Р. К. Бекмагамбетова педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент
жүктеу/скачать 5,16 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлқожаева Н.С. Оқулық-1
| [
22 ]. Бұдан кейін, Я.А.Коменский еңбектерінен кейін үрпақтан-ұрпаққа жеткізу универсалды педагогикалық құбылыс ретінде қарала бастады. Монографияны жазуда И.П.Песталоццидің оқытудың ең негізгі міндеті адамның табиғи дамуға ұмтылуы, деген идеясы маңызды. Песталоцци ұрпақтан-үрпаққа жеткізуді адамның ішкі табиғатынан шығарды. Оның түсінігінше ұрпақтан-ұрпаққа жеткізу танымныц ақырындап, үздіксіз жүруі. Ол: «Әрбір мәселеге байланысты білімдерді жинақтауға тырысыңыздар, мүнда жаңа үғым кейінгі білімді толықтырады», - деген [59]. 87 Ұрпақтан-ұрпаққа жеткізу идеясының дамуы негізінде маңызды тізбек қалыптасты, мұнда педагог әрекеті ішкі даму үрдісіне айналады, соңынан ол өзін-өзі дамыту, өзін қозғалысқа алып баруға көшеді. XX ғасырдың 90-жылдары білім берудегі өзгеру жағдайы оқытушыларды даярлауға багытталган университеттік білім беруді дамыту негізінде психологиялық-педагогикалық мәселені туындатты. Оның негізі ЖОО оқытушысы, тәжірибе көрсеткендей, тұғырлы білімдермен қатар қолданбалы білімдерді де өз бойында жинақтауы тиіс. Ол білімдер ғылыми негіз ретінде күнделікті тәжірибелік іс-эрекетте қажет. Көзіміз жеткендей, ЖОО оқытушыларына психологтардың жаңа зерттеулері беймэлім болып, олар өз тәжірибелерінде қазіргі жагдайдан тысқары жатқан әдістемелік ұсыныстарды қолданады. Біздің пікірімізше, бұл жагдайдан шыгудың жолы - психологиялық теориялық білімдердің практикалық педагоги- камен байланыстыру. Бұл деңгейде магистранттармен жұмыста тэжірибе-бағ- дарланған бағыттар әдістерімен ЖОО курсында қазіргі психологиялық-педаго- гикалық білмдерді қосуға қажеттілік туындайды. Психологиялық-педагогикалық білімдер мэні берілу қажеттілігін сақтауда тұрады. Осылайша, Ш.И.Ганелин ұрпақтан-ұрпаққа жеткізудің маңызды жагы ретінде қатысушы санасының білім меңгеруіне, біліктер мен дағдыларды қалыптастыруда өзара байланысын айтады [58]. Бұл пайымдаудан саналы түрде білім, білік, дағдыны меңгеру мәселесінің мэні артқаны байқалады. Меңгеру негізінде өзіндік даму мен өзектендіруге апаратын тұлганың тұтастай дамуы жатыр. М.И.Махмутов пен В.С.Безруков көрсеткендей, «Ұрпақган-ұрпаққа жеткізу» түсінігі педагогикалық ғылым тілін- де «тұлга дамуындагы өткен, казіргі жэне болашақтың байланысын көрсетеді». Бұл пікірлер ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуді университеттік білім беруде оқытушы- ларды даярлауда дамытудың психологиялық-педагогикалық шарты екендігін тағы бір мэрте дәлелдеді. Сонда да, «ұрпактан-ұрпаққа жеткізу» қазіргі педагогикада талас тудыратын сұрақ. «Дискреттілік» категориясы өзара байланысқан элементтер арасында үзіктікті байқалтады. Аталған процестер стихиялық, басқаруға келмейтін сипатта, сондықтан көп жағдайда көзделген мақсатқа нәтиже сэйкес келмей қалады. Негізінде, теорияда даму прцесі дискреттік жағдайлардың бірізді болуын көрсетті. Кез келген даму үзікті мен үздіксіздіктің бірлігі екендігі сөзсіз. Дискреттілік жэне континумальділік бір-бірін толықтырып түтастықты құрайды. Сонымен, университеттік білім беруде жоғары мектеп оқытушыларын даярлау бағытындағы ұрпақтан-ұрпаққа жеткізу негізін теорияда тануда әдіснамаға жүгіну педагогикалық білім беру күрделілігімен айқындалады. Тұтас білім беру жүйесін дамыту мақсатында бұл процесті жүзеге асырып, дискреттілікті жеңу ЖМП-н өзіндік дамыту мен үздіксіз кәсіптік жэне түлғалық дамуына мүмкіндік береді. 88 Білім беру мәселелері мемлекеттік маңызды сұрақтар тәрізді қарастырылу керек. Себебі қоғамдағы жоғары білім беру деңгейі - мемлекеттің қауіпсіз- дігі мен экономикалық жандану шарты ретінде қаралады. жүктеу/скачать 5,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|