Программа «Серпін» в действии 2 стр
осындай атпен М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінде Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, халықаралық
жүктеу/скачать 6,39 Mb. Pdf көрінісі
|
осындай атпен М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінде Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты, «Құрмет» орденінің иегері, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, қазақтың көрнекті ақын қызы Ақұштап Бақтыгерееваның 70 жасқа толуына арналған республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция өтті Махамбеттің өр рухты жырларын тудырған, Алаштың асылы Қасым жырлаған, Жұбан, Тайыр, Қадыр дүниеге келген, күй атасы – Құрманғазы, үш жүзге ән әуелеткен ән пади- шасы Ғарекең, халқына күн туғанда қолына қару алған батыр қыздарымыз Мәншүк пен Хиуаз туған өлкемізде өлеңнің, жалындаған жырдың поэзия әлеміндегі өзіндік ерекшелігін ғалымдарымыз тағы бір айқындады. Ақ ерке Ақ Жайықтан қанат қаққан, бүгінде қазақ поэзиясы айдынының ақ шағаласы атанған Ақұштап Бақтыгерееваның есімі өлең сүйер қауымға жақсы таныс. Университет ұжымы мерейтой иесін зор құрметпен қарсы алды. Ардагер ұстаз Мерует Жолдықайырова шашу шашып, қонақтарға дәм ұсынды. Республикалық ақындар айтысының жүлдегері, «Бақыт әні», «Ақ шағала» жыр жинақтары секілді көптеген кітаптары жарық көрді. Күні кеше ғана Астанадан ақынның үш томдық таңдамалы өлеңдер жинағы шықты. Апайдың шығармашылығы туралы жақсы пікір айтқандар көп. Бірақ маған өзімнің ұстазым «Қазақтың Қабдоловының» жиырма жыл бұрын осы жерде айтқан сөзі өте қымбат. «Мен Оралды үш қызы арқылы танимын. Біріншісі – аңызға айналған Қыз Жібек, екіншісі – батыр Мәншүк, үшіншісі – өз мінезі, ақындық үні бар Ақұштап арқылы. Соған қарап бұл елдің қыздары мықты-ау деп ұғынамын» деді ол кісі. Бұл керемет баға» , - деді Серікқали Ғабдешұлы. А қ ұ ш т а п Б а қ т ы г е р е е в а шығармашылығының қазақ лирикасында ала- тын орнын өлеңдері арқылы өрнектеген ф.ғ.к., доцент Зейнолла Жақсылықұлы «Жыр жолы боп елестейді келер күн» атты баяндамасын- да ақын өлеңдерінің көркемдік поэтикасын талдаса, доцент Ұлдай Ержанова «Ақұштап Бақтыгереева поэзиясының тілдік-стильдік ерекшеліктері» тақырыптарында баяндама жасады.
Университет ректоры, академик Асхат Сәлімұлы: «Бүгінде Жайық жұрты, Жайық елі үлкен той үстінде. Ақ Жайықтың ақ шағаласы, ақын А. Бақтыгереева мерейлі жасқа толып отыр. Қазақтың мықты ақыны Т. Айбергенов: «Оралып өткен алдымнан, Оралдан ұшқан көк қаршыға» - деген екен. Ал қазақ өлеңінің философы Қадыр Мырзалиев «Аққыз, ақ ана, ақ әже – Ақұштап», «Ақ Жайық», «Ақ желең», «Ақ шағала» деп ерекше құрметтейді. Ақын Ақұштап Бақтыгереева қазақ по- эзиясында өзіндік орны бар, елімізге кеңінен танылған ақын. Ақын жырларын оқырман қауым іздеп жүріп оқиды десек, асыра айтпаған болар- мыз. Ақын өлеңдері бірнеше ұрпақтың рухани азығына айналды» деп атап өтіп, университет атынан ақын апамызға сый-құрмет көрсетті. Жерлес ақын Ғайса-Ғали Сейтақ: «Құйылып сөздің сарасы, «Мен жанбасам, лапылдап, Сен жанбасаң, лапылдап...» Студенттер үшін өмірінің осы шағы үлкен өмірге қанат қағар, болашаққа бастау болар маңызды кезеңі екені белгілі. Балғын сезіммен, жаутаң жанармен университет баспалдағын жаңа аттаған студенттерге таныстыру, ұрпақ сабақтастығын жалғастыру мақсатында қыркүйек айының 22-ші жұлдызы күні «Студенттер өзін-өзі басқару ұжымы» ұйымдастырумен университет белсенді түлегі, «Қазақстан» Ұлттық арнасы «Сіз не дейсіз?», «Ұлттық шоу», «Түнгі Студия» Н.Қоянбаевпен, «Шетелдегі қазақ балалары» бағдарламаларының шеф редакторы, КТК телеарнасы «Hello Қазақстан!» жобасының продюсері Шаримов Алпамыс Өскебайұлымен кездесу кеші ұйымдастырылды. Ашық түрде өткізілген жүздесу барысында Алпамыс 1-курс студенттеріне өзіндік ойымен, алдағы мақсаттарымен бүкпесіз бөлісіп қана қоймай, студенттерге ағалық ақылын, пайдалы кеңестерін, «адам өзін барлық жағдайға салып, байқап көру» керектігін айтты. Аға мен қарындас, аға мен іні, аға мен құрдас арасындағы тәтті кездесу кеші барысында студенттер тарапынан көкейтесті сұрақтар қойылып, Алпамысқа ақ тілектер де айтылмай қалмады. Жарқын жүздесу жалғасы ретінде басты кейіпкерімізбен сұхбаттасқан болатынбыз! Ендеше, бірге оқылық! Шағын сұхбатымызды балалық шаққа саяхаттан бастасақ, балалық бұзақылық туралы дегендей... Балалық шағым туралы айтсам, белгілі бір жетістікке жеттім деп айта алмаймын. Үлкен өкінішім әке тәрбиесін көрмегенім. (күрсінді) Ес білгелі отбасым маған басқа балалардан ерекшеленетінімді айтып отыратын. Бірінші сыныпқа барған кезімде «а» деген әріпті түрлі қағаздарды пайдалана отырып қолдан қиып жасаппын. Арман, мақсат деген атаулар адам атты тіршілік иесіөте мағызды ұүым болып табылады. Қазақ елі сүйсініп көріп, басқа телеарналар үлгі тұтатын «Қазақстан» Ұлттық телеарнасында қызмет ету, сіздің мақсатыңыз болды ма? Әлде, жұмысыңызға жоспарсыз келдіңіз бе? Ұлттық арнада жұмыс жасау менің арманым болған жоқ. Менің арманым әлі орындалған жоқ . Өзімнің бағдарламаларымды шығаратын, өзім басшы бола алатындай, өзімнің артымнан ілесіп келе жатырған шәкірттермен бірге жұмыс істейтіндер жеке продюсерлік орталық ашу алдағы уақыттағы басты мақсатым. Ал, Ұлттық арнаға жұмысқа тұру менің мақсатымның бастапқы баспалдағы іспеттес. Бүгін, міне сіз үшін арнайы кездесу ұ й ы м д а с т ы р ы л ы п , т і п т і к е й б і р студенттердің өмірлік сұрақтарына жауап бердіңіз. «Бұл менің жетістігім» деп ойлайсыз ба? Мен мұны жетістік деп емес, студенттерге ағаларының ақыл-кеңесі деп ойлаймын. Студент-жастарға ой беріп, оларға көмектесу ойымен келген болатынмын. Кездесу кешінде олар менен, мен олардан кеңес алдым. Жоғары да айтып өткенімдей, менің баспалдағымның бір сатысы көп адамдармен араласу, ақылдасу, тәжірибе алмасу болатын.
Достықты адал және арам деп екіге бөлетініміз сияқты, сенетін де сенбейтін де достарым бар. Балалық балғын шағымды кітаптар оқып, тілдік қорымды байытуым керек. Бұл менің көгілдір экраннан жүргізушілік қасиетімді дамыту мақсатымның бір бөлшегі. Менің ең басты мақсатым экраннан көріну емес, продюсерлік қасиетімді дамыту.
Ізденімпаздылық қасиеті әр адамда болуы тиіс деп ойлаймын. Дос бола білу қасиетімді қадір тұтамын. Ашық бола білуім, адамдарға ақ ниетіммен көмектесіп, дос таба білу, көп адамдармен араласуым, осы қасиетімнің жемісі бүгінгі к.нім деп білемін. Көп жетістігімнің кілті адамдарға жүрегімді аша білуім де деп ойлаймын.
Менің н ег із г і өмірлік ұс танымым - Сұлтанмахмұд Торайғыровтың «Қараңғы қазақ көгіне өрмелеп шығып, күн болам, Қараңғылыққ еліне күн болмағанда, кім болам?»
