НКОК Қарабатан мен Қашаған мұнай кен орындары мен объектілері
4. Мұнайдың минералды компоненттері.
Мұнайдың минералды компоненттеріне тұздар, металл комплекстері және коллоидты-дисперсті заттар жатады. Бұлардың құрамына кіретін элементтерді көбіне микроэлементтер деп атайды. Олардың мөлшері 0,02-0,03% (масс.) көп аспайды.
Қазіргі кезде мұнайдан 40 астам әртүрлі элементтер табылған, оларды 3 топқа бөлуге болады:
2. Сілтілі және сілтілі-жер металдар .(Na, K, Ba, Ca, Sr, Mg)
3. Галогендер және басқа элементтер. (Cl, Br, I, Si, Al, Zn т.б.)
Мұнайдың құрамында басқа микроэлементтерден гөрі ванадий мен никель көп кездеседі. Ванадий күкіртті мұнайларда, ал никель азотқа бай мұнайларда көп болатындығы анықталған. Бұл металдар порфиринді комплекстердің құрамына кіреді, оларды жинақтап шайырлы-асфальтты заттардан бөліп алуға болады. Бұл қосылыстар әдетте 400 оС жоғары фракцияларда жиналады.
