3.1 Сурет – Жерсеріктік байланыс жобасының ұйымдастыру сұлбасы
3.1.2 Өнеркәсіптегі жасанды жарықтандыру
Өнеркәсіптегі жарықтандыру адамның көру жұмыс әрекетіне,
физикалық және моралді жағдайына, яғни жұмыс өнімділігіне, сапасына
және өнеркәсіптік жарақаттануға үлкен әсерін тигізеді.
Табиғи жарықтандыру өзінің спектральді құрамы бойынша неғұрлым
жағымды болып табылады. Құрылымдық ерекшеліктері бойынша табиғи
жарықтандыру қабырғалы – сыртқы қабырғалардағы терезелер арқылы;
үстіден – қабаттардағы жарықты саңылаулар немесе фонарьлар арқылы іске
асатын, аралас – қабырғалы және үстіден табиғи жарықтандырудың
қосындысы. Табиғи жарықтандыру – табиғи жарықтандыру коэффициенті –
мен сипатталады.
ТЖК қабырғалы табиғи жарықтандыру кезінде минималды мәнімен
нормаланады, ал үстіден және аралас жарықтандыру кезінде орташа мәнімен
нормаланады. Еңбек етудің қолайлы жағдайын жасау үшін өнеркәсіп
бөлмелері жарықтану гигиеналық нормаларға, жұмыс бетіндегі және
айналадағы жарық бірқалыпты болу, көлеңкеге өтуі күрт болмауы, жұмыс
бетінен шағылысулар болмауы, дұрыс жарық берілу үшін талаптарға жауап
жарықтың қажетті спектралді құрамы қамтамасыз болады.
Өндіріс бөлмесін құру жарық көзін таңдаумен, оларды орналастыру –
мен, жарықты – техникалық есептеулермен және жарықтандыру құрылғы –
ларын анықтаумен сипатталады.
Диспетчерлік аппарат бөлмесіне ең қолайлысы ЛД типті люминесцент
– ті шам болып табылады. Төбеге бекітілетін шамдар шаңдануды аздату үшін
төбеден 50мм – ге ілінеді. Шам қалпақшалары өткізу коэффициенті 0,7 – ден
кем болмайтын сәуле шағылыстырушы материалдан жасалады.
Бөлменің жарықтану нормасы (E
min
) сол бөлмедегі минималды
объектіге қатысты жасалынатын жұмысқа қатысты көру жұмысының
разрядына байланысты.
Жұмыс орындарында табиғи жарықтандыру шарттары көру жұмыс
қабілетіне, адамдардың физикалық және моральдық күйіне, еңбек өнімділігі
– не, өнім сапасына үлкен әсер етеді. Адамға дербес компьтермен жұмысын
ыңғайлату үшін аппараттық бөлмедегі жарықтандыру табиғи және жасанды
болуы қажет. Оператордың жұмыс орнын жарықтандыруды жобалау кезінде
фонның жарығы мен контрасты секілді симаттамаларды қарастыру керек.
Жарық дәрежесі жұмысшының индивидуалдылығына және қажеттілігіне
байланысты болады. Жарықтандырудың дұрыс дәрежелігі 300 – 1000 люкс
аралығында болады.
Табиғи жарықтандыру қабырғалы түрде болады. Табиғи жарықтандыру
өлшемі көру жұмыс қабілетінінің үлкен дәлдігі кезінде 1,5% кем емес, ал
көру жұмыс қабілетінінің орташа дәлдігі кезінде 1,0% кем емес. Бөлмеде
жұмысты жалғастыру және де басқа мақсаттар үшін авариялық
жарықтандыруды қарастырады. Қолданылатын люминецентті шамдардың
жарықтандыру пульсациясы 10% – дан аспайды. Бұнда вертикалды
ламельдері бар реттелетін жалюздерді қолдануға болады. Одан басқа, жұмыс
бөлмелерінде терезелерді бір жақ шетінен орналасуы ұсынылады. Сонымен
қатар, әрбір терезе шағылыстыру коэффициетті 0,5 – 0,7 – ге тең
сәулешашыратқыш шторлары болады.