Студенттер өз уақытын тиімді пайдала- нып, көп ізденіп, әдеби бағытта кітаптарды талғамай оқыса деп ойлаймын. Ешқашан еш нәрседен шаршамауға, қарапайым ғана мысал, кез-келген адам жерге құласа, міндетті түрде тұрады, сол секілді кез-келген қиындыққа қарсы тұрып, мойымау керек. Алпамыс Өскенбайұлы, ашық та шынайы әңгімеңізге үлкен рахмет. Рухы асқақтаған Махамбет баба есімімен аталатын білім ошағымыздың барша студент-жастары аты- нан жасампаз істеріңізге тек жеңіс пен жеміс тілейміз! Ақиық ақын Мұқағали Мақатаев атамыз «Жастық маған от берді, жалындат деп, Жастық маған оқ берді, жауыңды ат деп» дегендей жастық шағымызды жалындатып өткізейік, ал Алпамыс туралы бір сөзбен «Жақсының жақсылыған айт, нұры тасысын» дегіміз келеді. Сұхбаттасушы: Ерсайынова Гүлфәни, меншікті тілші бөліскен мектептегі достарыма өмір кадрлары сыртындағы тыс кезде, мен өз өмірімді тапсыр- тындай риясыз сенімділік білдіремін. Күні кеше танысқан адамдармен жақсы дос болып кете аламын, бірақ оларға сенім арта алмаймын. Және достарды ұзақ сынайтын қасиетім бар.
Ия, шынында жасырмаймын, ұсыныстарда жоқ емес. Ұлттық арна қызметкерлері, жоба жетекшілері қолқа салған болатын. Бірақ та мен өзімді дайын емеспін деп есептеймін. Мысалы, маған тіл сабақтары, мақал-мәтелдер, тұрақты тіркестер, осыған байланысты көптеген университеттің магистр-оқытушысы Жансая Мусина арнауын жолдады. Келген қонақтар Ақұштап Бақтыгереева атындағы ақындар мектебі дәрісханасымен танысып, ұлттық бұйымдар мен ақын шығармашылығына арналған көрмені тамашалады. Конференцияға Алматыдан арнайы келген Қазақстан Жазушылар одағы төрағасының орынбасары, ақын Жанарбек Әшімжан, қаламгер, Президент сыйлығының лауре- аты Мереке Құлкенов қатысып, мерейтой иесіне жылы тілектерін арнады. Ақынның шығармашылығы хақында М. Өтемісов атындағы БҚМУ профессоры С.Ғ. Шарабасов алғашқы болып сөз алды. «Ақын апамыздың а л ғ а ш қ ы с т у д е н т к ү н і н д е ш ы ғ а р ғ а н «Өрімталдан» бастап, «Қуанышым іңкәрім», Артқандай ақын бағасы. Жырменен жайнап тұрғандай Жайықтың мынау жағасы» деп мерейтой иесіне арнаған өз өлеңін оқыды. Ақын мерейтойына арнайы келген Қазақстан Жазушылар одағы төрағасының орынбасары Жанарбек Әшімжан да ақын туралы толымды сыр бөлісті. «Ақұштап ақын туралы талай тұлғалы азаматтар пікір білдірді, мақала жаз- ды. Солардың ішінде марғасқа жазушы Әбіш Кекілбаевтың мақаласына айрықша тоқталғым келіп тұр. Ақұштап апамыздың Оралдан мектеп бітіріп, Алматыға оқуға барған кезі болса керек. «Үріп ауызға салғандай бір қыз сахнаға шығып, өлең оқыды, яғни ол Ақ Жайықтан ұшып жеткен шағаладай қазақ аспанына әуелеп кетті» деген екен Әбіш ағамыз. Кішкене ғана қызды Алатау жетілдірді, биікке ұшырды. Қырық жылдан аса Алматыда тұрды. Одан кейін қиын уақыттарда Елбасымыздың ақын-жазушыларды елге шақырған жолдауына үн қосып, Ақұштап ақын туған өлкесіне оралды. Солардың ішінде елде қалғандары санаулы ғана, сол санаулылардың бірі Ақұштап ақын», - деді Жанарбек Әшімжан. Жазушы Мереке Құлкенов шын дарынның бәсекелестік ортада танылатындығын атап өтіп, Ақұштап ақынның жыр бәйгесіндегі Фариза ақынмен бәсекелес болғанын, по- эзияда біреуден асып түсемін деп өлең жаз- баса, одан ақын шықпайтынын, таланттың да артықшылығы ол бәсекеге түсе алуында, оған шыдас беруінде, ал Ақұштап өлеңді талғап, тақырыпты таңдап жазатынын және жеріне жеткізіп жазатынын жеткізді. Конференция соңында мерейтой иесі Ақұштап ақынның өзі сөз алып, барша қауымға алғысын білдірді. Ақын лирикасының қазақ по- эзиясында алатын орнын анықтау мәселелері, көркемдік әлемін тану мен талдау жұмыстары болашақта да жалғасын табары айқын. Рита СҰЛТАНҒАЛИЕВА, М. Өтемісов атындағы БҚМУ баспасөз хатшысы № 6 (901) қыркүйек 2014 жыл 9 ЮБИЛЕЙ Кандидату биологических наук, профессору кафедры биологии и экологии Западно-Казахстанского государственного университета им. М. Утемисова Марии Максимовне Фартушиной исполнилось 85 лет. Почвовед, агрохимик, физиолог, биогеоценолог, эколог, Мария Максимовна всю жизнь посвятила науке и подго- товке педагогических кадров. 