Представлен бизнес план, а также рассмотрены вопросы безопасности



Pdf көрінісі
бет2/7
Дата31.03.2017
өлшемі4,75 Mb.
#10771
1   2   3   4   5   6   7

 

1.1.4 Ғарыштық стансалар 

Ғарыштық  стансаларда  ретранслятор  мен  қамтамасыз  ету  жүйесі: 

энергожабдықтау  көзі,  антенналарды  бағыттау  (жерге)  жүйесі  және  күн 

батареяларын  (күнге)  бағыттау  жүйесі,  ЖЖС  –  тің  орбитадағы  орнын 

коррекциялау  жүйесі,  т.б.  кіреді.  ҒС  аппаратурасы  өте  кішкентай  әрі 

салмағыда азырақ, қуатты аз қолданатын, берік әрі сенімді болуы керек.  

Әдетте,  ҒС  ретрансляторлары  көп  стволды  болып  келеді.  Олар 

қабылдағыш  –  таратқыш  аппаратурадан  және  антенналардан  құралады. 

Ретранслятор 

стволдарының 

құрылымдық 

сұлбалары 

РРЛ 


ПРС 

қолданылатын 

жүйеге 

ұқсайды. 



Ствол 

сұлбасына 

байланысты 

ретрансляторлар  гетеродиндік  типті,  бір  жиілікті  өзгертетін  және  дабылды 

бортында өңдейтін типті болып үш типке бөлініп кетеді. 

ҒС  –  да  модуляция  мен  демодуляциядан  басқа,  дабылды  өңдеудің, 

бейімдеудің өзге де әртүрлі әдістері қолданыс тапқан. Мысалға, МДВР – да 

ҒС  –  те  демодуляцияланған  соң  арналарды  бөлектеп,  кейіннен  оларды 

жаңаша негізде қайта қосады. Бұл ретте і стансасына өзге барлық ЖС – тар 

жолдаған  хабарларды  қосып,  желімен  «төмен»  қарай  бір  топтамамен 

таратады. МДВР – КБ жүйесінде дабылдар бортта коммутацияланады [2]. 

 

 



 

1.6 Сурет – Гетеродин типті ретранслятор сұлбасы 

 

Гетеродин  типті  қуатты  ретрансляторда  1.6  суретте  кіріс  дабылының 



жиілігі  смесительде  UZ1  азайып,  АЖК  А2    күшейтілген  соң  UZ2 

смесителінде  жиілігі  қайтадан  көбейеді.  ГТ1  және  ГТ2  гетеродин 

күрежолдары осыған ұқсас сұлбамен құралады. ЖТЖ дабылын күшейту үшін 


А3  алдын  –  ала  және  А4  шығыс  күшейткіштерді  пайдаланады.  Ал  шығыс 

қуаты  200..300  ВТ  –  ға  дейін  барады.  “Экран”  жерсерігіндегі 

ретранслятордың  сұлбасы  дәл  осындай,  мұнда  А4  аралық  клистронда 

құрастырылған.  Сұлбада  барлық  блокты  «суық»  резервтеу  жасау  әдісін 

қолданған.  К1  –  К3  ауыстрығыштары  Жерден  берілген  тапсырмаға  сәйкес 

жұмыс  комплектісін  таңдайды,  осымен  бір  мезгілде  ток  кернеуі  келе 

бастайды. 

Қазіргі  заманғы  көпстволды  ретрансляторларды  өте  жоғары  деңгейлі 

өткізгіштік  қуаты  болатындай  етіп  жинастырады.  Бір  ЖЖС  –  ке  бөлінген 

МГц  жолағында  12  стволдың  дабылдарының  спектрін  орналастырады. 

Әдетте,  ствол  жолағы  =  36МГц,  ал  ствол  арасындағы  ЗЧИ  =  4МГц. 

Ретранслятордың сыйымдылығын екі есе көбейту үшін іргелес стволдардағы 

тасымалдаушылары  арасындағы  таратуды  екі  есе  азайтады,  ал  спектрлері 

ұқсас  дабылдарды  поляризациялау  арқылы  бір  бірінен  бөліп  алады.  Тақ 

санды стволдар үшін тік поляризацияны қолданады, а жұп сандылар үшін – 

жазық  поляризацияны  тереді.  Сызықтық  поляризацияны  ЖЖС  –  да  тек 

орбитадағы тұрақтылық өте қатаң сақталғанда ғана пайдалана алады.  

Жартылай  өткізгіш  электрондық  аппаратуралар  орнатылған  алғашқы 

ЖЖС  1980  –  ші  жылдардың  басында  пайда  болған.  Транзисторлы  УМ 

қолдану  стволдың  тарату  күрежолының  электрлік  сипаттамасын,  беріктігін 

күшейтіп,  салмағы  мен  энергия  тұтыну  көрсеткішін  кемітуге  болады. 

Қолданыстағы, 

шығыс 

қуаты 


бірнеше 

ондаған 


ватт 

болатын 


ретрансляторларда  УМ  құрылғысы  ЛБВ  ұйымдасқан,  ал  стволдар  саны  6  – 

12. 


Соңғы  20  жылда  байланыс  жерсеріктерінің  қызмет  ету  мерзімі  1,5 

жылдан  3,5  жылға  дейін,  ал  қазір  7  жылға  дейін  ұлғайды.  Қатты  денеден 

жасалған  ретрансляторлар  үшін  бұл  мерзім  10  жыл,  тек  орбитаны  түзеу 

салдарынан  аппаратурасы,  сондай  –  ақ  күн  батереялары  мен 

аккумуляторлары тез тозады. 

 

1.1.5 Жерлік стансалар  



Таратқыш  –  қабылдағыш  ЖС  аппаратурасын  РРЛ  секілді  сұлбамен 

тереді.  ЖС  антеннасының  бағытталу  диаграммасы  өте  кішкене  

болғандықтан, антеннаның сәулесі ЖЖС – ға дәл бағытталуы және жерсерік 

қозғалысына сәйкес жылжымалы болуы керек. Сол себепті  де антенналарда 

бұрып отыру  құрылғысы  орнатылған. Геостационарлық ЖЖС  – мен жұмыс 

істегенде  антенна  сәулесін  сәулелегіш  тербету  арқылы  орнынан  қозғап, 

жылжытып  отыруға  болады.  Бұл  жағдайда  бүкіл  антеннаны  тірек  –  бұру 

қондырғысының  көмегімен  қозғалтып  отыру  керек.  Жерсерікті  қадағалап 

отыру қызметін ЖС құрамына кіретін автоеру жүйесі қызмет көрсетеді.  

Жердегі  стансалар  таратқыш,  жерсеріктік  хабарды  қабылдағыш, 

таратқыш  –  қабылдағыш  (бұлар  дуплексті  телефон  байланысын  орнатуға 

және  желі  ішіндегі  ТВ  программаларын  тарату  үшін  қолданады)  болады. 

Таратқыш – қабылдағыш ЖС әдетте көп стволды болып келеді.  

