С
өз соңы
Қазіргі қазақ баласының бойындағы бір кемшілігі – өзіне сенімсіздік,
кемба
ғалдық мінез. Баяғы Қазтуған мен Шалкиіз заманындағы қазақ
мінезінен
өзін «буыршынның бұта шайнар азуы» деп сезінген өрлік
пен
өр рухты көреміз. Сенімсіздікті қалыптастырған екі ғасырлық
құлдық психология мен әміршіл жүйе болатын. Енді дәстүрлі
қазақы тәрбиеміздің өміршең үрдістерін қазіргі заман ағымына
үйлестіре алмай жатырмыз. Дәстүр құндылығы бір басқа да, уақыт
құндылығы бір басқа. Бала санасында қазіргі қазақ азаматының
рухани моделі
қалыптаспағандықтан, сенімсіздікке ұшырайды.
Ал
өзге тілде тәрбие алған балада ұлттық мәдениетін білмеуден
ту
ған сенімсіздік бар. Сондықтан ендігі тәрбиенің алдында тұрған
з
әру мәселе – қазіргі қазақ азаматының мінезін қалыптастыру.
Өркениет әлеміне Қазақ құбылысы болып кіретін азамат дайындау.
Ол, е
ң әуелі, өзіне сенімді адам. Өркениет әлеміне шығуға дайын
адам
ғана өзіне сенімді бола алады. Біздің бағдарламамыз хал-
қадарынша осы мақсатқа қызмет етеді.
Б
ұл бағдарлама бойынша, тәрбие ұлттық негізде жүреді. Ұлт ретінде
қалыптастырған жақсы қасиеттерімізді сіңіріп, оны заманға қарай
дамыту. Біра
қ ұлттық шеңберден қамал соғып алу емес.
Мектебімізді
ң оқытудағы ескі авторитарлық қалыптардан шығатын
кезі келді. Ол
үшін мектептің ішкі жүйесі мен мазмұны өктем
қатынастарды қажет етпейтіндей болып құрылуы керек. Сонда нағыз
е
ңбекқор мұғалімнің жұмысы жарқырай түспек.
Бізді
ң бағдарламаның бағыты: «Мен сенің жақсы болуыңа
к
өмектесемін».
«Мектепті
ң жақсы жұмыс істейтіндігінің белгісі – баланың
ы
қыласы» деп білеміз. Шәкірт пен ұстаз арасындағы қарым–
қатынас адамгершілікке құралады.
«Сенім» ба
ғдарламасы бойынша мұғалімге көзқарас.
М
ұғалім – тергеуші емес, үйретуші. Тәртіпке салып қоюшы емес,
рухани
өсіруші. Баланы қызықтыру арқылы ерте білетін адам балаға
нені
үйреткісі келсе, соны өзі көрсетеді. Баланың қазақ деген ұлы
халы
қтың ұрпағы екеніне, қазақ жерінде тұратындығына мақтаныш
сезімін
қалыптастыру – мұғалімнің абыройлы ісі.
Ш
әкірттің ой-өрісі мен сезімін тәрбиелеуде ертегі-аңыз, ән-күй,
хатты
ң рөліне үлкен мән беріледі:
– ертегі-а
ңыздарды толассыз құлаққа ұйып отыратын арнайы
саба
қтар болады: «Тілашар», «Елтану», грек-рим мифологиясы, қазақ
а
ңыздары, ұлы адамдар өмірі;
– саба
қ, үзілісте ән-күй, жыр, әлемдік музыка кеңінен қолданылады;
–
ұстаз бен шәкірт арасында «Үшбу хат» жазылады.
Т
әрбиенің негізі үш саладан тұрады:
1. Е
ңбектенуге үйрету;
2. Жауапкершілікке
үйрету;
3. Ой-
қиялын шарықтату.
Адамны
ң бүкіл өмірі – еңбектену. Тіпті демалғанда да еңбектенеді.
Алда
ғы еңбекке күш жинау үшін еңбектенеді. Баланы еңбектенуге
үйрету – тәрбиенің өзегі. Бағдарламадағы рейтинг жүйесі осыны
к
өздейді. Қазіргі бағамыз бала еңбегін толық бағалай алмайды деген
ойдамыз. Ол ал
ға ұмтылдырудан гөрі, сын мен қорқыныш
таразысына салады.
Әлбетте, бұл бағдарламада ұлттық мектептің барлық мәселесі
т
үгелімен қамтылды деуге болмайды. Жетілдіретін, көптеген
ғалымдар мен ұстаздар бірлесіп толықтыратын жайлары бар болуы
за
ңды. Біздің мақсатымыз – ұлттық мектеп үлгісін жасау мәселесіне
өз көзқарасымызды білдіру.
К
ӨКБӨРІ
(Б
үлдіршіндер мен олардың ата-аналарына арналады)
СА
Қ ӘҢГІМЕЛЕРІ
Б
әріміз бір Сақтанбыз,
Са
қ деген құрсақтанбыз.
Достарыңызбен бөлісу: |