Ойлау дегеніміз – сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының байланыс - қатынастарының миымызда жалпылай және жанама түрде сөз ар-қылы бейнелеуі.
Ойлау қабылдау, елестермен тығыз байланысты. Түйсік пен қабылдау танымның бірінші баспалдағы болғандықтан, олардан тыс ешбір ойлау болмай-ды.
Ойлау сезім мүшелері арқылы алынған мәлімет-терді өңдейді.Ойлау сезімдік мағлұматтарды не-гізінде ғана мүмкін болатын нәрсе.Елестерде жал-пылағыш элементтер мол болғанмен, оның таным мүмкіндігі ойлаудан әлде-қайда төмен. Ойлаудың қамтитын шеңбері өте кең.
Ойлау адамның сыртқы дүниемен қарым-қатынас процесінде туындап отырады. Адам ойлауының маз-мұнын, білетін – объективтік шындық. Адамға ал-дына мақсат қойып оны шешуге ұмтылдыратын – оның қажеттері.
Ойлау - өзіндік ішкі қарама - қарсы қайшылықтар-ға толы процесс. Бұл оның дамуының және іске асуының қозғаушы күштері болып табылады. Ой-лаудың пайда болуына жаңа белгісіз нәрселерге зер салып, қызығудың да маңызы зор.
Ойлау тәсілдері
Ой тәсілдерінің түрлері көп.
Ойлау процесі талдау мен жинақтау тәсілдері-нің басталады. Бұлар түйсік пен қабылдаудағы анализ бен синтездің жаңа мазмұнға ие болған тү-рі. Анализ дегеніміз ой арқылы түрлі заттар мен құбылыстардың мәнді жақтарын жеке бөліктерге бөлу.
Анализ бен синтез – бірімен-бірі тығыз байла-нысты, бірінсіз-бірі болмайтын құбылыс. Бұл екеуі – бірінен-бірі ешқашан ажырамайтын ой процесі -нің негізгі компоненттерінің бірі.