өтетінін
байқаған.
Өткізгіштік
–
жасушаның əртүрлі заттарды өз қабықшасы
арқылы екі жағына бірдей өткізу қабілеті.
Тасымал – қоректік жəне қуаттық
заттардың жасушаға келуін, қалдық
өнімдердің одан шығарылуын, иондардың
алмасуын қамтамасыз етеді.
БИОЛОГИЯЛЫҚ МЕМБРАНА
АРҚЫЛЫ ТАСЫМАЛ
Жасуша мембранасы таңдамалы өткізгіштік қабілетіне ие. Олар арқылы ақырындап
глюкоза, аминоқышқылдар, май қышқылдары, глицерол жəне иондар өтеді. Негізгі
сыртқа тасымалдың 4 түрі бар: диффузия, осмос, белсенді тасымал, экзо- жəне
эндоцитоз. Алғашқы екеуі пассивті характерлі, энергия өажет етпейді; соңғы екеуі –
белсенді үрдістер, энергия шығыны болады.
Пассивті транспорт кезінде тасымал арнайы канал – интегральды ақуыздар арқылы
жүзеге асады. Олар мембрананы жарып, жол шығарады. K, Na мен Cl элементтері
үшін де арнайы канал бар. Градиентке байланысты бұл молекула концентрациялары
жасуша ішіне жəне одан қарай қозғалыс жасайды. Қозған кезде натрий ион
каналдары ашылып, ішіне натрий иондары кіреді. Осы жағдайда потенциалдар да
ауысады. Біраздан соң мембраналық потенциал қалпына келеді. Ал калиий
каналдары ылғи да ашық, оған калиий иондары асықпай түседі.
Қорытынды
Биологиялық мембрана — аса күрделі құрылымды зат. Оның құрамында ферменттік белоктар,
ерекше рецепторлар, электрондарды тасымалдаушы, энергияны өңдеуші құрылымдар сонымен
қатар гликопротеиндер мен гликолипидтер болады. Мембраналық белоктардың көпшілігі
мембрананы тесіп өтіп орналасса, ал кейбірі оған жартылай ғана еніп немесе жанасып жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |
