
0,025 2,2
2012 0,25 0,38 0,15 0 0 0
0 0 0 0
0,07 6,30
2013 0,8
0,4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0,1 8,6
2014
Беткі судың сапасы бойынша мәліметтер 4.8.2 Қосымшада ұсынылған. Сурет 4.8.1-де 2015ж. шілдедегі сынама іріктеу нәтижелері бойынша беткі судың салыстырмалы ионды құрамын көрсететін Пайпер диаграммасы ұсынылған. 5,6 және 12 бақылау пункттерінде күшала қоюлануының мүмкіндік шегі жоғары. 12 пункт қолда бар қалдық қоймасынан төмен орналасқан, ал 5 және 6 пункттері кен орнынан төмен Ақбастаубұлақ жылғасында орналасқан.
Қызылсу ө.суы және оны оң ағыны тұщы. 2015 жылғы шілдеде 200 бастап 1200 мг/л дейін толық минералдау өзгертілді, онда рН қалай жеңіл сілтілі болды және 7,8-ден 8,4-ке дейін өзгерді. Химиялық құрам бойынша беткі сулар магний-кальциялық гидрокарбонатты, бірақ жоғарырақ минералдау кезінде сульфатты-гидрокарбонатты калций-натрийлі.
Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 167
Кен орнының барлық алаңының геологиялық құрылымы реттілігімен енсіз-қатпарлы шөгінді жыныстардың гранитті негіз жыныстары орны төмен- және орташа тас көмір жас шамасы ұсынылған. Аумақтың маңызды бөліктері негізінен өзен және пролювиальді шөгінділерді қосқанда төрттік жас шамасына дейінгі қазіргі борпылдақ жыныстардың қазіргі кен қабаттарымен жабылған. Аумақтың оңтүстік-батыс бөлігі неогенді саздың мықты қабымен жабылған. Өндіру учаскесінің аумағы айналасында байырғы және делювиальді жыныстың геологиялық құрылымы 4.8.2 Сызбада ұсынылған. Гидрогеологиялық кесік 4.8.3 Сызбада ұсынылған.
Бақыршық кен орны аумағында келесі гидрогеологиялық бірліктер бөлінеді: 1)
Аллювиальді су сақтағыш деңгейжиек; 2)
Павлодар саз сутірегі; 3)
Төменгі тас көмір жас шамасыны шөгінді жынысы будасынан тұратын байырғы жыныстың су сақтағыш деңгейжиегі.
Қызыл жоба ЭӘӘБ, 4.8 тарау
Желтоқсан 2015 ж. Final V1.0
Бет. 168
жүктеу/скачать 57,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|