 


 

 

1.7 Сурет – Таратқыш – қабылдағыш ЖС 



 

WA1УС  типті  қабылдағыш  –  таратқышта  ЖС  (1.7  сурет),  стволдың 

қабылдағыш және таратқыш құрылғылары, «Градиент – Н» аппаратурасы, т.б 

бар. Сұлбада «Орбита – 2» типті құрылғы орналасқан. Оларды кең жолақты 

ПФ  Z1,  к1  және  к2  толқынжүргізгіш  айырып  –  қосқыштары,  МШУ  А1  мен 

А4,  В  типті  (Ст  В1  мен  Ст  В2)  тірек, П  (Ст  П)  және  РС типті  (СтРС)  тірек 

орнатылған. Z фильтрі барлық жұмысшы стволдарының дабылдарын өткізеді 

және  кең  жолақты  МШУ  мүмкін  болатын  кедергілерден  қорғап  тұрады. 

Ствол  дабылдарын  ажыратуды  В  типті  тіректің  кіре  берісіне  орнатылған 

және  өз  стволының  ЖТЖ  дабылдың  орталық  жиілігіне  бейімделген  Z2  мен 

Z3  ПФ  жүзеге  асырып  отырады.  Мұнда  В1  тірегі  ТВ  стволдың  f1  орталық 

жиілігі  бар  ЖТЖ  дабылдарын  ПЧ  дабылына  ауыстыруға  қолданады.  Ал  В2 

тіректері  –  ТФ  стволдағы  f2  орталық  жиіліктегі  ЖТЖ  дабылдарын  өзгерту 

үшін  қолданады.  Әрбір  стволда  В  типті  жұмысшы  және  резервтік  тірек 

орнатылған.  В  терігінде  ПФ  басқа  жиілікті  өзгертетін  U1  мен    ПУПЧ  А2 

құрылғылары  бар.  П  тірегі  негізгі  А3  УПЧ  –  дан  және    шыға  берісінде  ГС 

дабылын  алатын  UR  демодуляторынан  құралған.  Бұл  дабылды  ажыратуды 

РС  тірегі  қызмет  атқарады.  РС  тірегінің  қабылдау  бөлігінің  шыға  берісінде 

ПТВС мен СЗС алынып отырады.  

МШУ  –  дың  жұмысшы  комплектін  К1,  ал  В  жұмысшы  терегінің  К2 

таңдалынады.  Бір  комплектіні  екіншісіне  ауыстыру  қабылдағыштың 

бақылаушы тетігінен АС алынған кезде автоматты түрде орнығады (сұлбада 

көрсетілмеген).  ТФ  стволындағы  дабылдар  ОКН  –  ЧМ  –  МДЧР  әдісімен 

таралады. Бұл дабылдың орталық бөлігі В терегінің шыға берісінде f

ПР

  = 70 


МГЦ.  «Градиент  –  Н»  аппаратурасының  қабылдағыш  бөлігінде  АЖ 

дабылдары  ұлғаяды,  200  ЖМ  –  ған  дабылдары  бөлініп,  әр  қайсысы  өз 

тасушыға  беріледі  және  демодуляцияланады.  Бұл  аппаратураның  қабылдау 

тетігінің шығаберісінде ТФ дабылдары жиналады.  

Телефон  дабылдары  «Градиент  –  Н»  таратқыш  бөлігінің  кіре  берісіне 

түседі,  мұнда  70  ±  17  МГц  жиілігіндегі  ОКН  –  ЧМ  –  МДЧР  дабылдары 

орнығады.  Бұл  дабыл  ЖС  –  тің  ТФ  стволының  таратқышына  барады. 

Таратқыш құрылғының құрамында А8 ПЧ қуат бөлгіш, К3 пен К4 волновод 

ажырату  –  қосу  құрылғысы,  жиілікті  өзгертетін  екі  блок  пен  екі  УМ  блогы 


кезігеді. Ал екінші блок – резервтік. Жиілікті өзгерткіш блокта А7 М

УПЧ


, U2 

өзгерткіш  және  А6  УМ  бар.  УМ  блогына  А5  УМ  мен  Z4  гармоник  фильтр 

орналасқан.  К3  пен  К4  қайтақосқыш  жұмысын  таратқыштың  бақылау 

блогынан  келетін  АС  басқарады  (бұл  суретте  көрсетілмеген).  Сонымен, 

«Градиент Н» таратқыш бөлімінің кіріс пен шығыс бөлімдерінің арасында ТЧ 

арнасы жиналған.  

ТВ стволдың топтық дабылдарын РС тірегінің таратқыш аппаратурасы 

ұйымдастырады. ТВ стволының таратқышында UВ модуляторы  орналасқан. 

Өзге сипаттамалары бойынша ТВ мен ТФ стволдарының таратқыштарының 

сұлбалары бір – біріне өте ұқсас. Бірнеше стволдың ЖТЖ дабылдарын ортақ 

АФТ беру үшін РФ блогы жұмыс жасайды. ЖС – да «Градиент», «Геликон», 

«Грунт» типті таратқыш құрылғылар қызмет көрсетеді. 

 

1.2


 

Арқалық  қаласының  жобаланатын  аймағының  универсалды 

жерсеріктік байланыс желісінің географиялық сипаттамасы 

 

1.2.1



 

Арқалық қаласының сипаттамасы 

АО  «KazTransCom»  операторы  үшін  мультисервистік  транспорттық 

желіні  ұйымдастыру  мақсатында  жерсеріктік  байланыс  жүйесін  IDirect 

технологиясын қолдана отырып Арқалық қаласына жобалау. 

Арқалық  қаласының  ауданында  алюминий  өнеркәсібінің  6  боксит 

өндіру  орындары  бар.  Жаңа  Арқалық  қаласында  қорғасын  және  сирек 

кездесетін  пайдалы  қазбалар  өндіріледі.  Тағы  да  басқа  мыс,  цинк,  кадмий, 

алтын,  күміс,  қалайы,  ақ  мәрмәр  және  қара  мәрмәр  кен  шығару  зауыттары 

бар.  Астана  қаласының  зәулім  ғимараттарының  құрылысында  Арқалық 

қаласының  кен  өнімдері  қолданылады.  Шикі  бокситтерді  Павлодар 

Алюминий  зауытына,  отқа  төзімді  балшықтарды  Ресейге  тасымалдайды. 

Арқалық  қаласының  теміржол  станциясы  да  қызмет  көрсетуде.  Арқалық 

қаласында  әр  түрлі  сферадағы  компаниялар  мен  зауыттар  көп.  Әр  қайсысы 

өзінің  бірегей  корпоративті  байланыс  желісін  қажет  етеді,  соның  шешімін 

жерсерікті байланыс жүйесінің IDirect технологиясы қолдайды. 

 

 

 



1.8 Сурет –  Арқалық қаласы. 

Арқалық  қаласы  1956 жылы  құрылған.  Қостанай облысының оңтүстік 

жағында 


орналасқан. 

Арқалық 


қаласының 

координаттары:  

50° 14′ 0″ с.е, 66° 54′ 0″ ш.б. 

Қала 


Қостанай 

облысының 

Амангелді 

ауданымен, Қарағанды облысының Ұлытау ауданымен шектеседі. Арқалықта 

27835 адам тұрады (2012 жылдық көрсеткіші бойынша). 

 

1.3



 

Қолданыстағы технологияның үрдісі 

 

1.3.1  Арқалық  қаласының  жобасында  қолданылатын  байланыстың 



технологиялық үрдісі 

Жерсерiктiк байланыс облысында технологияның соңғы жетiстiктерi 

жоғары  потенциалды  ЖБЖ  тарату  арналарының  өту  қабілеттілігін 

кеңейтуін  және  жаңа  байланыс  қызметтердi  енгізудегі  мүмкiндiктері 

туралы  айтады.  ЖБЖ  –  нің  болашағы  кең  жолақты  толықтай  тарату 

қосымшалары мен жылжымалы жерсеріктiк байланыс жүйелерi. 

Жерсерiктiк  байланыс  халық  тығыздығы  аз  аймақтардағы 

абоненттерді  байланыс  қызметтері  мен  түрлерiн  ұсынудың  бүгiнгі  күнде 

жалғыз  экономикалық  тиімді  табылады,  сол  себепті  өткiзiлген 

экономикалық  зерттеулер  растайды.  Егер  халық  тығыздығы  1,5  адам/км

2

 

төмен болса, сол жағдайда жалғыз техникалық жүзеге асырылатын және 

ақысы  қайтылатын  шешiм  болып  табылады.  Бұл  жерсерiктiк  байланыс 

қызметтерiнiң дамуының маңызды перспективалары туралы айтады, үлкен 

аумақтағы  халық  тығыздығы  аз  аймақтары  үшiн  әсiресе  тамаша.  Кең 

жолақты жерсеріктi таратуды қамтамасыздыру 2010 жылда абоненттер 

саны 3 миллионға жуық деп АҚШ мамандардың мәлiметтерiнде тiркелген, 

Еуропа  елдерiнің  айтуы  бойынша  2014  жылға  дейін  кейбiр  ақпарат 

көздеріне  сәйкес  қолданушылар  саны  5  миллионға  дейiн  жетеді  деп 

болжайды. 

Қазақстан  Республикасындағы  ЖБЖ  корпоративті  нық  басқан 

бірлестіктер  қолданады.  Қазақстан  байланыс  кабельді,  радиорелелі 

операторлары байланыспен кез – келген аймақты қамти алмайды немесе ол 

жерді байланыспен қамтамасыз ету тиімсіз болған жағдайда ЖБЖ – лері 

көмекке  келеді.  Олардың  ЖБЖ  таңдаудың  себебе,  экономикалық  жағынан 

тиімді  де,  байланыс  қызметтерінің  толық  қамтылуы,  тұрақтылығы, 

сенімділігі және де әр түрлі топологиямен қосылуы болып табылады.  

Жерсерiктiк  байланыстың  операторлары  жақын  араларда  көп 

қызметтерді  көрсетуге  ниет  етедi,  ал  енді  кейбiреуі  оны  қолданып  та 

жатыр.  Олар  дестенi  таратуды  ұсынады,  оларға  радиохабар,  телефония 

және кең жолақты рұқсат қосылады. Дамудың негiзгi жоспары жiберiлген 

жерсеріктi дидар қолданатын қазiргi абоненттерге ендi қызметтердiң бұл 

дестені тарату үшін қарастырылады, бiрақ кейбiр компаниялар агрессивтi 

жобалар 

болуы, 

кабельдiк 

дидар 

желiлерiнің 

және 

телефон 

операторларының клиенттерін арбай алатынын жорыйды. 

Iске  асырылатын  ASG  сонымен  бiрге  Еуропалық  ғарыш  агенттiгi 

маңызды  еуропалық  жоспарымен  HYLAS  жүйесін  33  МГц  –  тiң  енің  30 

дiңгектерi  және  8  тар  сәулелердi  қолданумен  ену  болды.  Бұл  жүйе  Ка  – 

диапазонында  300  000  абоненттер  үшiн  кең  жолақты  таратуды 

қамтамасыз бiр мезгiлде оңай қамтамасыз ете алады. 

Жерсеріктік байланыс қызметі дамуының негiзгi векторы тура дараға 

немесе  корпоративті  абонент  шығу  және  барлығының  қолына  жететін 

қызметті  тарату,  оған:  телефония,  дауыстық  және  теледидардық 

программалар  дестелерің  IP  –  хаттама  және  кең  жолақты  интернет 

желісіне  қосылу  негізінде  кіреді.  Осы  себепті  әр  түрлi  жүйелердің 

жерсеріктiк  қызметтері  конвергенциясына  әкеледі  және  олардың  келесi 

«жер» жүйелерімен интеграцияланады. 

Қорытындылай келсек, ЖБЖ байланыс желілерін, әсіресе талшықты 

– оптикалық желілерімен әрқашан және қызғана теңесетiреді. Оның себебі 

де, ЖБЖ – дің қазіргі ғасырдағы алатын рөлі орасан зор болып табылады. 

ЖБЖ  кең  спектрлі  байланыс  қызметтерінің  барлық  түрін  таратып, 

қамтамасыз етеді. 

 

1.4



 

IDirect технологиясы 



 

1.4.1


 

IDirect 


технологиясын 

қолданып 

Арқалық 

қаласына 

мультисервистік транспорттық желіні ұйымдастыруын қамтамасыз ету  

Жобаның  негізі  жерсеріктік  байланыс  жүйесін  АО  “KazTransCom” 

операторы  үшін  Арқалық  қаласына    Idirect  технологиясын  қолдана  отырып 

сапалы  байланыс  қызметтерін  жүзеге  асыру.  iDirect  технологиясы 

байланыстың  қызмет  көрсету  аясында    кең  спектірді  қамтиды.  iDirect 

технологиясы 

корпоративті 

желілерге 

арналып 

жоғарғы 


сапалы 

жылдамдықты мультимедиялық қосымшаларды, дауыс, бейне тарату сияқты, 

кең  жолақты  интернетке  кіру,  видеоконференция,  IP  –  VoIP  және  де  желіні 

түрлі топологиялармен: Star (жұлдызша тәріздес), Mesh (толық байланысты) 

және  Star/Mesh  (буданды),  SCPC  арқылы  құрастырылады.  Жерсеріктік 

байланысты  қолдану  жерлік  байланыс  таратушы  операторлардың  қолдары 

жетпейтін, 

кабельді,радиорелелі 

байланысты 

қолдануы 

мақсатсыз, 

экономикалық  жағынан  тиімсіз  болатын,  маңызы  зор  корпоративті  желіні 

қосу  ерекшеліктерінің  бірі  болып  табылады.  Idirect  технологиясының  басты 

ерекшелігі  ол  өткізу  жолақшасын  жерсерік    кті  сегментте,  IP  –  протокол 

деңгейінде  де  тиімді  пайдалану,  жүйенің  пайдалануға  беретін  қызметінің 

жеткізуші немесе байланыс операторларының айтарлықтай бағасының төмен 

болуы [8]. 

iDirect 


технологиясы 

жоғары 


жылдамдықты 

мультимедиа 

қосымшаларының  сервистiк  хабар  алмасу  үшiн  кең  жолақты  TCP/IP 

хаттамасын  жерсеріктік  байланыс  жүйелерін  қолдану  арқылы  құрылады. 

