СҰРАҚ: МАҚАЛАДА БЕРІЛГЕН ЗЕРТТЕУ ҚАНШАЛЫҚТЫ СЕНІМДІ ЕКЕНІН ҚАЛАЙ БІЛУГЕ БОЛАДЫ? Клиникалық зерттеудің сапасы мен алынған мәліметтердің
нақтылығын, сенімділігін олардың нәтижесін рейтингілік жүйе бойынша
бағалау арқылы білуге болады. Бұл жүйе 90-шы жылдардың басында
ұсынылған болатын. Зерттеуді тиімді бағалау үшін «дәлелділік дәрежесі»
деген түсінік қолданылады. Дәлелді медицинаның маңызды аспектісі -
ақпараттың сенімділік дәрежесін анықтау: жүйелі шолуды құрастыру негізіне
алынатын зерттеу нәтижелері. Оксфордтағы Дәлелді медицина орталығы
берілген ақпараттың дәлелділік дәрежесінің келесі анықтамаларын ұсынды:
А. Жоғары нақтылық – ақпарат өте көп тәуелсіз клиникалық тәжірибелердің
нәтижесіне негізделген (бірнеше РКЗ-ның мета- анализі, плацебо бақылау, 3
жақты жасырын, жүйелі шолу жасалған және зерттеуге алынғандардың саны
көп).
B. Аздаған нақтылық — ақпарат бірнеше тәуелсіз, мақсаты бойынша ұқсас
клиникалық сынама қорытындысына негізделген. ( зерттеуге алынғандардың
саны аз болғандықтан, статистикалық жақсы нәтиже алу мүмкін емес).
C. Шектелген нақтылық — ақпарат бір ғана клиникалық сынама нәтижесіне
негізделген (жағдай бақылау немесе когорттық зерттеу).
D. Нақты ғылыми дәлелдемелер жоқ (клиникалық сынама жасалмаған) —
бұл тұжырымдар сарапшылардың пікіріне, келісіміне негізделген.
Е . Іс-әрекеттің немесе препараттың зияндылығы дәлелденген.
СҰРАҚ: ПРЕПАРАТТАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ МЕН ПАЙДАСЫН АНЫҚТАУ ҮШІН ҚАНДАЙ ІС-ШАРАЛАР ҚОЛДАНЫЛАДЫ? Препараттардың қауіпсіздігі мен пайдасын анықтау өте күрделі және
бірнеше кезеңнен тұрады. Жаңа препарат алдымен in Vitro және inVivo
зерттеуден өтуі керек (кем дегенде 2 түрлі жануарларға жасалады).
Клиникалық зерттеулерге дейінгі in Vitro және in Vivo зерттеулер зиянсыз,
қауіпсіз болса ғана адамдарға клиникалық зерттеу жүргізуге болады.
Препараттың сіңірілуі, улылығы, метаболиттерінің әсері және организмнен
шығарылу уақыты анықталады.
