Реферат «Қазақстанның елтану сипаттамасы»
Тарихи-мәдени сипаттамалар
жүктеу/скачать 265,37 Kb.
|
Елтану сипаттамасы
- Бұл бет үшін навигация:
- 4. Елдегі халық саны және оның қалыптасу тарихы
| 3. Тарихи-мәдени сипаттамалар
Қазіргі Қазақстан территориясын 8 ғасырдан бастап түркі тайпалары мекендеген. 13 ғасырда Қазақстан Моңғол империясының құрамына кіріп, 18 ғасырға дейін сонда болды. 16 ғасырдың басында алғашқы казак отрядтары Жайық өзенінің бойында қоныстар құрып, уақыт өте келе қазіргі Қазақстанның солтүстік бөлігінің аумағына тарайды. 19 ғасырдың 30-жылдарына дейін Ресей Қазақстанды отарлауға белсенді қадамдар жасаған жоқ. 1830 жылдары орыс әскері оңтүстікке жорық ұйымдастырды. 1854 жылы Ресейдің Верный қаласы (қазіргі Алматы) құрылды. 1866 жылға қарай қазіргі Қазақстанның бүкіл аумағы Ресейдің қол астында болды. 1906-1912 жж - Столыпиндік аграрлық реформа нәтижесінде Қазақстанға 500 мыңға дейін орыстар көшіп келді. 1917-1920 жж - Қазақстанда большевиктер өз билігін орнату үшін күрес жүргізілді. 1918 жылы Қазақстанның шығыс бөлігінде автономиялық республика жарияланды, бірақ оны көп ұзамай большевиктер басып алды, олар 1920 жылы Қазақстан аумағында автономиялық республика деп жариялады. 1925 жылы астанасы Қызылорда қаласы Қазақ Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасы құрылды. 1929 жылы Алматы Қазақстанның астанасы болды. 1936 жылға дейін Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасы болып, 1936 жылы одақтық республика ретінде КСРО-ның құрамына енді. 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан тәуелсіздігін жариялады. Еліміз БҰҰ, ТМД, ЕҚЫҰ, Ислам Конференциясы Ұйымының мүшесі. 4. Елдегі халық саны және оның қалыптасу тарихы Қазақстан халқының жалпы саны 2010 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша 16 396 171 адамды құрайды. Бүгінгі Қазақстан – көп ұлтты халқы бар мемлекет. Қазақтар халықтың 63,1 пайызын құрайды. Сондай-ақ елде орыс диаспорасы көп (халықтың 23,7%) тұрады. Негізгі этникалық топтардың үлесі туралы ресми деректер: қазақтар – халықтың 63,1%, орыстар – 23,7%, өзбектер – 2,8%, украиндар – 2,1%, ұйғырлар – 1,4%, татарлар – 1,3%, немістер – 1,1%, т.б. этникалық топтар – 4,5%. Осылайша, 1999-2009 жылдары қазақтар саны 26%-ға (немесе 2,1 млн адамға), өзбектер – 23%-ға (87 мыңға), ұйғырлар – 6%-ға (13 мың адамға) өсті. Немістер саны күрт төмендеді – 50%-ға (175 мыңға), сондай-ақ украиндар – 39%-ға (214 мыңға), татарлар – 18%-ға (46 мыңға), орыстар – 15%-ға (683 мыңға) адамдар. Дінге сенушілердің басым бөлігі мұсылмандар – халықтың 47%, православие – 44%, протестанттар – 2,1%. Славян халқының басым бөлігі қалаларда шоғырланған. Қазақтардың 3/5 бөлігін ауыл тұрғындары құрайды. Қала халқы – 60%. Халық тығыздығы – 6,2 адам. шаршы км. Қазақстанның қала халқы елеусіз болды, көпшілігі жартылай көшпелі өмір сүрді. Кейбір рулар мемлекеттік шекараларды мойындамай, Қытайға қаңғып кетті. Қазан төңкерісінен кейін, 1919-1922 жылдары Кеңес өкіметі орнаған кезде үлкен байлардың иеліктен айырылуынан, азық-түлік тапшылығынан ашаршылық басталды. 1919-1922 жылдары Кеңес өкіметі елдерді егін шаруашылығынан айырып, азық-түліктің жетіспей аштықтан зардап шекті. Алғашқы аштық оңтүстік өңірге көбірек әсер етті, дегенмен Қазақстанның барлық тұрғындары бір дәрежеде зардап шекті. Бір миллионға жуық адам қайтыс болды. 1970 жылы Қазақстанда 13 миллион адам өмір сүрді, оның ішінде 4,2 миллион қазақ, 5,5 миллион орыс. 1979 жылы 14,7 миллион халықтың 5,3 миллионы қазақтар, 5,99 миллионы орыстар болды. 1989 жылғы халық санағы бойынша 16,2 миллион адамның ішінде қазақтар – 6,5 миллион, орыстар – 6 миллион. 1999 жылы Қазақстанда жүргізілген халық санағы бойынша халық саны 14,95 миллион адамға дейін қысқарды, оның ішінде қазақтар 8 миллионға жуық адамды құрады , орыстар - шамамен 4 миллион адамды құрады. жүктеу/скачать 265,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|