Сондай – ақ видео, аудио дестелерін кең жолақты ғаламтор арқылы жіберуге 

қол  жеткiзеді  және  әр  түрлi  топологиямен  желiсiн  салуға  рұқсат  бередi: 

(жұлдыз тәрiздi ) Star, (толық байланысты) Mesh, (буданды) Star/Mesh, SCPC.  

iDirect  технологиясы  (анықталынған  уақытша  бөлiнуi  бар  көп  бекеттi 

рұқсат)  TDM/D  –  TDMA  қағидаларда  негiзделген  және  талап  бойымен 


(уақытша  бөлiнуi  бар  көп  жиiлiктi  көп  бекеттi  рұқсат)  TDM/MF  –  TDMA 

өткiзу  жолақты  бөлумен.  IDirect  өнiмдері  IP  платформасы  ғарыш  сегментiн 

пайдалануымен жіберу ортасы ретiнде аса тиiмдi болып табылады. 

Әмбебабы  HUB  iDirect  5IF  Infinity  С  және  Ku  диапазоны  немесе  әр 

түрлi  тiркесiмдердегi  5  транспондерлерiнде  және  ұйымдастырудан  20  Down 

және  Up  арналарын  5  жерсерікке  дейiн  бiр  мезгiлде  жұмыс  iстеуге  рұқсат 

бередi.  iDirect  технологиясы  әлемдік  технология  нарығына  VSAT  ең  тиiмдi 

жерсеріктiк жүйелердiң бiрi болып анықталады.  

Тiзiм  туралы  сөйлеуге  рұқсат  берген  деңгейде  IP  –  хаттамада  да, 

жерсеріктік  сегментте  де  iDirect  өткiзу  жолағының  тиiмдi  пайдалануын 

қамтамасыз  етедi,  жеткiзушi  қызмет  үшiн жүйенiң  пайдалану  құнын  немесе 

трафигін байланыс операторы анықтайды. 

iDirect  технологиясы  мәлiметтердiң  қабылдайтын  үлкен  көлемдерiнiң 

немесе  жiберушi  корпоративтiк  клиенттерi  үшiн  әдейi  жасалған.  Real  time 

трафикті сын көзiмен iркiлiстерге тиiмдi берудi бағалы өткiзiлген технология, 

сондай VoIP және мультимедиа ағындары. Жүйе мән төмендегiдей болатын 

(Deterministic  Time  Division  Multiple  Access  )  жаңа  технология  D  –  TDMA, 

VSAT алшақ VSAT терминалдардың көбi, арна өзара ылғи бiр бөле негiздел, 

ақпараттың  қабылдау/тарату  үшiн  қажеттi  қол  жететiн  өткiзу  жолағына 

"жарысады". 

Технология  iDirect  негiзi  бойынша  Ethernet  –  ке  өте  жақын  – 

қолданушылардың  көп  мөлшері  (саны)  желіге  қосылғанда,  желiде 

коллизиялар пайда болып, бірнеше қолданушылар бiр уақытқа бір жолақшаға 

сұрау  жібереді.  Iс  жүзiнде,  мұндай  коллизиялар  WWW,  E  –  mail,  FTP 

пайдалануда мөлдiр және осыған ұқсас қосымшалардың ақпаратты жеткiзуі, 

дегенмен VoIP қызметтері үшiн және ағынды хабар тарату, ақпарат таратуға 

басқа тәсiл талап етедi және өткiзгiштiк қабiлетке "жарысады". 

iDirect жүйесі қолданушыныға қиыстырылған шешiмдi ұсынады – D – 

ТDMA  технологиясы  және  жолақшаның  (CIR)  мультимедиа  ағындарын 

жіберу  үшiн  сақтауы.  D  –  TDMA  технологиясы,  әр  клиентке  ерекшеленген 

тайм  –  слот  пайдалануға  рұқсат  беруі,  iDirect  –  тің  жойылған 

терминалдарына қол жететiн өткiзу жолағына "бәсекелеспеуге" әкеледі, оны 

әрқашан  алуы,  осы  қосымшаны  қашан  талап  еткенде  болады.  Жойылған 

iDirect  терминалы  әр  1/8  секундта  ерекшеленген  тайм  –  слот  алады  –  бұл 

мәлiметтерді  фреймде  орналастыруға  рұқсат  береді,  джиттер  әсерінен 

қашқалақтай  және,  кепiлдi  сапаны  үзіліссіз  ағынды  нақты  уақытта 

қамтамасыз ету: 

 

 



 

1.9 Сурет – ТDMA технологиясының жұмыс режимі 

iDirect – тің басқа бір ТDMA – жүйелерінен өзгешілігі 125ms фреймнiң 

қолдануында  болып  табылады  (250ms  баламалы  шешiмдерде  қарсы).  Бұл 

реакцияның  ең  төменгi  уақытына  жетуге  рұқсат  бередi  және  VoIP/Video 

кепiлдi сапаны жіберумен қамтамасыз етеді. 

Жабдықтың  әзiрлеуiнiң  жанында  көп  жылдық  ғылыми  зерттеулердiң 

нәтижелерді пайдалану және қол жеткiзу TDMA технологияның төңiрегiдегi 

әзiрлемелерi,  жерсеріктік  байланыс  және  бағдарламалық  қамтамасыз  ету. 

iDirect  жабдықтың  нәтижесiнде  жұмыста  иiлгiштiк,  сенiмдiлiктiң  сирек 

кездесетiн тiркесi болады және экономикалық тиiмдiлiк. Провайдер дәстүрлi 

жерсеріктi ұсынғандай салыстырғанда, немесе iDirect жер бетiндегi байланыс 

желiлерi, желi бүтiн жақын сөз жоқ бәсекелi артықшылықтарға ие болады. 



iDirect  жүйесі  жаңа  технологиялық  қатардың  арқасында  жиiлiктер 

қолдануының жоғарғы тиiмдiлiгiн қамтамасыз етеді, олардың ішінде: 

 



TPC  (композициялық  турбокодылар)  –  қате  түзетуi  бар  блоктық 

кодтар. TPC – кодты қолдану қайта хабарды таратуда қажеттiлiктiлігін 

кiшiрейтедi,  жерсеріктік  жиiлiк  ресурсын  оңтайлы  қолдануың  мүмкiндiк 

туғызады.  Қорыта  келгенде,  iDirect  жабдығы  қуат  деңгейлері  бірдей 

бәсекелес  жабдықтарынан  қуат,  өткізу  жолақшасы  және  BER 

коэффициенті  бойынша  асып  түседi.  Қуаттың  үнемдеуi,  RSV  – 

жүйелерімен  салыстыруғанда,  41%  жетеді  және  толық  құндылығы  мен 

антенна  мөлшерін  төмендетуге  мүмкіндік  береді,  сол  iDirect  жабдықтың 

ұқсас  немесе  одан  биiгiрек  сипаттамаларында  арзанырақ  болып  келеді. 

Диаметрі  1,2  мертлі  антеннада,  тиісінше,  басқа  платформа  қолданудың 

кең қорына ие болу. 

