Презентация№11 Өнер философиясы Құрастырған: философия ғылымдардың докторы, профессор Мирзабекова А. Ш. Қарағанды


Қазақ халқының эстетикалық сана ерекшеліктері



бет12/14
Дата10.04.2023
өлшемі48,36 Kb.
#81277
түріПрезентация
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Байланысты:
Презентация№11 Өнер философиясы Құрастырған философия ғылымдард-emirsaba.org

И. Кант
Ф.Шеллинг
Г. Гегель

Қазақ халқының эстетикалық сана ерекшеліктері:



- «мимезис» - өнердің негізі ретінде танылады:
а) зергерлік өнеріндегі «аң стилі»;
б) халық би өнерінде жануарлар мен құстардың қымылдарына еліктеу ( мысалы, ежелгі «Өртеке» биі)

  • қазақ мәдениетінің прасимволы - шексіздік,
    а) «кең дала» бейнесінде көрініс табады;
    -б) киіз үй - ғарыштың бейнесі

  • Төтемдердің қасиеттеріне еліктеу
    а) қасқырдың сақтығын, батылдығын, шыдамдылығын үлгі ретінде жоғары бағалау және оған еліктеу
    в) Қошқар-атаның бүгілген мүйізін өрнектің негізі ретінде алу
    - құндылықтардың экзистенциалды сипаты (тірші-лікпен байланысы): «Жеті қазына», «Жеті ырыс»
    - шешендік өнерінің (айтыс ) және домбырада орындаған күй өнерінің үстемдігі

Қазақ халқының өнері



Өнер, кең мағынада, кәсіпшілдіктегі шеберлік (зергердің, темірші ұстаның, киіз және текемет тоқитын қолы шебер әйелдердің, мазар құрылысшы ұстаның) ретінде танылған;

  • тар мағынада, көркем шығармашылық (музыкалық аспаптарда ойын өнері, шешендік өнері, би өнері) ретінде танылған
    Қазақ халқының кеңістіктегі өнер түрлері: мүсін (даладағы тас балбал), сәулет өнері (мазар), сәнді-қолданбалы, киіз-текемет жасау өнері, тоқу, былғары бұйымдарды жасау өнерде жүзеге асырылған ою-өрнек
    Уақыттағы өнер түрлері: сөз өнері және музыки
    Кеңістік-уақыттық өнер түрі: би өнері

Ұлттық аспаптар - кобыз, домбыыра - көшпенділердің рухани мәдениетінің көрінісі



Домбра және қобыз қазақтардың неғұрлым кең тараған музыкалық аспаптары. Домбыра тартудың ерекшелігі – соло (бір адам орындайды). Орындаушылар: күйші, жыршы, сал, серi. Қазақ халқының жадысында сақталған есімдер – Кең-Бұга, Асан-Кайғы, Қарт-Ноғай, Байжігіт, Бежен, Тәттімбет, Қазанғап, Сейтек, Дина Нурпеисова және т.б. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет