Девиантты мінез-құлықтағы балалармен түзету жұмыстары Әлеуметтік педагогтыңдевиантты мінез-құлқы бар балалармен түзету жұмысында жасөспірімнің тұлғасын бейімдеу және дамыту үшін келесі ұғымдар ұсынылады.
Б.Д. Парыгин “адамның биологиялық алғышарттарын және әлеуметтік ортаға көтерілуін қамтитын ізгілендірудің жан-жақты процесі”.
В.Г. Асеев - жеке тұлға мен коршаған ортаға “ түйісу” кешенді процесі
В. Г. Асеев, М.С. Яницкий әлеуметтік-психологиялық немесе психологиялық бейімделу.
А.А. Налчаджян 1. Проблемалық жағдайды өзгерту және іс жүзінде жою арқылы бейімделу.
2. Жағдайды сақтау кезіндегі бейімделу.
Девиантты мінез-құлқы бар балалармен түзету бағдарламаларын әзірлеу мен іске асыруда сол мұғалімге келесі талаптарды жасаған жөн.
Түзету бағдарламаларын жасауға қойылатын талаптар Диагностикада девиантты мінез-құлықты зерттеудің әдіснамалық тәсілдеріне немесе дәстүрлі бағыттарына сүйеніңіз.
Бұл дәлелденген түзету бағдарламасын қолдану.
Түзету еріктілігі.
Жеке түзету жұмыстары.
Топта жас өспірімдер арасындағы қарым-қатынас ерекшеліктері мен қалыптасуын бақылау түрлерінің болуы.
Жеке түзету бағдарламасының құрылымына келесі тармақтар кіреді.
девиантты мінез-құлқы бар жасөспірімнің негізгі және нақты проблемаларын, сонымен қатар оның әлеуетін ашатын жалпыланған сандық-сапалық тұжырымның болуы;
психологтың ,жасөспірімнің жеке басының немесе мінезінің белгілі бір саласын түзету үшін болжанған әрекеттерін біртіндеп ашатын түзету шаралары мен әрекеттерінің логикалық картасының болуы;
әлеуметтік тәрбиеші девиантты мінез-құлықты жасөспіріммен түзету жұмыстарын жүргізетін оқыту әдістері, мен әдістерінің тізімінің болуы;
психиканың және тұлғаның белгілі бір құрылымдарында түзету әрекеті нәтижесінде пайда болған оң және теріс өзгерістерді ауызша көрсететін журналдың болуы;
жүргізілген диагностикалық әдістердің нәтижелері бойынша сандық және сапалық қорытындылардың болуы;
негізгі жетістіктер мен түзету жұмыстарының нәтижесін көрсететін жалпыланған сандық және сапалық тұжырымның болуы;
одан әрі топтық немесе жеке түзету жұмыстары бойынша ұсыныстардың болуы.
Девиантты мінез-құлықты балалармен жұмыс жасау кезінде топтық түзету жұмыстарына нұсқамалардың болуы, оларда үміткерлерді іріктеудің белгілі ережелерін сақтау қажет.
• жасөспірімдер арасындағы жас айырмашылығы екі жылдан аспауы керек;
• жасөспірімдер тәуелді болуы мүмкін;
• жасөспірімдерде мінез-құлық бұзылыстары жоқ невротикалық бұзылулар болуы мүмкін;
*жасөспірімдер зияткерлік және физикалық даму деңгейінде шамамен болуы керек;
*жасөспірімдер бірлесіп жұмыс істей білуі және топта жұмыс істеуі керек.
Тұрақты қылмыстық тәжірибесі бар, агрессивті, өз-өзіне қол жұмсауға бейім жасөспірімдерді топтық жұмысқа қосу мүмкін емес екендігіне назар аудару керек.