Өлімді тіршілік етудің мүмкін еместігі ретінде түсінуге жақындағанда ғана адам өзінің шын болмысына ие болады.
Өзінің өлім бетінің алдында еркіндікке жету дегеніміз— мәнсіз мүмкіндіктердің арасынан өлім үшін қолжетімсіз мүмкіндіктерді дұрыс таңдау»
Мартин Хайдеггер
(1889-1976)
«Болмыс және уақыт» (1927)
Өлместік проблемасы Метемпсихоз (грек. «мете»- — «қайтадан», «психоз»— «жаңдандыру, тірілту», яғни «қайта жандандыру») — өлгендердің жандары басқа адамдардың (жаңадан туылған нәрестенің) жануарлардың денелеріне, өсімдіктер мен минералдарға көшетіні туралы діни-мифологиялық көзқарас. Ежелгі Грекияда метемпсихоз туралы ілім б.з.д. VI ғ. орфизм және пифагореизм арқылы пайда болды Индияның діни–философиялық ілімдерінде бұл – «сансара» ұғымы. Метемпсихоз туралы ілімнің практикалық салдары ретінде вегетариандылық және қан төгістен бас тарту пайда болған, діни әдет-ғұрыптар саласында — тірі адамды немесе малды бауыздап құрбандыққа шалудан бас тарту болған
Коркыт туралы аңызда оның өлместікке жетудің жолын іздегені туралы айтылады. Қорқыт дүниенің төрт бұрышын айналып шықты. Барлық жерде ол көр қазған адамдарды кездестірген. Оның сұрағына: «Бұл кімнің көрі?» «Қорқыттың көрі» деген жауап қайтарылған. Қорқыт еліне қайтып, Сырдарья өзені толқындарының үстінен кілем төсеп, отырып алады. Оның пікірінше, өлім – бұл мәңгілік ұйқы, сондықтан ұйықтамаудың амалын тауып, ол қобызды тартып отырады.
Бірақ онда да Қорқыт өлімнен құтыла алмады. Оны судағы жылан шағып алды. Осыдан халықтың сөзі пайда болды: «Қайда барсаң да Қорқыттың көрі»
Өлсе өлер табиғат, адам өлмес,
Ол бірақ қайтып келіп, ойнап-күлмес.
«Мені» мен «менікінің» айрылғанын
«Өлді» деп ат қойыпты өңкей білмес...
Өлді деуге сия ма, ойлаңдаршы,
Достарыңызбен бөлісу: |