26-27 сентября в ЗКГУ им. Махамбета Утемисова на естественно-географическом факультете состоялись традиционные Ивановские чтения. В этом году конференция была посвящена 85-летнему юбилею кандидата биологических наук, профессора Марии Максимовны Фартушиной. Ученица самого доктора биологических наук, профессора В.В.Иванова, Мария Максимовна весь свой научный потенциал посвятила науке. И по сей день, поражая студентов и магистрантов, молодых коллег и давних друзей, выезжает неугомонный педагог Фартушина на полевую практику. Трудолюбие и скромность – главные черты Марии Максимовны – поражают своей естественной природой в характере, вызывая признание и нескрываемую любовь к ней прежде всего как Учителя. Открывая конференцию, ректор ЗКГУ академик Асхат Салимович Имангалиев сказал, что юбилей ученого – хороший повод для встречи. Ивановские чтения имеют большую практическую ценность, здесь рождаются свежие мысли, сохраняются и преумножаются традиции ученого Иванова. -Мария Максимовна – действующий ученый, она возглавляет научный проект республикан- ского масштаба. И как истинный педагог, всегда окружена учениками. Есть одна профессия от Бога – профессия педагога, все другие профессии – от педагога, - сказал А.С. Имангалиев. Вручив подарки и цветы юбиляру, Асхат Салимович добавил: «Была, есть и будет школа профессора Фартушиной!» Н е м а л о д о б р ы х с л о в п р и з н а н и я т а л а н т а М.М. Фартушиной высказали коллеги и ученики. В частности, свою признательность выразила Бибигуль Балгабаевна Сарсенова, к.б.н, доцент, научный сотрудник НИИ «Биотехнологии и при- родопользование» ЗКАТУ им. Жангирхана: -Мария Максимовна является моим научным руково- дителем. Она уникальный человек, совмещающий в себе требовательность педагога, умение работать в коллективе, Биография Марии Максимовны Фартушиной интересна и многогранна. Она
Украины. В
1942 год в связи с немецкой оккупацией времен Великой Отечественной войны школа была закрыта. После окончания войны Мария Максимовна продолжила обучение и окончила 7 классов. В
техникума работала участковым агрономом. В
поступила в Украинскую сельскохозяйственную академию (г.Киев) на факультет «Агрохимии и почвоведения». За время учебы не только отлично училась, но и была активисткой, спортсменкой, занималась в секции гимнастики, завоевывала призовые места. По окончанию академии в
путевке приехала в Западно-Казахстансую область на освоение целинных и залежных земель в распоряжение Западно-Казахстанской землеустроительной экспедиции на должность инженера почвоведа (фото 1). В
и любимый сын Андрей, в то время она была не только замечательной мамой, но и продолжала работать, находясь в отпуске по уходу за ребенком. В
лабораторией в Уральской ТЭЦ, а в
аспирантуру при педагогическом институте им. А.С.Пушкина по специальности «Ботаника». Ее научным руководителем был профессор, д.б.н. В.В. Иванов. В 1969 году Мария Максимовна успешно защитила кандидатскую диссертацию в Саратовском государственном университете. Фартушина М.М. принимала участие в работе Всесоюзного съезда почвоведов (1958 г., 1970 г., 1985 г.), Всесоюзного съезда ботаников (1976 г., 1984 г.), XII Международного конгресса ботаников (1975 г.), а также в других совещаниях, симпозиумах и конференциях. Работая над включенной в координационный план Института ботаники и фитоинтродукции АН РК хоздоговорной темой «Анализ экологических изменений почвенного и растительного покрова Западно-Казахстанской области за период с 1976 по 1995 г.г.», профессор Фартушина М.М. разра- ботала научное обоснование для формирования оптимальных систем охраняемых территорий Западно-Казахстанской об- ласти. В это же время ею совместно с сотрудниками кафедры готовится карта-схема «Экологическое состояние почвенного любого преподавателя являются ее ученики. Была куратором группы, в которой учился Тасмагамбетов И. Н., ныне аким г. Астаны. Этот прославленный выпускник не забывает о своем преподавателе и кураторе, что особенно ценно для Марии Максимовны. Под руководством Фартушиной М.М. защитили кандидат- ские диссертации Мендыбаев Е.Х., Кайсагалиева Г.С., Кин О.Н., Сарсенова Б.Б., Утеулиева Д.Т. Ежегодно магистранты энергично включаются в научную работу под ее руководством и защищают магистерские диссертации. Это Бохорова С. Н., Ахмеденова С., Мулдашев Б.Е., Куницын В.С., Хрысева Н.А., Пилин Д.В., Есеналиева М.К. и др. Научные проекты и практическая работа в поле являются неотъемлемой частью жизни Марии Максимовны и по сей день. Каждый месяц в вегетационный период она выезжает в поле со своей командой и учениками и проводит полевые исследования, передавая свои знания и опыт на практике. Это человек глубоко преданный своему делу, поддерживает дружеские и человечные отношения в коллективе. Всегда готова прийти на помощь. Мария Максимовна прекрасная, заботливая и любящая бабушка. Всегда находит время не только для своей научной и преподавательской деятельности, но и успевает помогать внукам в воспитании правнуков. В настоящее время Мария Максимовна работает на кафедре биологии и экологии, естественно-географического факультета, ЗКГУ им. М. Утемисова, в должности профессора. Она автор 138 научных статей, среди которых есть статьи, опубликованные в зарубежных журналах. Фартушиной М.М. написан электронный учебник «Экология почв с основами по- чвоведения». Мария Максимовна является одним из авторов коллективных научных трудов, таких как «Природно-ресурсный потенциал и проектируемые объекты Заповедного фонда Западно-Казахстанской области», Уральск, 1998 г., Зеленая книга Западно-Казахстанской области (кадастр объектов природного наследия), Уральск, 2001 г., «Природа Уральской области и ее охрана» 1 том, Уральск, 1991 г.и др. , а также авто- ром раздела «Природа» в книге «Приуралье», Уральск, 2001 г. Под руководством ФартушинойМ.М. выполняется на- учно-исследовательская работа в рамках государственного заказа Комитета науки МОН РК на 2013–2015 гг. на тему: «
Научной группой проекта собран значительный материал для выявления экологического состояния почвенного и рас- тительного покрова исследуемого региона. Фартушина М.М. имеет множественные награды: Медаль «Адал еңбегі үшін» (26 декабря 2007 г.) , Медаль «БҚМУ - 75» (17 октября 2007 г.), Медаль «За освоение целинных земель» (4 апреля 1957 г.), Медаль «Ерен еңбегі үшін» (12 декабря 2002 г.) , Знак «Отличник просвещения Республики Казахстан» (18 сентября 1992 г.), Медаль «60-летие освобождение Украины от фашистких захватчиков» (2008г.), Медаль «Ветеран труда СССР» (1986 г.), ҚР Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 951 жарлығымен «1941-1945 жж . Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 65 жыл» медалі (2010 ж.) и растительного покрова Западно-Казахстанской области» и к ней составляется легенда. В
проект программы действий по борьбе с опустыниванием в Западном Казахстане. Мария Максимовна воспита ла и обу чила многих замечательных людей, особой гордостью для нее, как и для Не каждый день рождения отмечается таким количеством прекрасных роз. И несмотря на то, что это был не юбилей, именинницу поздравляли с юбилейным размахом. Ведь кто бы поверил! Согласно документам 19 сентября кандидат педагогических наук Роза Набиевна Испулова достигла пенсионного возраста, во что никто не верит. Это и стало поводом для бесконечных шуток гостей праздника – коллег, жүктеу/скачать 6,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|