 



"таза"  IP  –  ді  қолдану  (Pure  IP)  –  жерсеріктiк  арна  бойымен  тек 

қана  IP  –  дестелер  таратылады,  мәлiметтердiң  тарату  ағындағы 

тақырып  бөлiгiн  минимизациялауға  мүмкiндiк  бередi.  DVB  –  жүйелерімен 

салыстырғанда  MPEG  –  кадрларын  қалыптастыру  үшiн  қосымша 

тақырыптарды  пайдаланады,  DVB  –  жүйелердің  ортақ  өнiмдiлiктi 

төмендетуді қалыптастырады. 

 





– 

ТDMA 

рұқсат 

cұлбасын 

қолдану, 

бәсекелестікті 

қабылдамайтын,  желiнiң  жүктеуіне  дәрежеден  тәуелсiз  жерсеріктік 

сегменттiң  тиiмдiлiгiн  98%  –  ға  қолдануын  қамтамасыз  етеді.  Нарықпен 

салыстарғанда, ең құзыреттi бәсекелес шешiмдерi үшiн тиiмдiлiгі 60% – ға 

дейiн қамтамасыз етедi. 

 



Тасушының  өзгеруiнің  аз  қадамы.  iDirect  жүйесіндегі  кез  келген 

несущий 1 Кбит/с қадамымен өзгере алады. Бұл жиiлiк жолағының бұрын – 

соңды  болмаған  үнемдеуiн  қамтамасыз  етедi.  Салыстыру,  бәсекелес 

жүйелердiң  көпшiлігі  пайдаланылатын  ең  төменгi  қадам  128  кбит/с 

құрайды, көбінесе жиiлiктер жолақшаны керексiз жұмсалуына алып келеді. 

 



Тура  арнаның  жылдамдығының  ең  төменгi  табалдырығы  128 

кбит/с  құрайды.  Бұның  мәні  DVB  –  жүйесінде  5  мбит/с тең,  демек,  егер  1 

мбит/с  арна  қамтамасыз  ету  керек  болса,  арнаның  қосымша  4  мбит/с 

сыйымдылығына ақы төлеуге DVB – есептеп мiндеттейді. 

 



Тасушылардың  қадамы  (Roll  –  Off).  iDirect  технологиясында 

ұлғайтылған  цифрлық  сүзгілерді  қолданудың  арқасында,  технология 

тасушылар  қадамын  1,2  коэффицентіне  дейін  азайтуға  мүмкiндiк  бередi, 

осы қазіргі индустрияда  танымал стандарт сияқты 1,4 коэффициент тең 

болып  табылады.  Бұл  шешiм  бәсекелестермен  салыстыру  барысында  да 

тиiмдiлiкте қосымша ұтыс 14,5 % – ға қамтамасыз етедi. 

 



Таратқыштың 

қуатын 

автоматты 

реттеу. 

IDirect 

технологиясында  (жаңбыр,  тұман)  жылдық  жағдайларды  әсерiн 

автоматты өтемнің алгоритмдарды пайдаланады – бұл шешiм жерсеріктi 

сегменттiң максималды тиiмдiлігін қолдануға  мүмкiндiк бередi. 

 

1.4.2 iDirect технологиясының қолданатын топологиялары 



iDirect  технология  пайдаланыста,  байланыстың  қазiргi  барлық 

топологияларын қолдайды. Бұл клиенттiк желіні есептеуі бар сәйкестiкте 

әртүрлi аппаратты мүмкiндiктерін қолдана, тиiмдi ұйымдастыруға жақсы 

мүмкiндiк бередi. iDirect топологиясының түрлері: 

“Жұлдызша”  (Star)  топологиясы.  Барлық  терминалдар  орталықпен 

тура екіжақты байланысқа ие болады, бұл сұлба интернетке шығуға мінсіз 

болып  келеді,  қоғамдық  телефон  желiсiн  пайдалану  жолының    немесе 

корпоративті мәлiметтер орталығына шығуға үшiн арналған. 

 

 



 

1.10 Cурет – iDirect технологиясының протокол бойынша 

архитектурасы 

 

“Толық  байланысты”  (Mesh)  топологиясы.  Жойылған  терминал 



желiде  басқа  терминалдармен  екi  жақты  байланысты  тiкелей  орнатуға 

қабiлеттi,  сонымен  бiрге  орталық  станциямен  (ЖС)  жұмыс  істеуге,  бұл 

сұлба  екі  жақты  жерсерікті  іргеліске  сезгiш,  “жұлдызша”  түріндегі 

желілірге тән кез келген қосымшалар үшiн мінсіз болып келеді.  

“Нүкте  –  нүкте”  (SCPC)  топологиясы.  Тура  арнаны  желi 

абоненттерi  арасында  ұйымдастыруға  мүмкiндiк  береді  (орталық 

станцияны өтіп кете), осы жағдай жоғары сапалы дауыс (VoIP) байланыс 

қызметтерiн беру үшiн әсiресе маңызды. Толық оқшауланған желiні құруға 

мүмкiндiк бередi.  

 

1.4.3 iDirect жүйесінің мүмкіндіктері 



iDirect жүйесінің ерекшеленген мүмкіндіктері бар. Олар, төменде 

келтірілген: 

 



Дабыл кiдiрту уақытын қысқартатын және жоғары сапалы дауыс 

байланыс  қызметтерiн  беру  үшiн  әсiресе  маңызды  (орталық  станция  өтiп 

кете)  желiнiң  абоненттерiнiң  арасындағы  тура  арнаның  ұйымдастыру 

мүмкiндiгі; 

 



Жүйенiң  икемдiлiк  және  кеңейтiлiмдiгi,  iс  жүзiнде  шексiз  санды 

салынған  виртуалды  IP  –  желілерді  қолдауына  мүмкiндiк  береді.  Бұл 

бiртұтас  радиожиiлiк  ресурстын  үстінен  тәуелсiз  IP  –  желіні  құруға 

мүмкiндiк  бередi.  Әрбір  алшақ  модем  бiрнеше  ұқсас  виртуалды  желiлерге 

қызмет көрсете алады. 

 



Серiктiң  жиiлiк  ресурсын  тиiмдi  қолдану.  D  –  ТDMA  рұқсат 

cұлбасын  қолдану,  бәсекелестікті  қабылдамайтын,   желiнiң  жүктеуіне 

дәрежеден  тәуелсiз  жерсеріктiк  сегменттiң  тиiмдiлiгiн  98%  –  ға  

қолдануын  қамтамасыз  етеді.  Нарықпен  салыстарғанда,  ең  құзыреттi 

бәсекелес шешiмдерi үшiн тиiмдiлiгі 60% – ға дейiн қамтамасыз етедi. 

 



Жоғарғы 

тоқтамаушылық. 

Жүйе 

жоғарғы 

ақпараттық 

жүктемемен тәулiк бойы жұмысқа есептелiнген. (антенна және қабылдау 

–  хабарлағыш)  сыртқы  жабдығы  қатал  климаттық  жағдайларда  жұмыс 

iстеу  қабiлеттi:  температуралар  және  жоғарғы  желдiк  жүктемелердiң 

кең диапазонында. 

 



Таратқыштың 

қуатын 

автоматты 

реттеу. 

IDirect 

технологиясында  (жаңбыр,  тұман)  жылдық  жағдайларды  әсерiн 

автоматты  өтемнің  алгоритмдарды  пайдаланады  –  бұл  шешiм 

жерсеріктiк  сегменттiң  максималды  тиiмдiлігін  қолдануға    мүмкiндiк 

бередi. 

 



Техникалық  және  желілік  қауiпсiздiк.  Тек  қана  қауiпсiздiктiң 

сауатты салынған және жүзеге асырылған саясатының жанында берiлетiн 

ақпаратқа рұқсат етiлмеген бару жолы сақталып қалуға, желiнiң жұмысқа 

қабiлеттiлiгі мен басқарылуын сақтауға болады. 

 



Тоқтамаушылық  биіктігі.  Жүйе  биiк  ақпараттық  жүктемемен 

тәулiк  бойы  жұмысқа  есептелiнген.  Сыртқы  жабдығы  (антенна  және 

қабылдау  –  хабарлағыш)  қатал  климаттық  жағдайларда  жұмыс  iстеу 

қабiлеттi:  температуралар  және  биiк  желдiк  жүктемелердiң  кең 

диапазоны

.

 



iDirect технологиясының артықшылықтары төменде көрсетілгендей: 

 



Жоғарғы жылдамдығы жетімділік; 

 

Абоненттердiң  арасындағы  байланыс  ұйымының  жанында 



болмашы 

дабыл 

кiдiрi, 

желiнiң 

айырмашылығы 

«жұлдызша» 

топологиясынан басқа; 

 



Терминалдардың интеграцияланған акселерациясы; 

 



Өткiзу жолағының сұрау салуының аралығында аласа аралық, және 

оның бөлінуі (0,5 секунд шамасында); 

 



Қуаттың  автоматты  реттелуi  клиенттен  мәлiметтердi  тарату 

кезіңде; 

 



Локальді желілерді және алшақ абоненттерді қосу және бiрлестiру 

мүмкіндігі және оларға сапалы қызметтерді пайдалануға беру; 

 



Тура арна TDM, керi арна TDMA; 

 



IP/VPN, VLAN технологиялардың қолдауы; 

 



Интелектуалды QoS; 

 



Iшiне салынған резервтеудің арқасында биiк сенiмдiлiгі. 

iDirectтің DVB жүйелерінен салыстыру төменде көрсетілген: 

 



Бұл  оператор  British  Telecom,  АҚШ  –  тың  әскерi,  SES  Americom, 

және  бiр  қатар  VSAT  жүйе  сияқты  iDirect  таңдайтын  тура  келуден  жай 

ғана емес. 

 



Бір  Idirect  орталық  станциясы  5  әр  түрлi  жерсерiктерге  тарату 

182 Mbps дейiн 20 әр түрлi транспондерлерден қамтамасыз ете алады. 

 



DVB  салыстырғанда,  орталық  станция  үшiн 68  Mbps  тек  қана бiр 

серiкте бiр транспондердегi берiлудiң максимумы сияқты қамтамасыз ете 

алады. 

 



iDirect  тура арна жинағы  жылдамдығы  128  kbps бола алады,  онда 

DVB бұл жылдамдық жүйеде 2 Mbps дейін болмайды; 

 



iDirect  жүйесінің  керi  арна  жылдамдықтары  дабылдың  шолп  – 

шолптарын  4.2  Mbps  дейiн  тарата  алады,  онда  бұл  стандарт  DVB  –  RCS 

жүйелерiнiң  көпшiлiгi  дабылдың  шолп  –  шолптарын  бiршама  2  Mbps  дейін 

тарата алады. 

 



IDirect аз да, көп те жылдамдықтарына артық қамтамасыз етедi 

бұл  желiнің  икемділігін  кез  –  келген  басқа  VSAT  технологияларынан 

артықшылығы.  iDirect  стандарт  DVB  –  RCS  жүйелерi  бар  салыстыруы 

бойымен түбегейлi айырмашылық артықшылық қатарына ие болады. 

 

1.4.4 iDirect технологиясының VoIP – ді жақсы қолдауы 



Клиент қалай солдан кейiн қауiпсiздiктiң өте басты мәселелерi, ол бел 

байлауға  бол  дауыс  қызметтерiнiң  сапасының  мәселелерiн  шешiмге  өз 

фокусiн ауыстырып қосады. Берiлу үшiн өте тиiмдi жүйелер (VoIP ) Voice 

Over IP керi арна өткiзгiштiк қабiлет 16 kbps талап етедi. Бас VoIP сығуды 

пайдалана,  жолаққа  талап  керi  арнада  10  kbps  дейін  азайта  алады.  Тура 

арнаға  үзiлiстерiнiң  басуы  орташа  жинағы  4  kbps  тұтынуға  мүмкiндiк 

бередi, бiрақ ол керi арнада жұмыс iстемейдi. Geosynchronous үзiлiстердiң 

басуын  жүргенде  дауыстық  трафиктің  болжамсыз  тербелiстер  лектес 

болу  үшiн  орбита  бойымен  жерсеріктiк  жолақты  тез  орынға  ие  болып 

босатуға жеткiлiктi алмайды. 

Бәсекелес  LinkStar  жүйесі  кері  арнаны  8  kbps  қадаммен  бөледі.  Сол 

шектеу босқа 6 kbps әрбір VOIP шақыруына шығындайды, бір ғана шақыру 

арқылы  алыстағы  LinkStar  –  дан  өткенде  (VOIP  шақыруы  қысқартылған 

тақырыпшасы  10  kbps  сұрайды.  Осы  жағдайда  LinkStar  жүйесі  16  kbps 

алады, 8 kbps жеткіліксіз болады). Әдетте, 6 kbps желілердің 500 до 1000 

kbps  жолақшасының  аз  ғана  бөлігін  алады.  Алайда,  көптеген  алыстағы 

станциялар  жеке  телефондық  қоңырауларды  жұмыстың  уақытында 

қолдайды.  Фрагменттеудің  айтылмыш  мәселесі  шығынды  жан  тілкемнің 

үштен  бір  бөлігін  қарама  –  қарсы  арна  дәл  сол  кезде,  ол  бәрінен  ең  керек 

болған кезде. 

Жүздеген  алыстағы  станциялар,  CIR  –  і  әрқайсысында  16  kbps, 

расында бір арнаның 1.6 Mbps үшін iDirect – ке көрінеді. Бір ортақ арнадан 

iDirect жолақтарды тарату біледі, барлық желіге деген әрекет ете. iDirect 

көрінген  жеке  желінің  жолақшасын  жеке  CIR  арналарға  деген  жасанды 

қорытуға ешқашан болмайды.  

iDirect  QoS  тобын  сыйымдылықтың  мақсаты  үшін  барлық  желіге 

(орынына қасқайта жеке арналарға) пайдалану біледі. QoS тобы, қосымша 

жолақшаны  дауыстың  шақырулары  үшін  сағаттың  жүктелгеннен  асыра 

тиелген  жұмысын.  iDirect  көрінген  станцияны  дауыстық  трафигін  асыра 

толтырылған  сыйымдылығы  жағдайында,  ол  басқа  станциялардан  қарыз 

алуды біледі, оның жолақшаларын деректердің берілісі үшін пайдаланады. 

iDirect  желі  телефондық  қоңыраудың  қабылдауына  алынатын 

жолақшаны таратаду үшін қажетті тілкем алынады, небәрі жартысекунд 

қажет  (Immeon  қызметінің,  ViaSat  көрсететін  кідірісті  10  секундта 

жариялайды.  Сол  себептен  10  секунд  тығыз  реалистік  сарапшылықпен,  3 

секунд болып табылады). Ажырым гудок болжанымының арасында жарты 

секунд  ішінде  және  10  секунд  қызмет  атқарудың  ең  жақсы  сапасының 

сұрауын клиенттерге шексіз болуы. 

