Эндохондралды сүйек шеміршек тінінен дамыған сүйек
Периост- ол сүйекті сыртынан қаптап жатады. Ол екі қабаттан тұрады. 1-ші қабат тығыз
талшықты дәнекер тінінен, ал 2-ші қабат борпылдақ талшықты дәнекер тіннен тұрады. Ол
қорғаныш, регенерациялық, тіректік және трофикалық қызмет атқарады.
Сіңірлер саусақтарда,басшпайларда және тағы басқа жерде кездеседі. Ол саусатарды бүгу
және жазу қызметтерін атқарып, сүйектерді бір-бірімен байланыстырып фиксациялық
қызмет атқарады.
Атауы: Тікелей емес остеогенез. Сүйектің шеміршек орнында дамуы.
Бояуы: Кесте
Орналасуы: шеміршек тіндерінде, тікелей емес остеогистогенезбен ұзын түтікті сүйектер
мен жамбас сүйектері дамиды
Қызметі: Қаңқа сүйектерін түзу
А, Б, В, Г-остеогенез кезеңдері.
Қаңқа сүйектерінің көпшілігі тікелей емес остеогенез арқылы түзіледі. Тікелей емес
остеогенез келесі кезеңдерді қамтиды:
* сүйектің шеміршек моделінің пайда болуы (болашақ сүйекке ұқсайтын гиалинді
шеміршек тінінен);
* перихондральды сүйек манжеттерінің пайда болуы;
* диафизде эндохондральды сүйектің пайда болуы;
* эпифиздерде эндохондральды сүйектің пайда болуы және эпифиздік өсу плиталарының
пайда болуы.
1-түтікшелі сүйектің біріншілікті шеміршек моделі; 2-перихондр; 3-шеміршек
тіні; 4- перихондральді сүйекті манжетка; 5-периост; 6-шеміршек
жасушаларының тізбегі; 7-көпіршікті жасушалар аймағы; 8-шеміршекке
мезенхиманың енуі; 9- остеокласттар;
10-шеміршекке қантамырының енуі; 11-остеобласттар; 12- эндохондральды
(іштей сүйектену); 13-эпифизде сүйектенудің пайда болуы.
Атауы: Сүйектің шеміршек орнына дамуы. Остеокласттар.
Бояуы: Гематоксилинэозин.х400.
Гематоксилин-эозин-жиі қолданылатын бояу. Бұл негіздік бояу мен қышқылдық бояуы.
Цитоплазманы сары түске, ядроны күлгін түске бояйды.
Остеокласттар-минералды компонентті еріту және коллагенді бұзу арқылы сүйек тінін
алып тастайтын омыртқалы жануарлардың алып көп ядролы жасушалары
Остеокласт-үлкен көп ядролы жасуша. Әр түрлі мәліметтерге сәйкес, онда 10-нан 100-ге
дейін ядро бар, ал диаметрі 40-200 мкм аралығында өзгереді
Остеобласттармен бірге остеокласттар сүйек тінінің мөлшерін бақылайды (остеобласттар
жаңа сүйек тінін жасайды, ал остеокласттар ескісін бұзады).
Остеокласттар-жасушааралық заттың резорбциясына қатысатын көп ядролы алып
жасушалар. Олардың цитоплазмасында гидролизге бай лизосомалар көп.
Остеокласт-бұл сүйек макрофагы (басқаша айтқанда, сүйек тінінің ішінде ерекшеленетін
Моноцит). Әдетте көптеген лизосомалар болады. Лизосомалардағы гидролитикалық
ферменттердің бөлінуімен сүйектің негізгі заты мен кальцийленген шеміршек
резорбциясы жүреді
1- қан тамырлары бар мезенхима;
2- остеокласттар;
3- сүйек трабекулалары;
4- остеобласттар;
|