Хазіреті Әбу Бәкір
тамаша ескерткен:
«Не дегеніңді, кімге дегеніңді және қашан дегеніңді
жақсы ойлан!»
Мүмин парасат иесі болуы керек. Сөйлеу мәнерін
тыңдаушыға қарай реттеуі керек. Бір адамды қуандыр-
ған іс-қимыл басқа біреуді мұңайтуы мүмкін. Олай болса
тыңдаушының психологиялық жағдайын біле білу және
сол сөзді айтқаннан кейін болатын жағдайды ойлап
сөйлеу керек. Яғни ең соңында айтылатын сөзді алдын
ала айтпау керек. Барлық адам үнемі осындай сөйлейтін
парасат иесі адамдардын насихаты мен баяндамаларын
ұнатып, сенім артады.
Сондықтан Мырзамыз
r
адамдарға қызықтыра-
тын тақырыптарды әңгімелеп, тыңдаушының түсіну
деңгейіне қарай сөйлеу әдісін реттейтін. Бәдәуиге оның
ұғына алатын негізгі мәселелерді жеткізіп, жоғары
қабілетті сахабаларына да ерекше деңгейдегі сыр мен
даналықтарды жеткізетін.
Расында Хазіреті Пайғамбардын Хазіреті Әбу
Бәкірмен жеке сұхбатына куә болған Хазіреті Омар
терең ғылымы мен парасатына қарамай:
«Мен олардың жаныңда араб тілін білмейтін бі-
реу сияқты болып қалдым. Әңгімелерінен еш нәрсе
түсіне алмадым» деген болатын.
167
Құран ұсынған СӨЙЛЕУ МӘНЕРІ
Міне, ақылы таяз адамдардың осындай жоғары
ақиқаттарды қате түсінулеріне жол бермеу үшін Хазіре-
ті Пайғамбар
r
:
«Ей, Ибн Аббас! Адамдарға ақылдарына жет-
пейтін сөз айтпа. Бұлай етуің фитнәға түсулеріне
себеп болады» деген
(Дәйләми, V, 359)
.
Достарыңызбен бөлісу: |