ůЛЕУМЕТТІК ПЕДАГОГ ЖҰМЫСЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
Аннотация
Мақалада
дүние жүзіндегі өркениетті мемлекеттерде тǩрбиенің теориясы мен практика-
сындағы жетекші тенденция – ǩлеуметтік педагогика рөлінің артып отыратындығы көрсетіліп
отыр. Сондай-ақ, автор ǩлеуметтік педагог жұмыстарының негізгі бағыттары туралы ай-
тып, елімізде ǩлеуметтік жұмыстың кǩсіптік деңгейін көтеруі маңызды мǩселе екеніне, бұл
мамандықтың болашағына, мемлекеттің ǩлеуметтік саясатының жастар саясатының өзекті
проблемаларының шешілуіне кадрлар санасына тигізер ǩсері мол екені туралы анықтама береді.
Түйін сөздер: ǩлеуметтік педагог, ǩлеуметтік қызметкер, мекеме, білім беру.
В статье показана ведущая тенденция в теории и практике воспитания в цивилизованных
государствах всего мира – возрастание роли социальной педагогики. Наряду с этим автор рас-
сказывает об основных направлениях работы социальных педагогов, раскрывает важность по-
вышения профессионального уровня специалистов, рассуждает о будущем профессии, о соци-
альной политике государства, которая оказывает значительное влияние на решение актуальных
проблем молодежи .
Ключевые слова: социальный педагог, социальный работник, учреждение, образование.
Annotation
The article shows the leading trends in the theory and practice of education in the civilized countries
of the world - the growing role of social pedagogy. Along with this, the author talks about the main
directions of the social workers, reveals the importance of professional development specialists, talks
about the future profession, of the social policy of the state, which has a signifi cant impact on solving
urgent problems of youth.
Keywords: social educator, social worker, agency, education.
Д
үние жүзіндегі өркениетті мемлекет-
терде тǩрбиенің теориясы мен практи-
ка сындағы жетекші тенденция – ǩлеуметтік
педагогика рөлінің артып отырантындығын
көр сетіп отыр. Қоғамдық өмірдің жан-жақ-
ты демократияландыруы мен гуманизация-
лау процесінде, сонымен қатар Қазақстан
Рес публикасының білім жүйесінде адами-
тұлғалық қатынастың атмосферасын объек-
тивті тұрғыдан жасалуын талап ете ді. Бұл
өз кезегінде кǩсіби мемлекеттік – қоғамдық
тǩрбиелеу құрылымдарының өмірден, от-
85
Педагогикалық жǩне психологиялық ғылым - қоғамға - Педагогическая и психологическая наука − обществу
басынан, ǩлеуметтік-мǩдени ортадан алшақ-
тауын жою арқылы балалар мен жастарды
ǩлеуметтік тǩрбиелеу жүйесін өзгерту жолда-
рын іздестіруді қажет етеді.
1991 жылы біздің елімізде ǩлеуметтік пе-
дагог қызметінің енгізілуі кездейсоқтық
емес. Елімізде ǩлеуметтік жұмыстың кǩсіп тік
деңгейге көтерілуі-маңызды мǩселе. Бұл ма-
ман дықтың болашағына, мемле кеттің ǩлеу -
меттік саясатының жастар саясаты ның өзек-
ті проблемаларының шешілуіне кадр лар
сана сының тигізер ǩсері мол. Білім беру
мекемелерінде ǩлеуметтік педагог маманды-
ғының енгізілуі, бүгінгі таң дағы оқу шы-
лар дың қоғамға ǩлеуметтік орта ға бейім-
дел уі, ǩлеуметтенуіндегі қиын шы лық тар,
оның тұл ғалық қасиеттерін зерттеуге, зерт-
теу нǩти жесінде түзету жұмыстарын жүр-
гізу ге, өмірдің қиын жағдайынан шыға білуге
ықпал етуге қажеттіліктерінен туындап
отыр. Бұл жұмыстарын жүргізуге өмірдің
қиын жағдайынан шыға білуге ықпал ету-
ге қажеттігінен туындап отыр. Бұл жұмыс
маман дық қана емес, сонымен қатар, бұл біз
қол ұшын беретін, адами проблемаларын бір-
ге шешетін, проблемаларды тиімді, дұрыс
шешілу жолдарын табатын адамдар тағдыры.
Осын дай жауапты жұмысты атқара отырып, біз
оның табысына барлық қоғам мүдделі екенін
есте ұстауымыз керек. Болашақта ǩлеуметтік
педагог мамандығы мұғалім мен медицина
қызметкерлері секілді бұқаралық сипатқа ие
болады. Себебі қоғам үшін «ǩлеуметтік эпи-
демиямен» күрескеннен, «ǩлеуметтік ауру-
лардың» алдын-алу ǩлдеқайда тиімді екендігі
белгілі.
Сонымен қатар, ǩлеуметтік педагоги-
ка ғылымының елімізде ǩлі қарыштап дами
қоймаған шағында бүгінгі таңда білім беру
мекемелеріндегі ǩлеуметтік педагогтар жұмыс
жүргізу барысында түрлі кедергілерге ұшырап
отыр. Себебі қазіргі таңда ǩлеуметтік педа-
гогтарды дайындайтын орта арнаулы, жоғары
оқу орындары жетіспейді. Кедергілердің бірі
ǩлеуметтік педагогтардың жұмысына қажетті
ǩдістемелік
құралдардың
жетіспеушілігі.
Бұл ǩдістемелік көмекші құрал жалпы білім
бере тін мекемелердегі ǩлеуметтік педагогтар-
дың проблемасын зерттеу нǩтижесі болып
табылады. ůдістемелік құралда ǩлеуметтік
− педагогикалық жұмыстың ǩдістемесі мен
технологиясы, ǩлеуметтік педагогтың отба-
сымен жұмыс ǩдістемесі, ǩрбір нақты меке-
ме жағдайына бейімдеуге келетін сынып тың,
оқушының ǩлеуметтік паспорты, оқу шы-
ның отбасына мінездеме, ǩлеуметтік педа -
гогтың қабырға бұрышы, т.б. үлгілері беріл-
ген. Сонымен қатар ǩлеуметтік педагог
жұмы сындағы диагностикалық жұмыстарға,
түрлі балалар категориясымен жұмысының
негізгі бағыттарына ǩлеуметтік педаготың
педагог психолгпен бірлескен жұмыстарына,
девианттық мінез-құлықты оқушылармен
жүр гізілетін ǩлеуметтік педагогтардың жұ-
мыс тарына мǩн берілген. ůлеуметтік педагог-
тан көмек сұрайды. Өмірден түңілген, үмітін
жоғалтқан, қиындықты басынан кешір ген
жǩне проблеманы өздігінен шеше алмаған
олар түсіністікті, тілектестікті, адамгершілік
қолдауды жǩне нақты көмекті күтеді. Оларға
сөзбен жǩне іспен көмектесу, олардың
өзіне сенуіне, өзінің құндылықтарын қайта
қарауына жǩне кемелденуіне ықпал ету-ǩлеу-
меттік педагогтың басты міндеті. Балалар
мен жасөспірімдердің жанын түсіну жǩне
аялау – ǩлеуметтік педагогтың негізгі мис-
сиясы. Соңғы он жылдағы болып жатқан
өзгерістер рухани – өнегелілік бағдарлауды,
тұспалдауды, мұрат етуде көптеген қоғамдық
сананың барлық формасының мазмұнына
өзгертулер енгізді.
Қазіргі заман жастарының қоғамдағы жағ-
дайын ǩлеуметтік депривациялық жағдай
ретінде, яғни олардың өмір сүруі мен тұлға-
лық дамуына жағдайдың жеткіліксіз бо-
луы, шектеулік, материалдық жǩне рухани
ресурстардың жеткіліксіз болуын айтуға бо-
лады. Күнделікті өмірде жастар ішімдікпен,
нашақорлықпен, ассоциалдық мінез-құлық-
пен, қылмыспен кездесуде. Баланың жаны
мен психикасына жағымсыз ǩсер ететін
толық емес, кикілжіңді, қолайсыз, беймо-
ралды отбасылар көбеюде. Балалар мен жас-
тар үнемі білім беру мен тǩрбие саласында
да ǩлеуметтік депривацияға түсуде. Қазіргі
таңда сапалы білім алу тікелей отбасының
|