Мәскеу князьдығының күшеюі

92
Александр Невскийдiң баласы Даниил Колом-
наны, Смоленск жерi мен Можайск князьдығын 
Мәскеу князьдығына қосып алды. Мәс кеу князь-
дығының жерi екi есеге ұлғайды. 
Мәскеу князы 
Иван Ка лита ұлы князь атағын 
алады. Мәскеу жерiн күшейту үшiн Иван Кали-
та жиналған салықтың көп бөлiгiн өзiне қал-
дырып отырған, сондықтан оны халық «Қалталы 
Иван» деп атаған. Мәскеу князьдығының күшеюi 
орыс же рi нiң бiрi гуi не, Алтын Орда өктем дi гiнен 
құтылуға қолайлы алғышарт қалыптастырды.
Ресейде орталықтанған мемлекеттің құры-
луы. III Иван кезiнде басталған орыс жерiн 
бiрiктiру 1380 жылы орыстардың жеңісімен аяқ-
талған Ку ликово шай қасынан кейiн одан әрi жалғас тырыл ды.
 III Ва-
силий Иванович князьдық еткен тұста орыс жер ле рiнiң Мәскеу тө ңiр е-
гiне бiрiгуi жедел қар қынмен жүрдi. 1485 жылы Мәскеу князьдығына 
Тверь, Псков жерi бiрiктiрiлдi. Рязань жерi қосылды, Едiл бо й ын да ғы 
мари, мордва, коми, карел халықтары бағын дырылды. Ресей кө п ұлтты 
мемлекетке айналды.
Ұлы Василий князь өлгеннен кейiн орыс мемлекетiнде өкiмет билiгi 
үшiн күрес күшейе түстi. Таққа сөз жүзiнде үш жасар 
IV Иван (1533–
1584) ие болды да, iс жүзiнде мемлекеттi оның ше шесi Елена Глин ская 
мен кеңес шi лерi басқарды. 1547 жылдан IV Иван орыс мемлекетiнiң пат-
шасы атанды. Ол самодержавиенi нығайту үшiн жаңадан заңдар жинағын 
шығарды. Бұрынғы боярлар думасының орнына 
Зем соборын құрды. 
Боярлардың саяси билiгi тө мен детiлiп, дворяндардың билiгi күшейтiлдi.
Әскери реформа жүргiзiлiп, Ресейде тұрақты армия құрылды. 
Ел басқару ісіне приказдар жүйесi енгiзiлiп, Ресей бiр орталықтан 
бағындырылған мемлекетке айналды. Аб со лют тiк монархия елдi орыс 
дворяндарына сүйенiп басқарды. Зем жиналысы мен боярлар думасының 
беделi әлсiреп, абсолюттi мо нархия шексiз билiкке ұласты. Патша шiркеу 
билi гiн де өз қолына алды. 

жүктеу/скачать 4,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: