Бихевиоризм
|
Американдық психолог Джон Уотсон, оның серіктестері Уильям Хантер мен Карл Спенсер Лэшли болды
|
Адамның мінез-құлқын психиканың объективті құбылысы ретінде зерттейтін психологиядағы бағыт.
Уотсон схема жасады, оған сәйкес адам мен жануарлардың мінез-құлқын ынталандыру және одан кейінгі жауап арқылы түсіндіруге болады. Стимул мен реакцияны өлшеуге болатындықтан, Уотсон бұл кез-келген организмнің мінез-құлқын болжауға мүмкіндік береді деп санайды.
Уотсонның бихевиоризмінің негізгі зерттеу пәні және бастапқы деректері мінез-құлықтың негізгі элементтері болып табылады: бұлшықет қозғалысы немесе без секрециясы. Психология мінез-құлық туралы ғылым ретінде менталистік түсініктер мен терминологияға жүгінбей объективті сипаттауға болатын әрекеттермен ғана айналысуы керек. Мінез-құлықты жалғыз ынталандырушы-жауап (S-R) жұптарына дейін төмендетуге бағытталған мақсатқа қарамастан, Уотсон бихевиористер, сайып келгенде, организмнің мінез-құлқын тұтастай зерттеуі керек деп тұжырымдады.
|
Уотсон өзінің әдістеріне мыналарды енгізді:
|
Бихевиоризмнің пәні адамның мінез-құлқы болып табылады – бұл барлық іс-әрекеттер, сөздер, іс-әрекеттер, сонымен қатар туа біткен және туа біткен.
Бихевиористер көзқарасы бойынша мінез-құлық дегеніміз – сыртқы тітіркендіргішке жауап ретінде кез-келген реакция, ол арқылы жеке адам сыртқы ортаға бейімделеді. Бұл кез-келген реакция, соның ішінде тамырлы және бездің секрециясы.
Бихевиоризм тұрғысынан жеке тұлға дегеніміз – адамның өмір бойы алатын тәжірибесі – бұл зерттелген мінез-құлық жиынтығы.
|