Өндiрiстiк орынжайларда микроклиматтың ахуалын бақылау еңбектiң
жағдайын бақылауға жол ашады, оптималды жұмыс шарттарына
жақындатады және еңбектiң өнiмдiлiк жайлылығын iлгерiлететiн
оңтайлыларға лектес болуға мүмкiндiк бередi. Қызметкерлер үшiн
диспетчерлiк аппаратты негiзі компьютерде жұмыс және жабдықтың тексеруi
болып табылатындығы, ондағы орынжайы шығарылған жұмыстарды
ауырлық орташаға жатқызуға болады. Микроклиматтың нормасы кестеде
жұмыстарды санат IА сәйкес.
3.1.3 Найзағайдан қорғау
Атмосфералық электр зарядтары (найзағайлар) өрт, жарылыс, адам
өліміне соқтыратын салдар себептері болуы мүмкін. Статистикалық
мәліметтер бойынша өрттің 7% – ы найзағайдан болады. Найзағайдың тура
соққысының қиратушы күші өте үлкен болады. Сонымен қатар оның
екіншілікті қайталануы мүмкін, найзағай ұрған кезде жерден оқшауланған
металл заттарда электромагниттік және электрстатикалық әсер етуден
жоғары кернеулі электр тогы пайда болады.
«Ғимараттар мен құрылыстарды жобалау және найзағай қорғанысын
құру бойынша нұсқаулыққа» (СН 305 – 77) сәйкес іске асырылған
жарылыстан, өрттен ғимараттар мен құрылыстардың, жабдық пен
материалдардың сақталуын және адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету
үшін тағайындалған қорғаныс құрылғыларының кешені найзағай қорғаныс
деп аталады .
Найзағайдың тура соққысынан қорғау үшін найзағай арнасымен
тікелей байланысатын және оның тогын жерге айналдырып апаруға
есептелінген жайтартқыш құрылғысы қолданылады.
3.2 Сурет – Тік жайтартқыш
3.3 Сурет – Көлденең арқансымдық жайтартқыш
Сыртқы найзағайдан қорғау жүйесі ғимараттан бөлектенуі мүкін (дара
өзекті жайтартқыштар, немесе дара арқансымдық жайтартқыштар, (3.2 –
сурет), сонымен қатар табиғи жайтартқыштар қызметін орындайтын көрші
ғимараттар), сондай – ақ, қорғалатын ғимараттарда орнатылуы және тіпті
оның бөлігі болады (3.3 сурет).
3.2 Есептеу бөлімі
3.2.1 Табиғи жарықтандыруды есептеу
Есептеулер методикалық нұсқауға сай жүргізіліеді.ТЖК – бөлме
ішіндегі беттің белгілі бір нүктесіндегі табиғи жарықтың (тікелей түсетін
немесе шағылған), сыртта аспан ашық болған кездегі көлденең жарықтануға
қатынасы, %. ТЖК келесі формула арқылы анықталады:
C
m
е
e
III
Н
IV
H
, (3.1)
мұндағы:
III
H
е
– ТЖК – нің 3 – ші дәрежеге қатысты мәні,
2
,
1
III
H
е
;
m
– жарық климатының коэффициенті,
9
,
0
m
;
C – күндік климат коэффициеті, егер жарық тесіктер ғимараттың
сыртқы қабырғаларында болса,
75
,
0
С
.
Табиғи жарықтандыруды есептеу – жарық түсетін орындардың
аудандарын анықтауға негізделген.
864
,
0
8
,
0
9
,
0
2
,
1
IV
H
e
.
Бүйірден жарықтандыру кезінде, ТЖК – нің нормаланған мәнін
қамтамасыз ететін терезелердің ауданын келесі формула бойынша есептейді:
кор
гим
IV
H
б
К
К
r
e
S
S
1
0
0
0
100
,
(3.2)
(4.2) формуласы арқылы жарық түсу қимасының ауданын табамыз:
1
0
0
0
100
r
К
К
e
S
S
кор
гим
IV
H
б
,
(3.3)
мұндағы:
б
S
– бөлме ауданы,
2
32м
L
B
S
n
;
н
е
– ТЖК – нің нормаланған мәні,
2
,
1
н
е
;
кор
К
– қор коэффициенті,
3
,
1
кор
К
;
0
– жарық өткізудің жалпы коэффициенті
0
– терезелердің жарық сипаттамасы;
1
r
– ғимаратта төселетін төсеніш беттің және бөлме қабырғаларынан
шағылудың нәтижесінже ТЖК – нің өсуін ескеру коэффициенті;
гим
К
– қарсы тұрған ғимараттың терезені көлеңкелеуін ескеретін
коэффициент.