 


 

 

1.11 Cурет – “Kazsat – 2” сұлбасы 

 

“Kazsat  –  2”  Қазақстандық  аппарат,  Орталық  Азия  мен  Ресей 

аудандарында  өз  қызметін  көрсетуде.  Аппарат  арзан  әрі  сапалы  байланыс 

түріне жатады. Қазіргі таңда елімізде хабар тарататын телеарналар мен 

байланыс операторлары бағасы жағынан қымбат және шетелдік жерсерік 

қызметтеріне  қарауда.  Ал  бүгінгі  кезде  Отандық  жерсеріктік  қызметке 

шетелдік  операторлар  қосылуда.  “Kazsat  –  2”    жерсерігінің  сәтті  ұшуы 

халқымызға  өзінің  тиімді  пайдасын  көрсетуде.  Осыған  орай  Отандық 

ғарыш  кемесі  елдің  барлық  тұтынушыларына  көптеген  ақпараттық 

қызмет  түрлерін  көрсете  алады.  Яғни,  ғаламтор,  желілік  телефон, 

телехабар  және  телебейне  тарату  секілді  байланыс  түрлеріне  қол  жетіп, 

тариф  арзандайды.  Кәбілдік  байланысқа  тиімді  емес  елді  мекендерге, 

ғарыштық  аппаратты  қолданады.  Техникалық  сипаттамасы  бойынша 

“Kazsat  –  2”  қабылдап  –  тарататын  20  дабыл  жұмыс  жасайды.  Негізгі  – 

16, ал 4 – еуі қосалқы телехабар таратылады.    

 

1.2  К е с т е  – «ҚазСат – 2» Негізгі сипаттамалары: 



Орбита түрі 

ГСО 

Тұру нүктесі 

86°E 

Салмағы (кг) 

1330 

Өмір сүру уақыты 

12,25 жыл 

Бағдарлау дәлдігі, град 

0,1 

Позиция дәлдігі, град 

± 0,05 

КБ (солнечная батарея) қуаты, Вт 

4600 

Спектральды жолақша 

Кu диапазонында 

Транспондерлер 

16+4 резервте 

Стволдар саны 

16 

Өту жолақшасы 

54 МГц 

ЭИИМ (ТВ / байланыс), дБВт 

53,5 / 49 

Төзімділік, дБ/К 

5,3 

ПЖ массасы,кг 

200 

 

“Kazsat  –  2”  қызмет  көрсететін  аумағы  86,5°  в.д  тұру  нүктесінде.  8 



мамыр  2013  жылы  "Қазкосмос"  –  тың  өкілі  Талғат  Мұсабаев  өзінің  берген 

мәлімдемесінде:  «ҚазСат  –  2»  спутнигінің  64%  –  ын  пайдаланып  отырмыз 

деп мәлімдеді. 

 

 



 

1.12 Сурет – «ҚазСат – 2» қамту аймағы 

 

ЖС  –  да  қолданатын  орталық  жерсеріктік  жерлік  байланыс 



станциясының (ОЖЖБС) жабдығы ретінде әмбебап HUB iDirect 5IF Infinity 

құрылғысы. 

 

 

 



1.5 Желілерді басқару орталығы. Әмбебап HUB iDirect 5IF Infinity 

 

Әмбебап HUB iDirect 5IF Infinity (ЖБО) С және Ku диапазоны немесе 



әр  түрлi  тiркесiмдердегi  5  транспондерлерiнде  және  ұйымдастырудан  20 

Down  және  Up  арналарын  5  жерсерікке  дейiн  бiр  мезгiлде  жұмыс  iстеуге 

рұқсат бередi. IDirect арна «керi» (ОЖЖС – қа жойылған терминалдардан). 

Тура арна 1 кбит/с  қадамымен 18.2 мбит/с дейiн жылдамдық қамтамасыз 

етедi. Керi арна 4.2 мбит/с дейiн жылдамдықтарда жұмыс iстейдi. Бiрдей 

сипаттамалармен  керi  арна  клиенттiң  бағалы  саясатына  жақындауға 

икемдi мүмкiндiк берген топта бiрiгедi. 

 


 

 

1.13 Сурет – iDirect 5IF Infinity HUB 



 

Қолданылатын желілерді басқару орталығы құралының ерекшеліктері: 

 

MF – TDMA қолдау; 



 

Бiр ОЖЖС – дан бiрнеше желiлерiн жасау; 

 

Толық тәуелсiз жерсеріктiк желiлердi бiр ОЖЖС – да жасау; 



 

Толық кейiнге сақталған шешiм. 

 

1.3  К е с т е  – IDirect iNFINITI 5IF техникалық спецификациясы: 

Юниттер 


20 

Юниттер тобы 

Минималды мөлшері: 4 

Максималды мөлшері: 20 

SatCom 

5 TxIF: Type – F, 950 – 1700 MHz 



5 RxIF: Type – F, 950 – 1700 MHz 

20 – 1 L – Band Combiner / Divider, Tx 

20 – 1 L – Band Combiner / Divider, Rx 

5 тәуелсіз, 4 – 1 L – Band Combiner Tx 

5 тәуелсіз, 4 – 1 L – Band Divider Rx 

 

 



 

 

         1.3 кесте жалғасы 

Басқару интерфейсы 

RJ45, Консольді порт NetModem RJ45,10/100 

Ethernet, Резервті Ethernet – порт  Мониторинқа/ 

Конфигурацияға 

Кабель қосуы 

20 портты – RJ45, Коммутациялық панель Cat5e 

Габариттері 

Ш 48.26 см, Г 55.9 см, В 48.3 см 

Салмағы 

Бос шасси: 34.1 кг 

Толық шасси: 46.7 кг 


Жұмыс 

температурасы 

 0 ден 45 – қа град. C 

Қоректендіру 

1 + 1 ыстық алмастырумен сақталатын 

коректендiру блогi 90 – 264V~, 8A @ 110V, 47 – 

63Hz 


Вентилятор 

N + 1 резервтеу (N = 2) Ыстық алмастыру 

Стандартизация 

UL 1950, EN 60950, FCC Part 15 – Class B, EN 55022 

– Class B, EN 300673, EN 61000 – 6 – 2, ISO 7779 

 

1.5.1 Қолданыталытын антенна түрі 



Антенна  –  радио,  телехабар  толқындарын  жіберетін  және 

қабылдайтын  құрылғы.  Кез  келген  антенна    қарапайым  вибраторлардың 

жиынтығынан  тұрады.  Жерсеріктiк  антенналарды  жасау  үшiн  негiзгi 

элементі  ретінде  дюралюминий  мен  болатты  қолданады.  Болаттан 

жасалғаны арзандау, ал дюралюминийліктен жасалғаны жеңiлдеу. Сонымен 

қатар,  құрылымын  жеңілдету  және  парусын  төмендетуiн,  антеннаның 

айнасын  парфорланған  парақтан  орнатады.  Антеннаның  ортасы 

металлдық  тордан  орнатылады.  Мұндай  антенналар  ашылатын  тасымал 

антенналарының сапасында қолданылады. 

Таратқыш  антенна  радиотаратқыштың  шығардағы  тербеліс 

тізбектеріне жинақталатын жоғары жиілікті электр магниттік тербеліс 

энергиясын  тараған  радиотолқын  энергиясына  айналдырады.  Ал 

қабылдағыш 

антенна 

радиотолқын 

энергиясын 

қабылдағыштың 

кіреберістегі  тербеліс  тізбегіне  жинақталатын  энергияға  түрлендіреді. 

Антенналар: 

таратылатын 

(қабылданатын) 

радиотолқындардың 

диапазонына,  жиілік  қамтуына  (жиілікке  тәуелсіз,  ауқымды  және  тар 

ауқымды),  тарату  немесе  қабылдау  бағыттылығына  (бағытталмаған,  сәл 

бағытталған, дәл бағытталған), әсерлік принципі мен құрылымына (кесінді 

сым,  металл  айналар,  рупорлар,  спиральдар,  саңылаулар,  рамалар, 

дипольдар,  диэлектрлік  стержень  комбинациялары  түрінде)  қарай 

ажыратылады.  

Ең  кең  таралған  жерсеріктiк  антенналар  параболалық  (оларды 

әдетте  жерсеріктiк  дейді)  болып  табылады.  Жерсеріктi  антенналар  әр 

түрлi өлшемдері мен түрлерi болады. Әлемде өте жиi осындай антенналар 

жерсеріктік  дидардың  және  радио  қабылдау  мен  тарату  үшiн,  сонымен 

бірге ғаламтормен қосылуда қолданады. Параболалық антеналардың негізгі 

2 түрі бар: Турафокусты және Офсетті болып келеді.  

Турафокусты  (симметриялы)  параболалық  жерсеріктік  антенна  – 

апертурасы  айналу  параболоиды  түріндегі  антенна  болады.  Антеннаның 

диаметрi оның күшейтуiн есептейді және тиiсiнше жерсеріктік дабылдың 

қабылдауын  тұрақтатады



Қолданылатын  геотұрақты  жерсеріктің 



тәуелдiлiгіне байланысты, қабылдағыш антенналардың диаметрі 0,05 – тен 



метрге 

жетеді. Параболалық 

айна 

фокусінде 

сәулелегiш 

қойылған. Әдетте  мұндай  антеннаны  C  –  диапозоны  және  Ku  – 

диапазонында  дабылдардың  қабылдауы  үшiн  қолданады.  Параболалық 

антенналарды  жерсеріктерге  дабылдардың  тарату  үшiн  қолданады. 

Жерсеріктік антеннаның сәулелегішіне аз шуылды күшейткіштер қосылады 

(МШУ) деңгейі аз шуылдар және конвертерлер, жоғарғы жиілікті дабылды 

күшейтеуге мүмкіндік береді, сәулелегіштерден және конвертерлеуден кейін 

аралық  жиiлiктiң  дабылына  аударуға  еркiн  мүмкiндiк  жасайды.  Аралық 

жиiлiктiң  дабылы  кабель  арқылы  жіберіледі,  одан  әрi  күшейту  және 

детекторлау үшiн конвертерлермен қосылған.

  

 



 

 

1.14 Сурет – Тура фокусты параболалық жерсеріктік антенна 

 

Офсетті  антенна  –  жерсерік  дидардың  дара  қабылдауда  өте  жиі 

тараған,  осы  шаққа  жер  бетiндегi  жерсеріктi  антенналардың 

құрылысының  басқа  қағидаларын  пайдаланады.  Офсет  антеннасы 

айналудың  параболоидының  ойық  симметриялық  емес  сәулелегiш  фокусті 

параболоид болып келеді. Мұндай сегменттiң фокусi төменде геометриялық 

антеннаның ортасында орналастырған. 

 

 



1.15 Сурет – Офсет параболоидты жерсеріктік антенна 

 

Бұл  сәулелегiштiң  антеннасының  пайдалы  ауданының  көлеңкелеуi 

және  осесимметриялық  антеннасы  бар  айнаның  бiрдей  ауданының 

жанында  пайдалы  қолданудың  оныңның  еселiгiн  жоғарылататын  оның 

тiректерiмен жояды. Сол, сәулелегiш антенна бүкiл салмақтың төменінде 

орнатылған,  соның  нәтижесінде  тұрақтылығын  желдiк  жүктемелерде 

үлкейтеді.  Офсет  антеннасының  әйнегі  тiк  бекiтіледi.   Оның  көлбеуiне 

байланысты  географиялық  кеңдiк  бұрышы  тәуелдiлiкте  аздап  өзгереді. 

Мұндай  жағдай  антеннаның  тостағанында  атмосфералық  жауын  – 

шашынды жинауын болғызбайды, солар қабылдаудың сапасына күштi әсер 

етеді.  Антенна  көрінісі  шеңбер  емес,  вертикаль  бойымен  керiлген  эллипс 

болып  табылады.  Әдетте  офсет  антеннасының  мөлшерiн  күшейтудiң 

турафокустыға  эквивалентті  қатынасына    алып  келедi.  Егер  осы  мөлшер 

көлбеуге  дәл  келсе,  онда ол  вертикаль  бойымен,  шамамен 10  %  – ға артық 

болады.  Әдетте  офсет  антеннасы  бар  дабылдың  қабылдауы  С  және  Ku  – 

диапазоны  үшiн  пайдаланады  (сызықты  және  шеңберлi  поляризацияда). 

Дегенмен  дабылдың  Ка  диапазонын  қабылдауы  мүмкін,  сонымен  бiрге  ал 

құрамалы. 

 

1.6 Найзағайдан қорғану құрылғысы 

 

Қазірде  найзағайдан  қорғану  GTP  –  GRB  ең  жылдам  құрылғы  болып 



табылады. Істеу уақыты – 1 наносекунд,  диапазоны – 5 – 2150МГц, өшулігі 

1.0  дБ  дейін  және  де  жерлендіруі  бар.  Кәбілдің  алшақтығы  жерсерік 

антеннада орнатылады.  

 

 



 

1.16 Сурет – GTP – GRB найзағайдан қорғану құрылғысы 

 

1.4  К е с т е  – Найзағайдан қорғаудың GTP – GRB негізгі параметрлері 



Шығарушы 

GTP 


Істеу уақыты 

1 нс 


Диапазон 

5 – 2150 МГц 

Өшулігі 

1дБ 


Жерлендіру 

бар 


 

Жабдықтарды 8000 вольтқа дейін найзағайлы дәрежелерден құтқарады.  


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет