Реферат «Қазақстанның елтану сипаттамасы»
жүктеу/скачать 265,37 Kb.
|
Елтану сипаттамасы
| Елордасы: Астана (1998 жылға дейін астанасы Алматы болды).
2. Территорияның табиғи-экологиялық жағдайы Ел аумағының көп бөлігін (167 млн га) шөлейт – 44% және жартылай шөл – 14% құрайды. Қазақстан аумағының 26%-ын далалар, ормандар – 5,5%-ын немесе 21 млн.га алып жатыр. Еліміздің орталық аймақтарында қазақтың ұсақ шоқылары немесе қазақтың Сарыарқасында – «сары дала» бар. Сарыарқаның солтүстігінде Есіл өзенінің жоғарғы ағысында Қазақстанның астанасы – Астана қаласы орналасқан, ал Сарыарқаның батысында Торғай үстірті мен Алатау таулары орналасқан. Қазақстанның бүкіл солтүстік бөлігі Батыс Сібір жазығында орналасқан. Жазықтың оңтүстігінде Көкшетаудың (Синегорье) шағын таулары орналасқан. Шығыс Еуропа жазығында еліміздің батыс бөлігі ішінара Каспий маңы ойпаты орналасқан. Қазақстанның батысында да аласа Мұғожары таулары – Оралдың оңтүстік бөлігі бар. Маңғышлақ түбегінде теңіз деңгейінен 132 м төмен орналасқан Қарағие (Батыр) ойысы бар. Маңғышлақ түбегінің шығысында жоталармен немесе тік қырлармен бөлінген Үстірт үстірті орналасқан. Қазақстанның шығысында Алтай мен Тарбағатай таулары, ал олардың арасында Зайсан көлі орналасқан. Қазақстанның оңтүстік бөлігінен шығыс бөлігіне дейін Қырғызстанмен және Қытаймен шекаралас Тянь-Шаньның солтүстік шетіндегі жоталар созылып жатыр және Қазақстан, Қырғызстан және Қытай шекараларының түйіскен жерінде теңіз деңгейінен шамамен 7 мың м биіктікке жетеді.(Хан Тәңірі шыңы, 6995 м). Еліміздің оңтүстік-шығысында Жоңғар Алатауы мен Іле Алатауы жоталары, Іле Алатауының етегінде Қазақстанның бұрынғы астанасы – Алматы қаласы орналасқан. Республиканың климаты шұғыл континенттік. Қаңтардың орташа температурасы -19°С-тан -2°С-қа дейін, шілденің орташа температурасы +19°С-тан +28°С-қа дейін. Елдегі жаз жалпы ыстық және құрғақ. Ауа температурасы +49°С-қа дейін көтерілуі мүмкін (Оңтүстік Қазақстан облысы Түркістан қаласында). Елімізде қыс ашық және суық, температура −57°С-қа дейін жетеді (Ақмола облысы, Атбасар қаласында). Қазақстанда 8,5 мың үлкенді-кішілі өзендер бар. Жеті өзеннің ұзындығы 1000 км-ден асады. Ең ірілері – Каспий теңізіне құятын Жайық пен Ембі, Арал теңізіне Сырдария. Ертіс өзені Тобыл және Есіл салаларымен республиканы кесіп өтіп, солтүстікке қарай ағып, Обь өзеніне құяды, Іле өзені Балқаш көліне құяды. Қазақстанда 48 мың үлкенді-кішілі көлдер бар. Олардың ішінде ең ірілері Арал теңізі, Балқаш, Зайсан, Алакөл, Теңіз, Селетеңіз. Қазақстанға Каспий теңізінің солтүстігінің көп бөлігі мен шығыс жағалауының жартысы кіреді - жер шарындағы ең үлкен көл. Қазақстандағы Каспий теңізінің жағалауының ұзындығы 2340 км. Қазақстанда жалпы ауданы 8816 км² болатын су көлемі 87,326 км² 12 ірі су қоймасы бар. Топырақтары қара топырақ, каштан, қоңыр, сұр топырақ, қоңыр. Өсімдік жамылғысының табиғаты бойынша Қазақстанның ойпатты бөлігі үш аймаққа бөлінеді: далалық (қауырсынды, бетегелі, тимотис), жартылай шөлді (жусан, тирсік) және шөлді (қуаңшылыққа төзімді бұталар). Ормандар Қазақстан аумағының шамамен 5,5%-ын алып жатыр және еліміздің солтүстік орманды даласында және оңтүстік таулы бөлігінде орналасқан. Типтік фауна: қабан, тиін, қасқыр, сілеусін, барыс, қоңыр аю, қасқыр, бұғы, ақбөкен, гофер, хомяк, тышқан, суыр, қоян, арқар, тышқан, түлкі, кірпі. жүктеу/скачать 265,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|