Манаш Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті
Процессор
Процессор немесе микропроцессор компьютердегі орталық мәліметтер өңдеу құрылғысы болып табылады.
Процессор микросхема ретінде ұсынылған және оперативті жадымен қатар аналық тақшада орналасады.
Процессор бағдарламалар жұмысына қажетті есептеулерді орындайды.
Процессордың жылдамдығы мегагерцпен (МГц) немесе (ГГц) өлшенетін оның ырғақтық жиілігімен анықталады. 1 МГц секундына бір миллион ырғаққа тең, ал 1 ГГЦ — бір миллиардқа; 1 ГГц = 1000 МГц.
Орталық процессор (Центральный процессор; central processor unit)
Орталық процессор (CPU,CENTRAL PROCESSING UNIT) - бұл компьютердің ең негізгі жұмысшы компоненті, ол бағдарламамен берілген арифметика логикалық операцияларды орындайды, есептеу процессін басқарады және компьютердің барлық құрылыстарының жұмысын үйлестіреді. Орталық процессордың құрамында болады:
Арифметика логикалық құрылыс;
Көрсеткіштер және мекен жай шиналары;
Регистр;
Бұйрықтар санаушы;
КЭШ ықшам көлемді өте тез жад ден Кбайт;
Жүзіп жүрген нүктемен математикалық сандар сопроцессоры;
Процессор ақпаратты өңдеу мен барлық құрылғылылардың бірлесіп істейтін жұмысын басқару құрылғысы. Процессордың негізігі мінездемелері:
Жылдамдылық – бірлік уақытында операциялардың орындалу саны
Разрядтылық – процессор бір операцияда өңдейтін ақпарат көлемі
