Призма.
Екі жағы параллель жазықтықтарда жататын өзара тең көпбұрыштар, ал қалған жақтары осы көпбұрыштармен ортақ қабырғаларыбар параллелограмдар болып келген көпжақты призма деп атайды.
Табандары-тең көпбұрыштар,
Бүйір жақтары-параллелограмдар,
Бүйір қырлары -өзара параллель.
V=SH
Sб.б=PL, L-бүйір қыры
Sт.б= Sб.б+2Sтаб
Тік призма деп бүйір қырлары табандарына перпендикуляр призмаларды атайды.
L=H, V=SH, Sб.б=PH
№1
Төртбұрышты дұрыс призма шарға іштей сызылған. Шардың радиусы 5 см, ал призманың табанының қабырғасы 6 см болса, онда призманың биіктігін табыңыз.
AB=6 cм, AO=5 cм, Hпризма-?
AC=6
Rшар=(+Rтаб2
Rтаб=AC:2=3
625=(+(3)2
H2=28
H=2
№2 Тік призманың табаны-ромб, ал призманың диогоналдары 8см және 5 см. Призма биіктігі 2 см. Табан қабырғасын табыңыз.
AP=8, BN=5, CP=2
AB-?
AC2=AP2-CP2
AC2=64-4=60
AC=4
BD2=BN2-BD2
BD2=25-4=21
BD=
AB=
№3 Үшбұрышты тік призманың барлық қырлары өзара тең. Оның бүйір бетінің ауданы
48 см2. Биіктігін табыңыз.
Sб.б=48 см2.
Sб.б=PH
3a*a=48
a2= 16
a=4
H=4cм
№4 Тік үшбұрышты призманың табанының қабырғалары 10см, 17см, 21 см, ал призма биіктігі 18 см. Призманың бүйір қыры мен табаының кіші биіктігінен өтетін қиманың ауданын табыңыз.
p=
S=
S=AB*CH
CH=2S:AB
CH= 168:21=8cм
№5 Үшбұрышты дұрыс призманың табанының ауданы 12 тең. Егер призманың биіктігі табанының қабырғасынан 2 есе үлкен болса, онда призманың көлемін табыңыз
Sтаб=12
MA=2AB
Sтаб=
=12
a2=48 a=4
MA=2*4=8
V=12*8=288 cм3
№6
Дұрыс төртбұрышты призманың бүйір бетінің ауданы 32м2, ал толық бетінің ауданы 40м2. Биіктігін табыңыз.
Sб.б=32м2, Sт.б=40м2
Sт.б= Sб.б+2 Sтаб
Sтаб==4
Sтаб=a2
a2=4, a=2
Sб.б=PH
P=4*2=8cм
H= Sб.б:P
H=32:8=4cм
№7
Тік призманың табанында төбесіндегі бұрышы болып келетін тең бүйірлі үшбұрыш жатады. Осы бұрышқа қарсы жатқан жағының диогоналі L ге тең және табан жазықтығымен бұрышын жасайды. Призманың көлемін табыңыз
Үшбұрыш AEC:
, AE=L sin, AC=Lcos
Үшбұрыш ABC:
AH=AC= Lcos
=ctg
BH= Lcos ctg
SABC=AC* BH= Lcos* Lcos ctg
S=L2 cos2 ctg
V=L2 cos2 ctg* L sin =L3 sin2cos ctg
№8 Көлбеу үшбұрышты призманың бүйір қырларының ара қашықтығы 10см, 17 см, 21см, ал бүйір қыры 18 см. Призманың көлемін табыңыз
AB=10, BC=17, AC=21,
L-бүйір қыры, L=18
p=
S=
V=SABC*L, L-бүйір қыры
V=84*18=1512cм3
№9 Дұрыс төртбұрышты призманың диогоналі мен бүйір жағының арасындағы бұрыш 300, ал табанының қабырғасы а-ға тең. Призманың көлемін табыңыз.
0, AB=a V-?
TM=a, MA=2a
MA2=a2+a2+h2
h2=4a2-2a2=2a2
h=a
SABC=a2
V= SABC*h=a2*a=a3
№10
Төртбұрышты дұрыс призманың диогоналі бүйір жағымен 300 бұрыш жасап көлбейді. Диогоналінің табан жазықтығымен жасайтын бұрышын табыңыз.
0, AB=a V-?
TM=a, AM=2a
AC=a
cos= =450
№11 Үшбұрышты дұрыс призманың табан қабырғасы мен оған қарсы жатқан қырының ортасы арқылы өтетін жазықтық табан жазықтығымен 450 бұрыш жасайды.Табан қабырғасы а-ға тең болса, призманың бүйір бетінің ауданын табыңыз.
AB=a, 0
Sб.б-?
OC2=BC2-OB2
OC=
=tg450
KC=
H=2*=a
P=3a
Sб.б=PH=3a* a=3a3
№12 Тік призманың табанында жатқан үшбұрыштың бір қабырғасы 2м, ал қалғандары 3м-ге тең. Призманың бүйір қыры 4м. Осы призмамен көлемдері бірдей кубтың қырын табыңыз.
AB=2м, AC=BC=3м, AM=4м,
Vпризма=Vкуб
P=
S=
Vпризма=SH=2*4=8
Vкуб=a3 a3=8 a=2
№13 А(2;0;0), В(0;0;0), С(0;2;0) В1(0;0;2) АВСА1В1С1 призманың төбелері болса, С1 нүктесінің координатасын табыңыз.C1(0;2;2)
№14 Дұрыс төртбұрышты призманың табанының диогоналі 4см, бүйір жағының диогоналі
5 см. Осы призмаға іштей сызылған цилиндрдің бүйір бетінің ауданын табыңыз.
AC=4см
AT=5 см
Sб.б-цилиндр-?
Sб.б=2RH
AC2=AB2+BC2
2AB2=32
AB2=16
AB=4
AP2=AT2-PT2=25-16=9
AP=3 см
R=AC:2=4:2=2
Sб.б=2RH=2*2*3=12 см2
Достарыңызбен бөлісу: |