0
келесі формуламен табылады :
4
3
2
1
0
(3.4)
Жарық өткізгіш материал ретінде – дара әйнек үшін
8
,
0
1
,
қосарланған жеке әйнек үшін
6
,
0
2
, темір бетонды тіркемелі құрылым
үшін
9
,
0
3
, егер бар болса реттелмелі жалюздер және перделер үшін
1
4
.
Демек, жалпы коэффициент
43
,
0
0
.
3
,
1
1
r
,
2
,
1
гим
К
тең.
0
мәнін алу үшін ұзындықтың тереңдікке қатынасын алу керек:
8
,
0
8
4
B
,
(3.5)
6
,
1
5
,
2
4
1
h
B
, (3.6)
мұнда,
1
h
– жұмыс орнынан терезенің жоғарғы деңгейіне дейінгі
қашықтық:
5
,
2
2
5
,
0
1
h
(м).
(3.7)
Алынған мәліметтерді [Г] арқылы сараптап
15
0
аламыз.
Терезелердің жалпы ауданын (3.2) формуласы бойынша анықтаймыз:
12
3
,
1
43
,
0
100
3
,
1
2
,
1
15
864
,
0
32
0
S
(м
2
).
Демек, екі терезе қарастырылғандықтан, бір терезенің қима ауданы
S
1
=3м
2
. Терезе қимасының биіктігі 2м болса, ұзындығы 1,5м. Бір қабырғада
екі терезе болады. Бөлме ұзындығы А = 8м, ал терезе қимасының ұзындығы L
= 1,5м болғанда терезелер және шеткі қабырғаларға дейінгі ара
қашықтықтар: L1 = (8 – 1,5)/3 = 2,16 м.
3.2.2 Жасанды жарықтандыруды есептеу
Есептеулер методикалық нұсқауға сай жүргізіледі . Тораптық – аппарат
залының жұмыс категориясына арналған номиналды жарықтану E
min
= 150 лк
(люкс).
Диспетчерлі аппарат бөлмесі келесі сипаттарға ие:
Ілмелі төбе АОД шамдарымен бекітілген (люминесцентті 8 шамды ЛД
– 40 лампасы);
Қабырғалар мен төбеден жарық ағынының шағылысу коэффициенті
сәйкесінше: р
қ
=50%, р
т
= 70%, р
т
=30%;
Жалпы жарықтану жүйесіндегі керекті шамдар санын анықталды.
Диспетчерлі аппарат бөлмесінде еден деңгейінен жұмыс істеу биіктігі
0,5м (H
е
= 0,5). Ілудің есептік биіктігі – жұмыс істеу биіктігі еденнен 0,5м
орналасқан, шамдар төбеден 0,5м төмендікте ілінген, яғни:
3
)
5
,
0
5
,
0
(
4
h
(м),
(3.8)
Онда шамдардың арасындағы қолайлы қашықтық келесідей
анықталады:
h
,
(3.9)
4
,
2
2
2
,
1
,
Алынған есептеулерден хабарларды таратушы бөлмесіне шамдардың 2
қатары керек екенін анықтадық, қабырғаға дейін қашықтық 0,8 м – ден, ал
қатарлар арасы – 2,4 м. ЛД – 40 лампалы АОД шамдарының 40 Вт
номиналды қуатында бір лампа түзетін жарық ағыны F
л
= 2340 лм (люмен).
Ең алдымен диспетчерлік – аппарат бөлмесінің көрсеткіштерін формула
бойынша анықтайық:
)
(
B
A
B
A
i
,
(3.10)
88
,
0
)
4
8
(
3
4
8
i
.
Енді i=0,88, төбенің
т
=0,7 және қабырғаның шағылысу
қ
=0,5
коэффициенттері үшін жарық ағынының пайдалану коэффициентін
=0,56
деп аламыз. Шамдардың қажетті санын формула бойынша анықтаймыз:
)
/(
)
(E
N
min
n
F
I
k
S
л
,
(3.11)
4
)
56
.
0
2340
/(
)
88
,
0
3
,
1
32
(150
N
лампа.
Қатарға арасы 1,8 м болатын етіп 2 лампадан орналастырамыз (1,213 м
лампа ұзындығын ескере отырып). Шамдардың орналасу жобасы 3.4 суретте
көрсетілген.
3.4 Сурет – ТАЗ шамдардың орналасуы.
Жоғарыдағы есептеулерді қорыта келе таңдап алынған ЛД
шамдарымыздың саны төртеу және олар 150 лк жарықтықты
қанағаттандырады. ЛД шамдарын қолданған экономикалық жағынын өте
тиімді және олардың жұмыс істеу уақыт ұзақтығы өте жоғары 10000 сағат.
Өндіріс орындарын жарықтандыру кезінде өте көп қолданылады саны аз
болсада өте көп жарықтануды береді және өртке қауіпсіз, қызбайды.
3.3.1 Ғимарат пен құрылысты найзағайдан қорғауын есептеу
Ғимаратты найзағайдан қорғауды есептеу. Базалық станса антеннасын
найзағайдан қорғау кезінде СНиП РК 4.02 – 05 әдістемелік нұсқауы қолданы
– лады .
Найзағай әрекеттілігінің бір сипаттамасы белгілі бір найзағайлық
сағатта 1 км² жер бедеріндегі найзағай түсуінің орташа саны – n. Бұл шама
КСРО аумағындағы найзағай әрекеттілік картасы бойынша анықталады.
Енді белгілі бір найзағайлық сағатта ұзындығы А, ені В және биіктігі Н
болатын ғимаратқа найзағай түсуінің санын мына формула бойынша
анықтаймыз:
N = (А+6Н) (В+6Н) n∙10
– 6
(3.12)
Орталық станса орнатылған ғимарат өлшемдері ретінде төмендегідей
шамаларды аламын: Н=5 м, А= 14 м, В= 14 м.
N = (14+6∙5) (14+6∙5) 3∙10
– 6
= 0,005808
Орталық станса орнатылған ғимаратымызға найзағайдың түсу санын
анықтадым. Енді найзағай түсуінен қорғайтын жайтартқышты таңдап,
ғимараттың қорғау аймағын анықтаймын. Мен дара өзекті жайтартқышты
және Б түріндегі қорғау аймағын таңдадым, және есептеуді келесі
формулалармен жүргіземін:
h
0
= 0,92 h (3.13)
r
0
= 1,5 h (3.14)
r
х
= 1,5 (h – hx /0,92) (3.15)
мұндағы: h
0
– жер бетіндегі қорғау аймағының биіктігі, м;
r
0
– жер деңгейіндегі қорғаныс аймағының радиусы, м;
r
х
– жер үстіндегі h
х
биіктіктегі қорғаныс аймағының радиусы, м;
h
х
– жер үстінедегі қорғау объектісінің биіктігі, м
Найзағайдың тура соққысынан қорғау үшін найзағай арнасымен
тікелей байланысатын және оның тогын жерге айналдырып апаруға
есептелінген жайтартқыш құрылғысы қолданылады.
Биіктігі 30...150м аралығында болатын дара өзекті жайтартқыштың
қорғаныс аймағы 3.5 суретте көрсетілгендей түрде болады. Мұнда,
жайтартқыштың қорғау аймағы дөңгелек конус түрінде келген.
3.5 Сурет – Дара өзекті жайтартқыштың қорғаныс аймағы
Есептеу: дара өзекті жайтартқыштың биіктігін 40м.
h
0
= 0,92∙h = 0,92∙40 = 36,8м
r
0
= 1,5∙h = 1,5∙40 = 60м
r
х
= 1,5∙ (h – hx/0,92) = 1,5∙(40 – 16/0,92)= 33,913м
Орындалған есептеулер бойынша қорытындылайтын болсақ, орталық
станса антеннасы (қорғау нысанының ең жоғарғы нүктесі) қорғау аймағында
орналасқан. Найзағайдан қорғауды талап ететін аймақ қорғау аймағының
ішінде орналасады (есептеу бойынша 60м), яғни барлық нысандар қорғалған.
Қорытынды: жоғарыдағы есептеулерді қорыта келе таңдап алынған
ЛД шамдарымыздың саны төртеу және олар 150 лк жарықтықты
қанағаттандырады. ЛД шамдарын қолданған экономикалық жағынын өте
тиімді және олардың жұмыс істеу уақыт ұзақтығы өте жоғары 10000 сағат.
Өндіріс орындарын жарықтандыру кезінде өте көп қолданылады саны аз
болсада өте көп жарықтануды береді және өртке қауіпсіз, қызбайды.
Орындалған есептеулер бойынша қорытындылайтын болсақ, орталық
станса антеннасы (қорғау нысанының ең жоғарғы нүктесі) қорғау аймағында
орналасқан. Найзағайдан қорғауды талап ететін аймақ қорғау аймағының
ішінде орналасады (есептеу бойынша 60м), яғни барлық нысандар қорғалған.
Жерсеріктік байланыстың орталық стансасының сәулелену қуаты
қолданылатын стандартқа, қызмет көрсетілетін ұяшықтың өлшеміне және
орнатылған орнына тәуелді. Бұл шама орташа 5 Вт пен 20 Вт диапазонында
болады. Және базалық стансада 20 таратқышқа дейін орнатыла алады. Ірі
қалалардағы орталық стансалар саны бірнешеге дейін жетеді. Әрбір
байланыс операторы өзінің базалық стансалары болады. Және де осы
таратқыштар сіздің ұялы телефоныңызбен салыстырғанда үзіліссіз және іс
жүзінде әрдайым толық қуаттылықта жұмыс жасайды. Және де бұл
таратқыштар барлығын да үнемі сәулелендіреді: ұялы телефонмен сөйлесіп
жатқандарды да, мұндайды мүлдем естімеген адамдарды да. Қалаларда да,
енді тіпті ауылдар да. Қалай болғанда да, бүгінде республиканың барлық
аумағында жерсеріктік байланыс арқылы байланысуға болады.
4 БИЗНЕС ЖОСПАР
4.1 Түйін
Қазіргі кезде сымсыз байланысты қажеттенетін абоненттер саны өсіп
келе жатыр. Жалпы, ақпаратты тарату үшін жаңа технологияларды және
қазіргі заманғы әлемдік стандарттарға жауап беретін құрылғыларға көшу ең
маңызды шешім болып табылады .
Осыған орай бұл дипломдық жобада мультисервистік транспорттық
желіні ұйымдастыру үшін Жерсеріктік байланыс жүйелерін таңдау
барысында iDirect технологиясы қолданыс тапты. Жобаның мақсаты –
Алматы – Арқалық телімдерін жерсеріктік байланыс желісімен есептеп, қосу
үшін жаңа ақпараттық технологияларды қолдану. Жобаның негізгі
стратегиясы жабдықтың ерекшеліктерін қарастыру, топологияны таңдаудың
ережелері, күрделі жерсеріктік желілерді жобалау және компания желісінің
тиімді жұмысы үшін қажетті талаптарды ұйымдастыру болып табылады.
Байланыс желісінің ауқымы уақыт өте келе арта түсетіндіктен, сымсыз
байланыстың әртүрлі жоғары жылдамдықты жаңа стандарттарын
ұйымдастыру жобасына байланысты жаңа мүмкіндіктер ашылады:
халықты байланыс жүйесімен қамтамасыз ету;
қосымша жұмыс орындарын ұйымдастыру;
нақты корпоративті топтардың сұраныстарын қамтамасыз ету.
Ақпараттың жоғары сапасын алу, сондай – ақ қағаз құжаттары мен
қателердің санын азайту үшін жерсеріктік желілерді жобалау және қажетті
жабдықтарды алу есептеумен негізделген.
Сымсыз желілер пайдаланушылар арасында тез танымал болып келеді.
Бірнеше жыл ішінде олар стандарттау үрдісінен өтті, ақпаратты тарату
жылдамдығы жоғарлай берді, бағасы қолайлы бола бастады. Сонымен қатар,
сымсыз желілер сымды желілермен бірлесіп әрекет етеді. Қазіргі кезде кез –
келген қаланың байланыс желілерін кеңейтуді жобалағанда – сымсыз
шешімдерді назарға алған жөн.
Күнделікті жабдықтар көлемінің кеңеюі, стандарттардың жетілдірілуі,
қорғаныстың жақсаруы iDirect стандарты кез – келген мекемеде
қолданылуына мүмкіндік береді. Жаңа жабдықтар қорғаныс, тұрақтылық
және жоғарғы жылдамдық талаптарына сай.
Достарыңызбен бөлісу: |